Nga tetori 2024, paga mesatare në Mal të Zi do të jetë 1000 euro, ndërsa paga minimale do të jetë mesatarisht 700 euro. Pensionet minimale do të arrijnë në 450 euro, ndërsa pensioni mesatar do të jetë 520 euro. Inflacioni, i cili ishte rreth 20%, është stabilizuar në rreth 10%.

Qeveria e Malit të Zi do të bëjë gjithçka për të kufizuar rritjen e çmimeve dhe të mundësojë rritjen e pagave përmes programit “Evropa tani 2”, tha kryeministri Milojko Spajiq. Duke iu përgjigjur kritikave të ashpra të opozitës, por edhe të presidentit të Malit të Zi, Jakov Milatoviq, se qeveria e tij nuk po arrin të kufizojë rritjen e vazhdueshme të inflacionit dhe rritjen e çmimeve të shërbimeve dhe ushqimeve bazë, kryeministri Spajiq tha për agjencinë Mina se politika e qeverisë do të jetë që rritja e pagave të jetë gjithmonë më e lartë se rritja e inflacionit dhe se, falë programit të tij ‘Evropa tani 2’, pagat në Mal të Zi do të rriten për të gjithë punonjësit, të cilët janë rreth 300 mijë, me një mesatare prej 25 për qind.

“Nga tetori i vitit 2024, paga mesatare në Mal të Zi do të jetë 1000 euro, kurse paga minimale do të jetë mesatarisht 700 euro, përkatësisht 600 euro për të punësuarit me arsim të mesëm dhe 800 euro për ata me arsim të lartë. Pensionet minimale janë rritur në 450 euro që nga fillimi i vitit, një shumë më e lartë në krahasim me vendet fqinje. Pensionet mesatare gjithashtu janë rritur dhe aktualisht arrijnë 520 euro”, tha Spajiq.

Sipas tij, që nga fillimi i vitit 2023, inflacioni ka qenë shumë i lartë, rreth 20 për qind, por është stabilizuar në rreth dhjetë për qind. Që nga nëntori i vitit të kaluar, thotë ai, vërehet një tendencë rënëse, deri në 3.9% në qershor, ndërsa mesatarja në Bashkimin Evropian është pak më e ulët se 3%.

“Trendi i inflacionit nuk mund të kthehet brenda natës”, tha kryeministri Spajiq dhe premtoi se Qeveria së shpejti do të kufizojë marzhat dhe në këtë mënyrë do të kufizojë çmimet e më shumë se 500 produkteve thelbësore për jetën e qytetarëve. Ai shton gjithashtu se çmimet në Mal të Zi janë rritur “kryesisht për shkak të ngjarjeve gjeopolitike”.

Ndërkohë, nënkryetari i qeverisë për politikën ekonomike dhe ministri i zhvillimit ekonomik, Nik Gjeloshaj, tha se vendimi i qeverisë për kufizimin e marzhave është në përfundim e sipër dhe do të përfshijë qindra artikuj.

“Qëllimi ynë është që me metoda moderne dhe evropiane të arrijmë një përmirësim të standardit të jetesës së qytetarëve tanë dhe zhvillim të plotë ekonomik”, tha ministri Gjeloshaj.

LUFTA KUNDËR INFLACIONIT TË ULËT VETËM PAS PUSHMEVE

Presidenti i Malit të Zi, Jakov Milatoviq, mendon se Qeveria nuk po punon mirë dhe i bën thirrje kryeministrit Spajiq që sa më parë të ndalojë rritjen e përditshme të çmimeve dhe rrezikimin e standardit të qytetarëve. Si presidenti ashtu edhe opozita nuk e kuptojnë deklaratën e kryeministrit Milojko Spajiq se do të nisë luftën kundër inflacionit në shtator.

Shefi i grupit parlamentar të URA-s opozitare, Milosh Konatar thotë se “nuk është koha që Spajiq dhe qeveria të shkojnë me pushime ndërkohë që çmimet po rriten dhe inflacioni po ul vlerën e pagave dhe parave që kanë qytetarët”.

“Aksioni i “çmimeve të kufizuara” të Qeverisë së Spajiqit u rrëzua, sepse çmimet nuk janë të kufizuara, por e kundërta – po rriten çdo ditë. Spajiq ka bërë të ditur se problemin e rritjes së çmimeve do ta trajtojë në shtator kur ai dhe qeveria të kthehen nga pushimet, gjë që është e papranueshme. Nuk duhet të presim shtatorin, por duhet të fillojë menjëherë lufta kundër inflacionit, rritjes së çmimeve dhe rënies së standardit”, paralajmëron nënkryetari i URA-s, Milosh Konatar.

RËNIA E FUQISË BLERËSE E QYTETARËVE

Të dhënat e Eurostatit për vitin 2023 tregojnë se fuqia blerëse e qytetarëve të Malit të Zi është 52% e fuqisë mesatare blerëse në BE.

“Kjo do të thotë se fuqia blerëse e qytetarëve është rritur vetëm me 2% në periudhën 2019-2024 dhe atë pavarësisht rritjes së pagave mesatare dhe programit ‘Evropa Tani 1’. Të dhënat për periudhën 2015-2020 tregojnë se gjatë atyre pesë viteve fuqia blerëse e qytetarëve është rritur në mënyrë të vazhdueshme, sepse çmimet ishin të qëndrueshme dhe ne patëm edhe rritje reale të pagave mesatare”, thotë  kreu i grupit të këshilltarëve të Partisë Demokratike të Socialistëve, ekonomisti Andria Klikovac.

Ndryshe nga kryeministri Spajiq, i cili pretendon se programi i tij ‘Evropa Tani 1’ ishte një hyrje në ringjalljen ekonomike, Klikovac thotë se programi nuk prodhoi efektin kryesor të përmirësimit të standardit të qytetarëve, fuqia blerëse e të cilëve, pavarësisht rritjes së pagave, nuk u rrit.

Qytetarët në portofol kanë më shumë para, por për këtë nuk mund të blejnë të njëjtat apo më shumë produkte dhe shërbime në krahasim me periudhën paraprake”, shpjegon Klikovac për rtk.

Edhe pse, shton Klikovac, programi ekonomik i prezantuar së fundmi nga Qeveria, i quajtur ‘Evropa Tani 2’, parashikonte një rritje të pagës minimale në 700 euro, ngarkesat e paralajmëruara fiskale në ekonomi – akciza, rritje e normës së TVSH-së për shërbimet e hotelierisë dhe të tjera – shërbejnë për të mbuluar dyshimet financiare që do të shkaktojnë lëvizjet e ardhshme ekonomike të kryeministrit Spajiq.

“Rritja e pagës minimale do të nënkuptojë edhe rritje të kostove totale të ekonomisë, e cila logjikisht nuk do të heqë dorë nga një pjesë e fitimit në favor të politikës populiste, të papjekur dhe ditore të kryeministrit Milojko Spajiq. Është e pritshme që rritja e kostove të pagave do të kompensohet nga subjektet ekonomike me rritjen e çmimeve të produkteve dhe shërbimeve ose me uljen e numrit të të punësuarve. Të dy skenarët janë shumë negativ për qytetarët dhe për ekonominë e Malit të Zi”, thotë Klikovac.

Kufizimi i marzhës, i paralajmëruar nga ministri Gjeloshaj, e detyron ekonominë të zvogëlojë numrin e të punësuarve, shton Klikovac, të cilin e shqetëson veçanërisht sezoni jashtëzakonisht i keq turistik i këtij viti në Mal të Zi, i shkaktuar nga rënia e konkurrueshmërisë së çmimeve të produktit turistik malazez.

“Pasojë jashtëzakonisht negative e programit ‘Evropa Tani 2’ do të jetë edhe ulja e mëtejshme e konkurrencës së çmimeve të veprimtarive turistike, që në fund të fundit do të nënkuptojë edhe një numër më të vogël turistësh në bregdetin e Malit të Zi”, thotë Klikovac.

Sipas tij, veprimet e kryeministrit SpajiQ dhe ministrave të tij tregojnë se nuk ekziston një politikë ekonomike e qartë të qeverisë së Malit të Zi dhe se vendimet merren nën presionin e publikut, pa shqyrtuar efektet ekonomike në afat të mesëm dhe afatgjatë.