Pasi bombat bërthamore u hodhën në Hiroshima dhe Nagasaki, perandori Hirohito i dha një adresë radiofonike të paprecedentë kombit japonez më 15 gusht 1945.

Në këtë fazë të luftës, Japonia kishte humbur perandorinë e saj të Paqësorit, pothuajse të gjithë forcën e saj detare dhe ajrore.

Duke pranuar humbjen për herë të parë, Perandori tha se Japonia kurrë nuk kishte synuar “të cenonte sovranitetin e kombeve të tjera ose të fillonte zmadhimin territorial”, por në vend të kësaj kishte kërkuar “emancipimin e Azisë Lindore”, transmeton portal arbresh.info

Ai vazhdoi duke thënë se “situate e luftës është zhvilluar jo domosdoshmërisht në avantazhin e Japonisë”, duke i lënë atij zgjidhje tjetër veçse të pranonte kushtet e aleatëve (ai kurrë nuk e përmendi dorëzimin pa kushte) për të shpëtuar Japoninë nga “një bombë e re dhe më mizore” dhe për të parandaluar “zhdukjen totale të qytetërimit njerëzor”.

Këto fjalë janë të shquara jo vetëm për nënvlerësimin e tyre, por edhe për shmangien e çdo përgjegjësie morale për një luftë që kishte kushtuar miliona jetë.

Në një kulturë thellësisht militariste dhe tradicionale si ajo e Japonisë Perandorake, çdo kërkim falje për viktimat ishte e paimagjinueshme. (Sigurisht që erdhi më vonë.) Shlyerja e vetme e përmendur nga Perandori ishte për “shpirtrat e shenjtë të paraardhësve tanë perandorakë”. Turpi i humbjes mund të shlyhej vetëm duke pranuar dështimin për të jetuar në përputhje me të kaluarën e lavdishme.

I përmend të gjitha këto sepse në Rusinë e Putinit, Perëndimi përballet me një kulturë militariste që është shumë e ndryshme nga ajo e Japonisë.

Nuk është më pak e pamundur për Putinin të pranojë se qëllimi i tij në pushtimin e Ukrainës ishte një lloj i pushtimit perandorak sikurse Hirohiton: të dy pretendojnë për një luftë çlirimtare. Të dy përdorin eufemizëm për të maskuar humbjet ushtarake: ashtu si lufta “nuk është zhvilluar domosdoshmërisht në avantazhin e Japonisë”, ashtu edhe dështimi i dukshëm për të kapur Kievin nuk përmendet nga zëdhënësi i Kremlinit, i cili thjesht deklaron se forcat ruse kanë përfunduar detyrat e tyre atje dhe tani do të përqendrohet në frontin e Donbasit.

Për Rusinë, ekuivalenti i paraardhësve perandorakë të Japonisë janë heronjtë sovjetikë të Luftës së Madhe Patriotike.

Ndryshe nga Hirohito, i cili mbeti pa zgjidhje, Putini nuk është ende gati të pranojë se ka dështuar keq.

Por të dy liderët kërkojnë të zgjerojnë agresionin e tyre në mbrojtje të qytetërimit. Asnjëri nuk është në gjendje të pranojë ndonjë përgjegjësi morale për vrasje masive.

Pasi pushtuan Japoninë, aleatët vendosën të gjykojnë ata që konsideroheshin si përgjegjës kryesorë për luftën, por e lanë Perandorin në paqe. Ata pranuan se Hirohito kishte qenë shumë i kufizuar nga traditat e zyrës së tij për të parandaluar ose ndryshuar rrjedhën e luftës; në të vërtetë, transmetimi i tij i dorëzimit ishte ndërhyrja e tij e vetme domethënëse.

Për shkak se ai kishte qenë një pjesëmarrës pasiv në kohjë lufte, ai mbeti popullor pas disfatës, sikurse e pranuan aleatët. Vendimi i tyre për të mos rrëzuar Perandorin ishte i jashtëzakonshëm për madhështinë e tij, por gjithashtu siguroi vazhdimësi.

Japonezët ndryshuan kushtetutën e tyre nga një autoritare në një demokratike, megjithatë ruajtën pamjen e një ndryshimi regjimi që nuk u imponua, por erdhi nga brenda.

Megjithatë, në rastin e Rusisë, çështja e lidershipit është e ndryshme sepse kreu i shtetit, Vladimir Putin, është politikisht fajtor për luftën e agresionit dhe moralisht fajtor për krimet e kryera pas saj.

Aleatët thonë se ai duhet të gjykohet në Gjykatën Ndërkombëtare të Hagës.

Por ata gjithashtu këmbëngulin se nuk kërkojnë ndryshimin e regjimit, duke sugjeruar se Presidenti Biden bëri një “gafë” kur tha se Putin “nuk mund të qëndrojë në pushtet”. Vetë presidenti ka sqaruar fjalët e tij, duke thënë se ai po “shprehte zemërim moral” në vend që të bënte thirrje për ndryshim regjimi.

Në të vërtetë ai ishte, dhe nuk ka asnjë arsye pse ai nuk duhet të nxisë popullin rus që ta dëbojë Presidentin e tyre nga Kremlini. Duke qenë se Rusia, pavarësisht kushtetutës së saj, nuk është një demokraci e vërtetë, mënyrat e vetme praktike me të cilat Putini mund të largohet nga pushteti është një grusht shtet ose kryengritja popullore.

Përsëri, është legjitime që aleatët t’i inkurajojnë të dy, jo më pak duke refuzuar të angazhohen në bisedime me Putinin ndërsa ai ende po urdhëron masakrën dhe përdhunimin e civilëve.

Nëse rusët vërtet duan që të largohen nga Ukraina, largimi i Putinit do të ishte mënyra më e mirë përpara. NATO nuk mund ta bëjë këtë për ta, por mund të ofrojë stimuj politikë.

Mbi të gjitha, liderët e NATO-s duhet ta kenë të qartë se ekuilibri bërthamor dhe siguria kolektive do të rriteshin shumë nëse parandalimi rus nuk do të ishte në duart e një komandanti të përgjithshëm aq të paparashikueshëm, mashtrues dhe të rrezikshëm sa Putini.

Doktrina bërthamore ruse është rideklaruar ditët e fundit nga ish-presidenti Medvedev dhe zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov. Sipas këtij të fundit, “vetëm kur ekziston rreziku për ekzistencën e shtetit në vendin tonë” do të përdoreshin armët bërthamore.

Sigurime të tilla do të kishin më shumë peshë nëse njeriu do të vendoste se çfarë përbënte një kërcënim ekzistencial në rast se nuk do të ishte Putini, dhe këtë duhet ta dinë rusët.

Shembulli i Hirohitos tregon vlerën e ruajtjes së një shkalle të vazhdimësisë së regjimit, madje edhe në kurriz të kërkesës për pranimin e plotë të përgjegjësisë morale, për t’i mundësuar një kombi militarist të pajtohet me disfatën e tij.

Japonia ka mbetur një demokraci e përkushtuar ndaj paqes, edhe nëse qëndrimi i saj ndaj krimeve të luftës në të kaluarën është i papërsosur. Rusia nuk do të pranojë kurrë ndryshimin e regjimit nëse ai nuk del nga brenda.

Që të ndodhë kjo, humbja në fushën e betejës është ndoshta e nevojshme, por mund të mos jetë e mjaftueshme.

Rusët duhet të kuptojnë gjithashtu se Putini është një pengesë e pakapërcyeshme për çdo kthim në normalitet. Ai ka humbur çdo të drejtë për të qëndruar në detyrë. Putini mund të sillet si perandor, por ai nuk mund të jetë një Hirohito./Article/ arbresh.info/