Në çdo 10 gra shqiptare njëra prej tyre ka përjetuar dhunën ekonomike nga bashkëshorti apo partneri i tyre.

Edhe pse jetojmë në periudhë ku roli i gruas në ekonomi dhe biznes është i rëndësishëm, përsëri forma më e përhapur e dhunës është kufizimi i lirisë së grave për të shkuar në punë, për t’u marrë me tregti apo në projekte që sjellin para. Forma të tjera të dhunës ekonomike janë kontrolli i parave dhe kufizimi i përdorimit të tyre nga partneri që ndan jetës.

Sipas të dhënave të publikuara nga INSTAT, 7% e grave kanë përjetuar dhunë ekonomike (një apo më shumë nga tri llojet e dhunës ekonomike). Më konkretisht, 4,0% e grave raportuan se bashkëshortët/partnerët e tyre nuk i lejonin të gjenin një punë, të shkonin në punë, të tregtonin dhe fitonin para dhe/ose të merrnin pjesë në projekte që gjenerojnë të ardhura. Gjithashtu, 3,8% e grave raportuan se bashkëshortët/partnerët ua merrnin të ardhurat kundër vullnetit të tyre dhe/ose ua kontrollonin paratë apo pronat kundër vullnetit të tyre, madje edhe kur për vete kishin para për gjëra të tjera, si për alkool dhe/ose cigare.

Dhunë ekonomike janë aktet e kontrollit dhe monitorimit të sjelljes së një individi në lidhje me përdorimin dhe shpërndarjen e parave dhe kërcënimin e vazhdueshëm të mbarimit të burimeve ekonomike.

Dhuna ekonomike përfshin akte të tilla si mohimi i parave, refuzimi për të kontribuar financiarisht, mosplotësimi i nevojave për ushqim dhe nevojave bazë, dhe kontrolli i qasjes në shërbimin shëndetësor, punësim, dhe të tjera.

Në marrëdhënie shtëpiake dhe intime, burrat dhunues përdorin dhunën ekonomike për të kontrolluar paratë e familjes, duke përfshirë pagat e grave kur ato punojnë jashtë shtëpisë. Vrojtimi përfshiu zëra specifikë sipas sjelljeve të tyre, të cilët matën forma të ndryshme të dhunës ekonomike që gratë përjetojnë zakonisht në martesa/marrëdhënie intime dhunuese. Si pjesë e analizës, tre zërat e sjelljes specifike u përllogaritën për të krijuar një matje të përgjithshme të përjetimeve të grave nga dhuna ekonomike.

Gratë e rrahura zakonisht nuk përjetojnë vetëm një formë dhunë ekonomike në martesën/marrëdhënien e tyre intime të tyre; shpesh ato përjetojnë forma të shumëfishta të dhunës ekonomike. Grafiku 6.5 tregon përqindjen e grave që kanë përjetuar një apo më shumë nga tri llojet e ndryshme të dhunës ekonomike të renditura në Tabelën 6.5; vetëm 4,0% e grave kanë përjetuar një lloj të dhunës ekonomike, 2,3% kanë përjetuar dy lloje, dhe 0,7% kanë përjetuar secilën nga tre llojet e dhunës ekonomike. Të dhënat u analizuan më tej për të kuptuar marrëdhënien midis moshës së grave dhe përjetimeve të dhunës ekonomike.

Grafiku 6.6 tregon se gratë e moshës 18-24 vjeç (10,9%) dhe 45- 54 vjeç (9,0%) kishin më shumë gjasa të përjetonin dhunë ekonomike në martesën/marrëdhëniet e tyre, krahasuar me gratë e moshës 25-34 (6,3%), 35-44 vjeç (6,8%), 55-64 vjeç (6,0%) dhe 65-74 vjeç (4,9%). Ka a të ngjarë që gratë e moshës 18-24 vjeç të kishin më shumë gjasa të përjetonin dhunë ekonomike, sepse ishin në fillim të martesës së tyre, por nuk është e qartë se çfarë kontribuon në përqindjen më të lartë të grave të moshës 45-54 vjeç, të cilat kanë përjetuar dhunë ekonomike. Nevojiten të bëhen më shumë kërkime për të kuptuar përjetimet nga gratë të dhunës ekonomike./monitor.al