Ministri i Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural, Faton Peci gjatë konferencës përmbyllëse të vitit kalendarik 2024 shpalosi programin e katërt për Zhvillim Rural / Grante 2024 në vlerë prej 24 milionë euro.

Peci tha se këtë vit, sektori i drithërave do të përkrahet me investime në mekanizim me qëllim të uljes së kostove operacionale dhe rritjes e rendimentit.

“Në këto dy vite, prioritet ka qenë rritja e Fondit Blegtoral. Kjo masë ka një vlerë prej 5 milionë euro, ndërsa në total përmes Programeve të kaluara kjo mbështetje arrin në 11.3 milionë € për blerjen e lopëve qumështore 2023/2024. Deri në 2025 pritet shtimi i 2,000 krerëve dhe rritja e prodhimit të qumështit me 12,200 t/vit”, është shprehur ministri Peci, shkruan Arbresh.info

Fjalimi i tij i plotë para mediave:

Të dashur qytetarë, fermerë e përfaqësues të mediave,

Sot në këtë konferencë po shpalos para jush Programin e katërt për Zhvillim Rural / Grante 2024 në vlerë prej 24 milionë euro.
Këtë vit, sektori i drithërave do të përkrahet me investime në mekanizim me qëllim të uljes së kostove operacionale dhe rritjes e rendimentit.

Në këto dy vite, prioritet ka qenë rritja e Fondit Blegtoral. Kjo masë ka një vlerë prej 5 milionë euro, ndërsa në total përmes Programeve të kaluara kjo mbështetje arrin në 11.3 milionë € për blerjen e lopëve qumështore 2023/2024. Deri në 2025 pritet shtimi i 2,000 krerëve dhe rritja e prodhimit të qumështit me 12,200 t/vit.

Në këtë vit për herë të parë përmes PZHR-së do të zbatohet masa e re për sigurime bujqësore e cila do të mbulojë koston e dëmeve të shkaktuara në bujqësi nga fatkeqësitë natyrore.

Angazhimi i një studenti/të posa diplomuari në Fakultetin e Bujqësisë, për kryerje të punës praktike tek përfituesit e projekteve mbi 50,000€ me pagesë (2100€ për 6 muaj, mbuluar 100% nga ministria). Gjithashtu, këtë vit është mundësuar edhe praktika e nxënësve të shkollave profesionale bujqësore.

Zgjatja e periudhës së kontrollës në terren të përfitueseve të granteve: Nga 3 vite sa ka qenë më herët është bërë 5 vite.
Risi tjetër është mos-financimi i investimeve të njëjta pa kaluar periudha e amortizimit të plotë sipas listës së ATK-së.

Ndarja e projekteve ne dy kategori sipas qëndrueshmërisë ekonomike: deri në 50,000€ dhe mbi 50,000€. Vetëm fermerët/agrobizneset me qëndrueshmëri ekonomike mund të aplikojnë për projekte mbi 50,000€, duke rritur përgjegjësinë menaxheriale dhe financiare.
Nga secili program i granteve kemi larguar kriterin i përvojës 5-vjeçare për masën 3/Agro-përpunim, duke krijuar kushte të barabarta për të gjithë aplikuesit dhe shmangur favorizimin e bizneseve të njëjta.

Dhënia e afatit shtesë (5 ditë) për plotësimin e aplikacionit me dokumentet e munguar që lëshohen nga AZHB dhe Ministria, duke shmangur refuzimet për këtë arsye.

Ndërkaq Masa 7: Diversifikimi i fermave dhe zhvillimin e bizneseve rurale do të zbatohet përmes GIZ-it, me financim 20.2 milion €, bashkëfinancim në mes të MBPZHR dhe GIZ-it, ndërsa ne participojmë me 5 milionë edhe për vitin 2025.

Kjo konferencë sot është e fundit si Ministër i Bujqësisë. Duke qenë e tillë, më lejoni që të ndaj me ju një pasqyrë të qartë të të arriturave, së bashku me një koncept krahasimor me gjendjen para dhe pas. Si e gjeta këtë dikaster e si po e lë po të njëjtin.
Fillimet e vështira janë mësuesit më të mirë – të mësojnë këmbënguljen, atëherë kur çdo hap duket sikurse një betejë.

Me të marrë detyrën si Ministër, buxheti i trashëguar për bujqësinë ishte 54 milionë euro. Nga to, mbi 40 milionë euro borxhe e ndërsa pjesa tjetër, të shpërndara para fushatës zgjedhore e de facto, isha një Ministër me 0 buxhet në kuletën institucionale.

Po e lë këtë Ministri me 110 milionë euro në dispozicion të politikave të Ministrit të ardhshëm nga ku 90 milionë euro me ligj të buxhetit nacional e 20 milionë të tjera përmes partneriteteve e projekteve ndërkombëtare.
300 milionë euro është vlera të cilën e kanë përfituar rreth 120,000 fermerë përmes granteve e subvencioneve duke i kontribuar kështu ngritjes së kapaciteteve prodhuese e përpunuese në sektorin e bujqësisë.

Gjeta një stagnim dekadësh në agjendë legjislative e dokumente strategjike, ndërsa sot numërojmë mbi 30 ligje në fuqi, më shumë se 60 udhëzime administrative, koncept dokumente, Strategjinë për Zhvillimin e Bujqësisë dhe Planin përkatës të Veprimit, Strategjinë për Zhvillimin e Pylltarisë dhe Planin përkatës të Veprimit, Strategjinë për Komunikim në Bujqësi, Strategjinë për Komunikim në Pylltari, Planin e Veprimit për Bujqësi Organike të Republikës së Kosovës, Planin Strategjik të Sistemit Këshillues të Kosovës për Bujqësi dhe Zhvillim Rural 2023-2027 e të tjera.
20.2 milionë euro për tre vite me radhë për agroturizmin, ekoturizmin dhe turizmin rural në kuadër të Marrëveshjes së Parë

Ndërkombëtare me Qeverinë Gjermane;
Është bërë rehabilitimi i sistemit të ujitjes për 7,750 ha sipërfaqe nën ujitje me një vlerë të investimit prej rreth 4,2€. Gjithashtu jemi në proces të implementimit të grantit në vlerë prej 9.2 milionë euro nga Komisioni Evropian për Investime dhe ngritje të kapaciteteve në sistemin e ujitjes, e që implementohet nga Banka Botërore që do të mundësoj rritjen e sipërfaqeve nën ujitje në 11,740 hektar apo 3000 hektarë më shumë.

Është në proces të implementimit projekti me vlerë prej 7 milionë euro nga GIZ, financuar nga Komisioni Evropian me qëllim të ngritjes së kapaciteteve të AZHB-së drejt plotësimit të kritereve dhe standardeve për qasje në fondin e para-antarësimit në BE;
Me propozim të MBPZHR-së dhe Vendim të Qeverisë, është bërë themelimi i Task – Forcës për Mbrojtjen dhe Shfrytëzimin e Ligjshëm të Pyjeve, si trup koordinues ndërinstitucional për luftimin dhe parandalimin e veprimeve ilegale në pyje si dhe Task Forcës për Mbrojtjen e Tokës Bujqësore nga Ndërtimet e Paplanifikuara Urbane dhe Degradimin e saj;

Gjatë këtij viti kemi ekzekutuar rreth 89 milionë euro buxhet realizuar duke përfshi grante dhe subvencione për bujqësi.
Ashtu si në vitin 2022 dhe 2023, as këtë vit nuk do ju mbesim borxh asnjë fermeri përfitues të subvencioneve, dhe të gjitha pagesat janë finalizuar.

Gjatë këtij mandati, 120% është rritja mesatare e mbështetjes për kultura bujqësore, ndërsa deri në 275% kjo rritje arrin për kulturën e grurit ndërkaq 400% kemi rritje të mbështetjes për bujqësinë organike.
14.5 mil. € ka rënë importi i grurit në vlerë për 11 muaj të këtij viti krahasuar me vitin paraprak si rezultat i përkrahjes qeveritare!

Në vitin 2023 importuam 121.5 milion kg grurë me një vlerë prej 30.4 mil. €;

Në vitin 2024, ky tregues ra në 78.1 milionë kg grurë, me një vlerë prej 15.9 mil. €;

Diferenca në sasi është 43.3 milionë kg më pak krahasuar me vitin e kaluar, ndërsa vlerë është 14.5 mil. € më pak.

Falë mbështetjes së Qeverisë së Kosovës dhe përkrahjes së Kryeministrit Kurti ndaj vizionit tim si Ministër i Bujqësisë, fermerët tanë, gëzojnë dinjitetin e mohuar me vite të tëra.

49,23% është rritur sipërfaqja e punuar e tokës, duke krahasuar vitin 2019/2023 kurse aktiviteti bujqësor ka shënuar 27% rritje.

93,54% është rritja e eksportit të produkteve bujqësore dhe ushqimore për tri vitet e shkuara 2021-2023 krahasuar me vitin 2020, në vlerën e mallrave të eksportuar;

Kemi një rritje prej 660.32% të eksporteve të produkteve të qumështit dhe nën-produkteve të tij, si rezultat i politikave të duhura dhe mbështetjes konkrete financiare.

Nëse e krahasojmë me vetveten respektivisht vitin 2021 dhe 2024, rritja e eksportit është 60,03% në vlerë. Si rezultat të rritjes së mbështetjes financiare kemi rritje të prodhimit bujqësor;

Kemi shënuar një rritje të mbështetjes prej 184% nga partneritetet ndërkombëtare apo 51 milionë euro në vlerë krahasuar me periudhën 2018-2021 që ishte 18 milionë.
1.95 milionë euro është vlera e projektit të implementuar për sistemin FCMS (Food Control Management System), i cili ka digjitalizuar të gjithë zinxhirin e funksionimit të Agjencisë së Ushqimit dhe Veterinës, që nga regjistrimi, gjurmueshmëria, matrikulimi duke ngritur në një tjetër nivel transparencën në këtë Agjenci.

115% është përqindja e rritjes së kilogramëve të grurit të subvencionuar krahasuar me vitin 2021 – 2024 ndërsa 2 ton më shumë prodhim i hektarit për kulturën e grurit në krahasim me vitin e kaluar kurse 102.72% është mbulueshmëria me grurë sipas Raportit të Korrje-Shirjeve 2024;

Rreth 21,7 milionë euro është vlera e subvencionuar për plehërim dhe naftë, për herë të parë në Qeverisjen tonë!

54% është përqindja e rritjes së hektarëve të subvencionuar të grurit krahasuar me vitin 2019 – 2024;

Nga 77,382ha me drithëra në vitin 2020 në 106,350ha me drithëra në vitin 2023 apo 37,44% më shumë;

275.79 hektarë të mbjella me arrore, manore dhe pemishte ndërsa rreth 60 hektar me sera;

103 stalla të ndërtuara për dy vite – në vitin 2020 – 0 stalla të ndërtuara

951 përfitues të granteve për ngritje të solareve me kapacitet 4276.4 kW

70 studentë me bursa në vlerë prej 2400 euro;

520 hektarë të certifikuara për prodhim organik (gjatë vitit 2023);

16.5 milionë euro eksporti i produkteve organike!

Çdo cent ka patur adresë bujkun meritor, duke vendosur meritokracinë në qendër. Lufta kundër krimit dhe korrupsionit ka qenë dhe mbetet prioritet, pa asnjë ndërhyrje në procesin e vlerësimit të granteve dhe subvencioneve. Gjithashtu, procedurat burokratike në aplikimet për programet mbështetëse janë thjeshtuar për t’ua lehtësuar bujqve qasjen në mbështetje.

Jam i vetmi Ministër i Bujqësisë, që kam ngritur çështjen e pronave shtetërore si dhe kam alarmuar organet e rendit e drejtësisë e opinionin publik rreth keqpërdorimeve milionëshe e abuzimeve me dekada të tëra me pronën e shtetit.

Nga ky alarmim kemi arritur që disa nga tokat e tjetërsuara përmes pjesëtarëve të komuniteti serb dhe zyrtarëve të lartë shtetërorë të Institutit Bujqësor të Pejës në Kosovë; t’i rikthejmë në pronësi të Ministrisë e këto janë: Rasti me pronën në Qyshk të Pejës, bartur Mitar Blagojeviqit, 10 hektarë në vlerë prej 12 milionë euro.

Gjithashtu përmes vërtetimeve të pabaza e të jashtëligjshme në bashkëpunim të zyrtarëve kadastralë të Agjencisë së Kadastrës së Kosovës dhe Drejtorisë së Kadastrës në Prishtinë, Jovica Denic bëhet pronar i 1ha e 34 ari në zonën industriale Prishtinë-Fushë Kosovës. Kjo pronë sot i është rikthyer titullarit ndërsa vlera e saj në treg e kalon shifrën prej 4 milionë eurove.

Ishte uzurpuar dhe tjetërsuar prona shtetërore në Stankaj në të cilën ishin ndërtuar 25 vila. Për këtë janë ngritur 22 aktakuza.
Kemi alarmuar rastin e objektit prej rreth 1000 m2 të uzurpuara në Lagjen Ulpiana, një pjesë e së cilit me lokale të shtuara vazhdon që të qëndrojë i tillë, përkundër faktit se dëshmitë flasin qartë për titullarin, Gjykata ka vendosur masë të përkohshme.

Në afërsi të objektit të Qeverisë, kemi rikthyer objektin me sipërfaqe prej 138 metra katrorë, pas 25 viteve. Vlera e dëmit të shkaktuar me keqpërdorimin e pronës shtetërore arrin një vlerë prej 500 milionë eurove.
AUV

Për herë të parë, progresi i Agjencisë së Ushqimit dhe Veterinës (AUV) është vlerësuar nga Raporti i Progresit i Bashkimit Evropian, duke theksuar arritjet dhe përmirësimet e bëra në fushat e sigurisë ushqimore dhe kontrollit veterinar.

Digjitalizimi i certifikatave në kuadër të CEFTA-SEED+ ka sjellë modernizim dhe përmirësim të kontrolleve kufitare për import dhe eksport, ndërsa monitorimi i sëmundjeve të kafshëve dhe trajnimi i inspektorëve ka përforcuar kapacitetet për parandalimin dhe kontrollin e sëmundjeve infektive. Gjithashtu, kontrollet e koordinuara janë intensifikuar për identifikimin e kontrabandës dhe rritjen e sigurisë së produkteve ushqimore, ndërsa udhëzuesi për PSO (ISPM 15) ka ndihmuar në inspektimin e materialeve drusore sipas standardeve ndërkombëtare.

Në Agjencinë e Ushqimit dhe Veterinës kemi ndërmarrë një sërë hapash të cilët kanë rezultuar në reformë rrënjësore siç është procesi i matrikulimit ku për herë të parë kemi realizuar një proces transparent, të qasshëm, e të rregullt, duke eliminuar keqpërdorimet e duplifikimet që kanë ndodhur në të kaluarën, përmes licencimit të tre operatorëve ekonomikë. I gjithë ky proces është realizuar falas.
Sa i përket identifikimit dhe regjistrimit të kafshëve është bërë hapja e pronave të reja blegtorale dhe ri-matrikulimi i kafshëve për të ditur numrin e saktë të kafshëve shtëpiake.

Janë funksionalizuar 5 zyre regjionale, kemi realizuar me sukses fushatat e vaksinimit nga ajri kundër sëmundjes së tërbimit. Për dhelprat e egra numri i vaksinave është rreth 50 mijë sosh. Gjithashtu, kundër sëmundjes së tërbimit është kryer vaksinimi për 10,200 qen me pronar.
Ndër projekte të rëndësisë së lartë, kemi arritur që t’i sigurojmë përmes Bankës Botërore 5.8 milionë euro për ngritjen e kapaciteteve të laboratorëve ne kuadër të projektit për tregtinë e lirë.
APK / Pylltari

Sektori i pylltarisë ka pësuar transformim përmes miratimit të Ligjit të ri për Pyjet dhe hartimit të dokumenteve strategjike si Strategjia për Zhvillimin e Pylltarisë 2022-2030 dhe Plani Kombëtar i Pyllëzimit dhe Ripyllëzimit. Për herë të parë pas 2005, po hartohet koncept-dokumenti për Ligjin e ri për Gjuetinë, duke shoqëruar këto përpjekje me Planin Kombëtar për Gjueti dhe Ekoturizëm. Në të njëjtën kohë, janë ndërmarrë hapa për forcimin institucional, përfshirë transferimin e menaxhimit të pyjeve në nivel qendror dhe krijimin e Task Forcës për mbrojtjen e pyjeve.

Janë realizuar rezultate të prekshme, si ulja e prerjeve ilegale me 15%, reduktimi i rasteve të zjarreve pyjore nga 476 në 57 gjatë një viti, dhe mbjellja e 1.5 milion fidanëve nga 2021 deri më 2023. Po ashtu, janë përmirësuar kushtet teknologjike dhe monitorimi përmes dronëve, GPS-ve dhe kamerave kurth, duke kontribuar në ruajtjen dhe zhvillimin e pyjeve. Për herë të parë, u trajtua sëmundja e gështenjës dhe nisi inventarizimi i pyjeve për krijimin e të dhënave të sakta mbi gjendjen e tyre.

Në aspektin e inovacionit dhe edukimit, janë përfshirë inxhinierë të rinj dhe është formalizuar bashkëpunimi me Universitetin e Prizrenit për avancimin e kërkimit shkencor. Ndërkohë, sektori pyjor u vlerësua si një burim ekonomik me rëndësi për gjenerimin e vendeve të punës dhe zhvillimin e produkteve pyjore me vlerë të shtuar. Këto reforma përfaqësojnë një qasje të qëndrueshme dhe vizionare për zhvillimin e sektorit të pyjeve në Kosovë.

Faleminderit për vëmendjen tuaj!