Volodimir Martinov është shkrimtar dhe ish gazetar nga zona e Luhanskit në Ukrainë.

Ai është autor i disa librave të botuara deri tani, si: “Frymë e pranverës”, “Vetëm një front”, “Për ata që i kujtoj dhe i dua”, “Vargjet e shpirtit tim”, “Vertikal”, e të tjera.

Libri i fundit u botua kur filloi lufta në Ukrainë dhe për shkak të gjendjes, libri nuk arriti të shtypej fizikisht, por u botua vetëm online.

Në intervistë për Radio Kosovën Martinov thotë se:”

Gjatë sulmit rus në Ukrainë e përfundova librin “Jeto për të dashuruar” dhe e botova në Lviv. Libri tregon për fatin e të afërmve të mi nga shekulli i XIX-të, deri në fillim të shekullit të XXI-të. Puna mbaroi, por lufta me Rusinë bëri rregullimet e saj. Gjatë kësaj lufte, dhëndri im, Yuriy Lenko, vdiq duke mbrojtur Ukrainën pranë Bakhmut. Ndaj, bashkë me gruan time shtuam një kapitull tjetër për të, i cili do të shtohet në botimin e ri.”

z. Martinov, si po ndiheni në Kosovë?

Volodimir Martinov: Unë mund t’i përgjigjem kësaj pyetjeje shumë gjatë. Fillimisht, nuk mund të mos them se këtu më pritën shumë mirë dhe nuk mund të mos shpreh mirënjohjen time për qeverinë e shtetit tuaj, personalisht për kryeministrin Albin Kurti, kryetaren e shtetit, Vjosa Osmani, si dhe drejtuesen e programit “Rezidenca e Gazetarëve” në Kosovë”, Flutura Kusari, që ma dha mundësinë jo vetëm të jetoj në Prishtinë, por edhe të punojë frytshëm.

I jam mirënjohës këtij vendi që më dha mundësinë të miqësohem me shumë njerëz interesantë, të bukur, të talentuar dhe të sjellshëm si Xhemal Rexha – kryetar i bordit të Asociacionit të Gazetarëve të Kosovës, Abdullah Zeneli – botues, pronar i librit. Shtëpia botuese “Buzuku”, Xhevat Limani – aktor legjendar, shkrimtar, dokumentarist, themelues i teatrit shqiptar në Nju Jork, e shumë të tjerë. Më besoni, unë mund ta lexoja këtë listë për një kohë të gjatë.

Por do të theksoj se çdo njeri ndihet rehat këtu, dhe do të gjejë shumë miq, nëse është i interesuar të jetojë këtu. Dhe tani gjithçka në Kosovë është jashtëzakonisht interesante për mua: jeta e përditshme, kultura, njerëzit dhe ligjet e vendit tuaj. Gjëja kryesore është se unë kam vërtet shumë miq të rinj këtu dhe secili prej tyre është një lloj libri për Kosovën, të cilin e lexoj me shumë entuziazëm.

A po vazhdoni të shkruani letërsi edhe në Kosovë?

Volodimir Martinov: Jo më kot thashë se secilin që njoh është një libër i ri për Kosovën. Dhe për të qenë më i detajuar, që në ditët e para të qëndrimit tim në tokën tuaj, kisha dëshirë t’u tregoja bashkatdhetarëve të mi për vendin tuaj. Tani miqtë e mi, gazetarët ukrainas, Olga Pryadko dhe Tetyana Kraselnikova, janë gjithashtu të përfshirë në këtë punë. Besoj se ky do të jetë një libër interesant si për lexuesin ukrainas ashtu edhe për kosovarët.

Keni ardhur nga Ukraina, ku jeni marrë me veprimtari letrare. Çfarë librash keni botuar në vendlindje?

Volodimir Martinov: Unë jam anëtar i një organizate rajonale të shkrimtarëve, por drejtimi kryesor i punës sime është gazetaria. Ia kushtova më shumë se dyzet vjet të jetës sime. Unë kam shtatë libra të botuara deri tani.

Çfarë librash keni shkruar deri tani dhe çfarë zhanreve u takojnë?

Volodimir Martinov: Publikimet e mia janë të ndryshme. Për shembull, koleksionet “O, Ukraina me vetulla të zeza”, “Engjëlli i bardhë”, “Vargjet e shpirtit tim” janë poezi.

Duke marrë parasysh faktin se isha i destinuar të punoja si punëtor ndërtimi në fushën e Kazakistanit, në pyjet e Uraleve, në Kiev, Moskë dhe, natyrisht, në rajonin e Luhanskut, botova librin “Vertikale “, të cilën ua kam kushtuar miqve të mi të ndërtimit.

Unë shkrova shumë për fatin e veteranëve të Luftës së Dytë Botërore. Pikërisht atyre ua kushtoj përmbledhjen me tregime “Vetëm një betejë” dhe romanin “Urdhërua për të mbijetuar”.

Tashmë gjatë sulmit rus në Ukrainë, përfundova librin “Jeto për të dashuruar” dhe e botova atë në Lviv. Libri tregon për fatin e të afërmve të mi nga shekulli i XIX-të deri në fillim të shekullit të XXI-të. Puna mbaroi, por lufta me Rusinë bëri rregullimet e saj. Gjatë kësaj lufte, dhëndri im, Yuriy Lenko, vdiq duke mbrojtur Ukrainën pranë Bakhmut. Ndaj bashkë me gruan time shtuam një kapitull tjetër për të, i cili do të shtohet në botimin e ri.

Një vit më vonë, pothuajse mbarova së shkruari edhe tre libra të tjerë, por pengesa ishte arrestimi im nga pjesëtarët e shërbimeve speciale ruse. Më arrestuan dhe më hodhën në bodrum. Kompjuteri dhe laptopët u konfiskuan, u morën të gjitha arkivat. E ardhmja e tyre është e panjohur për mua. Por tani e kam Kosovën, kam një qëllim që t’u tregoj bashkatdhetarëve të mi për vendin tuaj dhe kjo është frymëzuese.

A keni marrë ndonjë çmim për veprimtarinë tuaj letrare dhe publicistike?

Volodimir Martinov: Kam marrë pjesë pothuajse në të gjitha garat. Unë gjithmonë u bëra laureat ose fitues i kategorisë rajonale dhe gjithë-ukrainase, po ashtu dhe fitues i konkursit të Ministrisë së Punëve të Brendshme. Dy herë u njoha si gazetari më i mirë i radios në rajonin e Luhansk. Dhe kishte çmimin “Garda e re”, i cili ishte shumë prestigjioz në atë kohë.

Së fundmi, në vitin 2018, mora Çmimin e Madh në konkursin gjithë-ukrainas “Gazetarët e Ukrainës rreth ATO”. Bazuar në materialet e konkursit së bashku me komisarin ushtarak, Ruslan Tkachuk, ne botuam librin “Në buzë të dhimbjes dhe shpresës”, i cili përmban historitë tona për ngjarjet në rajonin e Luhansk nga viti 2014 deri në 2017.

Këto ishin histori nga pozicione të avancuara, nga postblloqe, nga kantiere, ku heronjtë e eseve tona luftuan dhe punonin nën zjarr. Tani unë jam këtu, dhe Ruslan është në front.

Cili nga këto çmime është më i shtrenjtë për ju?

Volodimir Martinov: “Garda e re”, sigurisht. Një ditë nuk shkova me pushime në Krime, por shkova të punoja në një fermë për të mjel lopët. Ai punoi për një muaj të tërë dhe mbante vazhdimisht një ditar, i cili u bë baza e një serie të tërë botimesh gazetash. Kur i solla materialet në redaksi, redaktori i mblodhi vetë materialet, i rekomandoi dhe i dërgoi në konkurs. Dhe kështu doli që ne fituam.

Rajonet e Luhanskut dhe Donetskut, janë si të thuash “rusishtfolës”. Si u zhvillua jeta letrare në rajonin e Luhanskut, në vitet e paraluftës?

Volodimir Martinov: Pyetja juaj është shumë e mirë. Unë do të shpreh mendimin tim për “rusishtfoljen”… Rajonet e Donetskut dhe Luhanskut janë me të vërtetë rajone rusishtfolëse, sepse janë të ngopur me ndërmarrje industriale, ku në atë kohë kishte të ardhura të mira. Kjo është arsyeja pse shumë rusë nga qoshet e largëta të perandorisë shkuan në Donbas. Filloi një zhvendosje e madhe, Rusifikimi i Ukrainës Lindore.

Fshatrat e vogla ukrainase duket se janë tretur në këtë numër të madh punëtorësh. Kështu u shfaq legjenda e “popullit me rrënjë ruse” në Donbas. Por kjo deklaratë nuk ka asnjë arsyetim etnik. Pra, kishte një bazë të madhe për zhvillimin e letërsisë ukrainase në vendin tonë. Shumë shkrimtarë të rajonit të Luhanskut jo vetëm që promovuan por edhe zhvilluan letërsinë ukrainase.

Në gjysmën e dytë të shekullit të 20-të, u shfaq një galaktikë e tërë e shkrimtarëve ukrainas: Mykyta Chernyavskyi, Ivan Nizovyi, Leonid Strelnyk, Oleksandr Radchenko, Vasyl Holoborodko, Yosyp Kurlat. Shumë prej këtyre shkrimtarëve i njihja personalisht dhe falë tyre fillova të shkruaj në gjuhën ukrainase, pavarësisht se u rrita në një mjedis rusishtfolës.

A ka nevojë për letërsi ukrainase tani që po vazhdon lufta?

Volodimir Martinov: Le të japim një shembull të vogël. Kur u largova nga territori i pushtuar, u vendosa në një qytet refugjatësh modular. Shkoja shpesh në treg librash dhe blija literaturë. Gradualisht, ata filluan të më kërkonin të lexoja këtë apo atë libër. E pashë kërkesën. Unë i thashë për këtë kreut të organizatës gazetareske Lviv, Yaroslav Klymovych, dhe iu bëmë thirrje gazetarëve dhe banorëve lokalë përmes radios Lviv me një kërkesë për të mbledhur literaturë për refugjatët. Kaluan disa javë dhe u mblodhën më shumë se 200 kopje të literaturës për fëmijë dhe lodra.

Siç mund ta shihni, ka nevojë, por jo gjithmonë, në këtë kohë të vështirë, njerëzit mund të përballojnë të blejnë jo vetëm një libër të mirë, por edhe rroba komode. Meqë ra fjala, edhe ju mund të përfshiheni në këtë rast dhe të mblidhni fonde, të cilat mund t’i transferoni në llogaritë e organizatës gazetareske Lviv për blerjen e librave dhe veshjeve për fëmijët e emigrantëve. Nëse merrni një vendim të tillë, unë do t’ju kontaktoj me z. Jaroslav dhe do t’i diskutojmë detajet personalisht.

Të gjithë shpresojmë që lufta në Ukrainë të përfundojë sa më shpejtë. Si e shihni letërsinë në Ukrainën e re?

Volodimir Martinov: Sigurisht, në gjuhën ukrainase. Kemi djem dhe vajza shumë të talentuar. Besoj se pas përfundimit të luftës, Ukraina do të bëhet më demokratike dhe më e gjallë në aspektin letrar.

Me çfarë do të donit ta përfundonit bisedën tonë?

Volodimir Martinov: Në fillim të bisedës sonë, ju pyetët për përshtypjet e mia personale nga qëndrimi im në Republikën e Kosovës. Me këtë dua ta mbyll bisedën tonë. Gjatë qëndrimit tim në Prishtinë, vura re se çfarë më pëlqen më shumë te ju. Unë mund t’i formuloj ndjenjat e mia me një fjalë – tolerancë.

Është e pranishme në marrëdhëniet tuaja në nivel të përditshëm, në baza fetare, në letërsi dhe art, etj. Jetojmë në një botë të tillë kur është e nevojshme të kuptojmë njëri-tjetrin, të respektojmë mendimin e të tjerëve. A ju kujtohet thënia e Lord Bajronit që tha: “Unë nuk ndaj mendimin tuaj, por jam gati të jap jetën time që ju të keni të drejtë ta shprehni atë”?

Kjo ide, për mendimin tim, është i njëjti kod themelor që duhet të çojë në mirëkuptim të ndërsjellë jo vetëm në një shoqëri të veçantë, por edhe ndërmjet shoqërive. Është ai që do ta bëjë të pamundur sistemin e totalitarizmit dhe do të jetë në gjendje të çojë drejt zhvillimit të gjithanshëm demokratik në shkallë globale. Dhe këtu, shumë e shumë vende duhet të mësojnë nga ju. Prandaj, ju uroj që të rriteni dhe të zhvilloheni më tej. Faleminderit!.