Studiuesit e qelizave burimore në Universitetin Lund në Suedi kanë zhvilluar një model të ri kërkimor të trurit të hershëm embrional. Qëllimi i modelit është të studiojë fazat shumë të hershme të trurit për të kuptuar se si formohen rajone të ndryshme në tru gjatë zhvillimit embrional. Me këtë pasqyrë të re, studiuesit shpresojnë të jenë në gjendje të prodhojnë lloje të ndryshme të qelizave nervore për trajtimin e sëmundjeve neurologjike në mënyrë më efikase.

Për të zhvilluar trajtime të qelizave burimore për sëmundjet neurologjike siç janë Sëmundja e Parkinsonit, epilepsia dhe goditja, studiuesit duhet së pari të kuptojnë se si truri i njeriut zhvillohet në fazën embrionale. Me njohuri për mënyrën e formimit të qelizave nervore në faza të ndryshme të zhvillimit, studiuesit kanë mundësinë të zhvillojnë terapi të reja të qelizave burimore në laborator, transmeton portali arbresh.info

“Sfida është se ka mijëra nën-lloje të ndryshme të qelizave nervore në trurin e njeriut, dhe për secilën sëmundje duhet të jemi në gjendje të prodhojmë saktësisht llojin e duhur të qelizës nervore”, thotë Agnete Kirkeby, studiuese në Qendrën Wallenberg për Mjekësinë Molekulare dhe Departamentin e Shkencave Eksperimentale të Mjekësisë në Universitetin Lund.

Studimet se si secila qelizë nervore individuale formon në embrion gjatë zhvillimit të trurit janë thelbësore që studiuesit të jenë në gjendje të kuptojnë se si të prodhojnë këto qeliza specifike në laborator.

Kërkimet për zhvillimin e hershëm të trurit të njeriut, nga pesë ditë pas fekondimit të qelizës deri në afërsisht shtatë javë, deri më tani kanë qenë të vështira pasi studiuesit nuk kanë pasur qasje në indet embrionale të njeriut nga këto fazat e hershme të zhvillimit. Prandaj, pothuajse të gjitha njohuritë për zhvillimin e hershëm të trurit bazohen në studime në mizat, pulat dhe minjtë. Megjithatë, përbërja e trurit të njeriut ndryshon shumë nga truri i kafshëve. Prandaj, kjo periudhë në zhvillimin e trurit të njeriut është parë prej kohësh si kutia e zezë e neurologjisë ”, thotë Agnete Kirkeby. Së bashku me kolegët e Universitetit të Kopenhagenit dhe bioinxhinierët Thomas Laurell dhe Marc Isaksson nga Fakulteti i Inxhinierisë në Universitetin Lund, Agnete dhe ekipi i saj tani kanë krijuar një model që imiton fazat e hershme të zhvillimit të trurit të njeriut përmes përdorimit të qelizave burimore. Qelizat burimore kultivohen në një dhomë të kulturës qelizore të krijuar me porosi, ku ato ekspozohen ndaj një mjedisi që i ngjan mjedisit në trurin e hershëm embrional. “Në modelin laboratorik të quajtur MiSTR (Rajonalizimi i qelizave burimore të kontrolluara nga mikrofluidikët), ne mund të krijojmë inde që përmbajnë rajone të ndryshme të trurit pranë njëri-tjetrit, të ngjashme me një tru embrional përafërsisht katër deri në pesë javë pas fekondimit.”

“Ne fillojmë me një grup të vogël qelizash që do të formojnë trurin dhe udhëzojnë qelizat duke i ekspozuar ato në një gradient të një faktori specifik të rritjes (WNT) në mënyrë që ata të formojnë rajone të ndryshme të trurit. Modeli ynë është më i mirë se modelet e botuara më parë, sepse është shumë më i riprodhueshëm dhe përmban më shumë rajone të trurit. Tani ne mund ta përdorim atë për të studiuar karakteristikat e panjohura në zhvillimin e hershëm të trurit të njeriut “, shpjegon Agnete Kirkeby. Agnete Kirkeby beson se metoda e re mund të përdoret për të hetuar se si qelizat e trurit në fazat e hershme embrionale reagojnë ndaj disa kimikateve që na rrethojnë në jetën tonë të përditshme.

“Ky është një hap i rëndësishëm përpara për hulumtimin e qelizave burimore. Për herë të parë, ne tani kemi qasje në inde që i ngjajnë trurit të hershëm embrional dhe për këtë arsye mund të studiojmë proceset pas zhvillimit të trurit në një mënyrë që nuk ka qenë e mundur më parë. Për shembull, ne mund ta përdorim atë për të provuar se si substancat kimike në mjedisin tonë mund të ndikojnë në zhvillimin embrional të trurit. ” shpjegon Kirkeby. Një tjetër synim për të ardhmen është të përdorim modelin për të krijuar një hartë të plotë të zhvillimit të trurit të njeriut. Kjo do të ndihmojë për të shpejtuar zhvillimin e trajtimeve të reja të qelizave burimore për sëmundjet neurologjike. Pasi të kemi hartë, do të bëhemi edhe më të mirë në prodhimin e qelizave nervore njerëzore në laborator që mund të përdoren për transplantime, terapi rigjeneruese dhe për të studiuar funksionin e trurit, si dhe gjendje të ndryshme sëmundjesh. Na u deshën dhjetë vjet për të zhvilluar një trajtim të qelizave burimore për sëmundjen e Parkinsonit, sepse metodat tona varen nga gjykimi dhe gabimi. Qëllimi ynë është që ky proces të jetë shumë më i shpejtë në të ardhmen për sëmundje të tjera “, përfundon Agnete Kirkeby. /arbresh.info/