Përmes një letre konfidenciale, e cila së fundi është bërë publike, mbrojtja e ish-krerëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit, i janë drejtuar trupit gjykues në Hagë, duke i kërkuar që ta ruajnë paanshmërinë dhe të mos ia mbajnë anën Prokurorisë.

Ata madje thonë se të drejtat e të akuzuarve për gjykim të paanshëm dhe një tribunal të pavarur janë shkelur, raporton “Betimi për Drejtësi“.

“Është themelore që një trup gjykues jo vetëm të ushtrojë funksionet e tij në mënyrë të paanshme, por gjithashtu të sigurojë dukjen e paanshmërisë. Pyetjet e pakufizuara gjyqësore ndaj dëshmitarëve, gjatë këtyre procedurave dhe veçanërisht gjatë bllokut dëshmues më 21 tetor 2024 – 7 nëntor 2024, po rrezikojnë dukjen e paanshmërisë në këto procedura dhe po shkaktojnë një paragjykim të identifikueshëm për mbrojtjen”, thuhet në dokument.

Kjo letër, është dorëzuar më 13 nëntor dhe është bërë publike më 21 nëntor, e që mbrojtja e Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit kishte kërkuar që trupi gjykues të marrë masa për të siguruar paanshmëri dhe për t’i kufizuar paragjykimet ndaj mbrojtjes gjatë pyetjeve gjyqësore.

“Siç shpjegohet më poshtë, pyetjet gjyqësore po avancojnë rastin e Prokurorisë ose një rast gjyqësor të ngjashëm me të, duke marrë rolin që normalisht do të luhej nga ripyetja e Prokurorisë dhe duke dështuar të sqarojnë ose eksplorojnë ndonjë informacion shfajësues. Mbrojtja për Hashim Thaçin, Kadri Veselin, Rexhep Selimin dhe Jakup Krasniqin (“Mbrojtja”) kërkon nga trupi gjykues të marrë masa për të siguruar dukjen e paanshmërisë dhe për të kufizuar paragjykimin ndaj mbrojtjes gjatë pyetjeve gjyqësore”, thuhet aty.

Madje, katër të akuzuarit përmes mbrojtjes së tyre kanë thënë se koha e përdorur për pytje gjyqësore tejkalon atë të përdorur nga tri prej katër ekipeve të mbrojtjes gjatë një blloku të dëshmitarëve.

“Ndikimi i pyetjeve gjyqësore është i qartë nga raportet periodike të kohës të përgatitura nga Regjistri. Deri më 11 nëntor 2024, pyetjet gjyqësore kanë zgjatur 71 orë, 36 minuta dhe 34 sekonda, çka përbën 13 ditë kohë gjykimi – më shumë se një bllok tërësor dëshmues – pa marrë parasysh kohën e kërkuar për pyetjet shtesë pas pyetjeve gjyqësore. Koha e përdorur për pyetje gjyqësore tejkalon atë të përdorur nga tri nga katër ekipet mbrojtëse. Në çdo aspekt, kjo kohë shumë e madhe po ndikon në zhvillimin e shpejtë të procedurave”, thuhet në letër.

Po ashtu, në këtë letër, mbrojtja e quan më shqetësuese mënyrën e pyetjeve se si bëhen nga trupi gjykues, e që ata thonë se nuk mund të perceptohen si të paanshme.

“Më shqetësuese se koha e shpenzuar është mënyra se si këto pyetje do të perceptoheshin nga një shikues i arsyeshëm. Edhe kjo mund të matet nga raportet periodike të kohës. Deri më 11 nëntor 2024, mbrojtja ka kërkuar 31 orë e 23 minuta për pyetje shtesë pas pyetjeve gjyqësore, ndërsa Prokuroria ka përdorur vetëm 12 minuta. Kjo diferencë e madhe tregon se pyetjet gjyqësore nuk mund të perceptohen nga një vëzhgues i arsyeshëm si të paanshme. Perceptimi i mbrojtjes është se është dashur të reagojnë ndaj pyetjeve gjyqësore, ndërsa Prokuroria nuk ka parë një nevojë të tillë”, thuhet në dokument.

Gjithashtu, mbrojtja thotë se Prokuroria nuk e percepton se pyetjet e gjyqtarëve po e sfidojnë çështjen e saj. Kurse, mbrojtja sipas tyre e sheh që pyetjet e gjyqtarëve po e minojnë parimin e prezumimit të pafajësisë së të akuzuarve.

“Për më tepër, këto statistika tregojnë se Prokuroria nuk e percepton që pyetjet e gjyqtarëve sfidojnë në asnjë mënyrë çështjen e Prokurorisë, ndërsa mbrojtja në mënyrë të theksuar e percepton që pyetjet e gjyqtarëve minojnë parimin e prezumimit të pafajësisë së të akuzuarve”, thuhet në letër.

Sipas katër të akuzuarve të përfaqësuar nga mbrojtja e tyre, kjo është pabarazi dhe është në kundërshtim me të drejtat e të akuzuarve.

“Kjo pabarazi e madhe është në kundërshtim me të drejtën themelore të të akuzuarve për një Tribunal të pavarur dhe të paanshëm, si dhe me detyrimin etik të secilit anëtar të Panelit për të qenë jo vetëm i paanshëm subjektivisht, por edhe për të krijuar një dukje të paanshmërisë, siç përcaktohet në nenin 4 të Kodit të Etikës Gjyqësore të Dhomave të Specializuara”, thuhet në letër.

Veç tjerash, katër të akuzuarit thonë se të drejtat e tyre për një gjykim të drejtë dhe një tribunal të pavarur e të paanshëm janë shkelur.

“Të katër të akuzuarit vërejnë formalisht kundërshtimin e tyre ndaj mënyrës së zhvillimit të pyetjeve gjyqësore dhe pohojnë se të drejtat e tyre për një gjykim të drejtë dhe një tribunal të pavarur dhe të paanshëm janë shkelur”, thuhet në dokument.

Si rrjedhojë, të akuzuarit kanë kërkuar nga Paneli që të marrë masa për të siguruar që secili nga anëtarët e tij të veprojë me paanshmëri.

Ndërsa, si masë për t’u realizuar kjo, sipas katër të akuzuarve që përfaqësohen nga mbrojtja e tyre kanë të bëjnë me bërjen e pyetjeve që e sfidojnë Prokurorinë.

Po ashtu ata kanë kërkuar kufizimin e praktikës së sugjerimit të përgjigjeve të dëshmitareve, si dhe shmangien e pyetjeve që përdoren si mjet për të nxjerrë prova kundër të akuzuarve.

“Kufizimin e praktikës së sugjerimit të përgjigjeve për dëshmitarët, veçanërisht duke shmangur fraza si “Nuk dua t’ju sugjeroj përgjigje”, dhe pastaj duke sugjeruar përgjigje; Shmangien e përdorimit të pyetjeve gjyqësore si mjet për të nxjerrë prova kundër të akuzuarve përtej fushës së ekzaminimit të drejtpërdrejtë të Prokurorisë”, thuhet në letër.

Kujtojmë se mbrojtja vazhdimisht ka pasur ankesa lidhur me pyetjet e trupit gjykues gjatë seancave gjyqësore.