Derisa po pritet një progres në raportet mes Kosovës dhe Serbisë, marrëveshja e Ohrit që u negociua nga Bashkimi Evropian në marsin e kaluar po përballet me një ngërç të ri.

Sipas rrjetit të pavarur mediatik pan-europian, Euractiv, as Beogradi dhe as Prishtina nuk duket të jenë në disponim të zbatojnë marrëveshjen, dhe në vend të kësaj po mbajnë shpresat të lidhura me ndryshimet në lidershipin e Evropës dhe SHBA-së për të rinisur dialogun.

Presidenti serb Aleksandar Vuçiq dhe ish-kryeministrja Ana Brnabiq kanë deklaruar në mënyrë të prerë kundërshtimin e tyre ndaj njohjes së pavarësisë së Kosovës dhe do të punojnë për të penguar anëtarësimin e Kosovës në Këshillin e Europës dhe institucionet tjera ndërkombëtare.

Nga ana tjetër, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, po zvarrit zbatimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe në veri të Kosovës, një marrëveshje që u ra dakord prej kohësh dhe që Prishtina argumenton se shkel kushtetutën e vendit dhe ka frikë se mund të përfundojë në një dështim si ndodhi me Republika Srpska-n në Bosnje-Hercegovinë.

Kushtet e marrëveshjes së Ohrit janë tashmë pjesë e kuadrit të negociatave të pranimit në BE për Beogradin, në Kapitullin 35, ku ambasadorët e BE-së ranë dakord me një mendje në mes të prillit.

Ndërmjetësit e BE-së janë shprehur të pakënaqur me mungesën e progresit, edhe pse përpjekjet e Brukselit dhe Washingtonit deri më tani nuk kanë sjellë rezultate të dukshme. Ky ndërprerje rritet edhe më shumë për shkak të zgjedhjeve të ardhshme në Evropë dhe SHBA, ku Vuçiq veçanërisht duket të ketë vendosur shpresat e tij për një kthim të mundshëm të Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë, i cili kishte mbështetur idenë e një shkëmbimi territoresh mes Kosovës dhe Serbisë në mandatin e tij të parë.

Ndërkohë, pozicionet kyçe që lidhen me dialogun po përgatiten për ndryshime të mëdha, pasi i dërguari i posaçëm i SHBA-së për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, po largohet nga posti dhe emri i pasardhësit të tij mbetet i paqartë. Në BE, Miroslav Lajçak pritet të lërë postin deri në gusht, dhe emri i ish-presidentit slloven Borut Pahor po përmendet si një ndër pasuesit e mundshëm.

Dyshimet lidhen edhe me të ardhmen e kryediplomatit të ri të BE-së, që do të zëvendësojë Josep Borrell, dhe nuk pritet të marrë detyrën deri në fund të vitit.

“Ndërsa ndërmjetësuesit e rinj kanë një shans për ta përmirësuar dinamikën, ka më shumë probleme strukturore, siç është mungesa e një perspektive të besueshme anëtarësimi në BE”, tha Florian Bieber, profesor në Universitetin e Grazit.

Sipas tij, “Ata kanë nevojë për një qasje të re me angazhime të qëndrueshme dhe transparente dhe një BE më të fuqishme”.

“Nëse Komisioni i ardhshëm Europian, siç pritej, do të jetë një komision i përqendruar te zgjerimi, ekziston mundësia që ato procese politike të shikohen më nga afër”, tha një zyrtar i BE-së.

“Ne mund të shohim më shumë stimuj – dhe më shumë presion – të aplikuar mbi të gjitha palët”.

Kjo periudhë tranzicioni duket se do të sjellë një periudhë stagnimi në dialog, me takime të nivelit të lartë që duket se kanë pak gjasa të ndodhin.

Megjithatë, ka ende shpresë që cikli i ri institucional do të rifreskojë negociatat, me mundësi që një perspektivë reale e integrimit në BE dhe avantazhet financiare që vijnë me procesin e zgjerimit do të jenë një ndikim pozitiv.

Sidoqoftë, sfidat mbeten të mëdha – nga qëndrimi i serbëve ndaj BE-së deri te pengesat e Kosovës për të bërë përparim në rrugën e saj drejt BE-së – kështu që vetëm koha do të tregojë se si do të lëvizin gjërat nga këtu.