Presidenti turk, Recep Tayip Erdogan do të vijë në Tiranë ditën e hënë(nesër) për një vizitë zyrtare. Sipas agjendës të publikuar në media, pas pritjes në aeroportin “Nënë Tereza” do të vizitojë qytetin e Laçit ku do të bëhet edhe dorëzimi i shtëpive të ndërtuara pas tërmetit.

Ndërkohë pas Laçit, Erdogan do marrë pjesë në ceremoninë e inaugurimit të xhamisë së Et’hem Beut në Tiranë të restauruar së fundmi.

Presidenti turk tha për ADN se Turqia e sheh Shqipërinë edhe si mike edhe si aleate të natyrshme. Ai tha se marrëdhëniet mes dy vendeve janë në periudhën e tyre më produktive në fushën politike, ekonomike dhe sociale.

Një pjesë e fjalës së Erdogan:

Turqia është një pjesë e pandashme e Ballkanit dhe Ballkani është një rajon i domosdoshëm në interesat e Turqisë. Pikëpamja e Turqisë për Ballkanin është formuar nga historia dhe kultura e përbashkët. Sidomos gjatë dy dekadave të fundit, Turqia ka bërë çmos për të nxitur marrëdhënie më të ngushta dhe më miqësore me vendet e Ballkanit. Shqipëria është në qendër të kësaj perspektive. Turqia e sheh Shqipërinë edhe si mike edhe si aleate të natyrshme. Turqia beson se rritja e mirëqenies dhe stabilitetit në Shqipëri do t’i shërbejë paqes dhe qetësisë në të gjithë rajonin. Në këtë drejtim, Turqia ka mbështetur gjithmonë me vendosmëri zhvillimin dhe sigurinë e Shqipërisë mike dhe vëllazërore me ndjenjat më të përzemërta dhe të sinqerta dhe është e vendosur ta bëjë këtë edhe në të ardhmen.

Si rezultat i këtij vullneti, Shqipëria është kthyer në një nga vendet ballkanike me të cilat marrëdhëniet e Turqisë janë më të qëndrueshme dhe pozitive. Në kuadrin e parimit të “dialogut politik të nivelit të lartë” të politikës së jashtme turke, marrëdhëniet me Shqipërinë po diversifikohen dhe thellohen çdo vit.

Bashkëpunimi në fushat sociale, kulturore dhe ekonomike po rritet çdo vit. Marrëveshjet e nënshkruara gjatë vizitës së kryeministrit Edi Rama në Turqi në 6 janar 2021 kanë qenë një pikënisje e re dhe historike. Si rezultat i kësaj vizite, midis Turqisë dhe Shqipërisë u nënshkrua Deklarata e Përbashkët Politike për krijimin e Këshillit të Bashkëpunimit Strategjik të Nivelit të Lartë, e cila ka qenë në rendin e ditës prej vitesh, dhe marrëdhëniet mes dy vendeve u ngritën në nivelin e partneritetit strategjik.

Gjithashtu, u nënshkrua një protokoll për restaurimin e Xhamisë së Plumbit, një nga monumentet e periudhës osmane, në Shkodër nga Drejtoria e Përgjithshme e Fondacioneve dhe një marrëveshje bashkëpunimi midis ministrave të arsimit të dy vendeve. Marrëveshja për arsimin ofron mundësinë për të zgjedhur një kurs për gjuhën turke në Shqipëri dhe një kurs shqip në Turqi, si dhe për arsimin special, teknologjitë arsimore, bursat dhe programet e shkëmbimit të mësuesve. Ne i shohim këto zhvillime si një mundësi të madhe për të forcuar marrëdhëniet kulturore, politike dhe tregtare mes dy vendeve.

Edhe pse po kalon një periudhë kaq të vështirë kur ekonomitë e botës po përballen me pandeminë, tregtia e jashtme e Turqisë me 11 vende të Ballkanit u rrit me 37% nga viti në vit në 2021. Ne presim që marrëdhëniet tregtare të rriten në mënyrë eksponenciale në periudhën e ardhshme. Aktualisht, vëllimi i tregtisë dypalëshe midis Turqisë dhe Shqipërisë është rreth 700 milionë dollarë. Synimi ynë kryesor është ta zgjerojmë këtë vëllim në rreth 1 miliard dollarë sa më shpejt të jetë e mundur.

Turqia ka investime mbi 3.5 miliardë dollarë në Shqipëri, duke përfshirë shërbimet kontraktuese. Kontributi i Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë, e cila është në fuqi që nga viti 2008, në zhvillimin e marrëdhënieve tregtare dhe arritjen e këtyre shifrave ka qenë i madh. Në Shqipëri operojnë rreth 600 kompani turke të regjistruara dhe këto kompani jo vetëm që kontribuojnë në prodhim, por ofrojnë edhe punësim për rreth 15 mijë persona. Me këto shifra, Turqia është një nga investitorët e huaj më të mëdhenj në Shqipëri.

Marrëdhëniet midis vendeve tona janë të dukshme për dimensionet e tyre humanitare dhe tregtare. Me pandeminë, diplomacia shëndetësore dhe investimet në shëndetësi i kanë dhënë një shtysë të re marrëdhënieve mes dy vendeve. Megjithëse aktivitetet e ndërsjella tregtare dhe turistike në mbarë botën u ndikuan negativisht vitin e kaluar për shkak të Covid-19, Turqia ofroi pajisje mjekësore dhe ndihmë vaksinash në 157 vende në mbarë botën. Në këtë kuadër, “Spitali i Miqësisë Turqi-Shqipëri”, i cili u ndërtua në Shqipëri me një kosto prej 70 milionë eurosh, me 150 shtretër, gjashtë salla operative dhe gjashtë poliklinika, përfundoi në 68 ditë dhe u hap në 21 Prill 2021. .

Turqia ishte një nga vendet e para që i dha ndihmë vendit vëlla, Shqipërisë, pas tërmetit me magnitudë 6.4 që goditi vendin më 26 nëntor 2019, duke vrarë mbi 50 persona, duke plagosur mbi 3000 të tjerë dhe duke dëmtuar infrastrukturën e 11 bashkive. Ekipet e kërkim-shpëtimit u dërguan me shpejtësi për të nxjerrë qytetarët shqiptarë nga rrënojat. Më shumë se 500 shtëpi u ndërtuan nga Administrata e Zhvillimit të Strehimit të Turqisë (TOK) për familjet e viktimave në Laç të Shqipërisë, në një përpjekje për të lehtësuar të paktën një pjesë të vuajtjeve të shkaktuara nga tërmeti. Shtëpitë e ndërtuara do të dorëzohen më 17 janar 2022.

Shumë institucione zyrtare të Turqisë vazhdojnë aktivitetin e tyre në Shqipëri për të forcuar lidhjet tona kulturore dhe historike.
Duke marrë parasysh të gjitha këto, mund të them se marrëdhëniet miqësore midis Turqisë dhe Shqipërisë janë në periudhën e tyre më produktive në fushën politike, ekonomike dhe sociale. Duke pasur parasysh se Turqia është partneri strategjik më i rëndësishëm i Shqipërisë në rajon dhe më gjerë, ekzistojnë potenciale të shumta që të dy vendet të përmirësojnë marrëdhëniet e tyre. Turqia dhe Shqipëria duhet të rrisin bashkëpunimin e tyre në fusha të ndryshme si turizmi, arsimi, mbrojtja, dixhitalizimi, ushqimi, bujqësia, blegtoria, pylltaria, uji dhe peshkimi.

Përveç marrëdhënieve dypalëshe me Shqipërinë, Turqia vlerëson praninë e Shqipërisë në NATO dhe gjithashtu mbështet procesin e anëtarësimit në BE, i cili ka ngecur vitet e fundit dhe Turqia shërben si një nga miqtë më të ngushtë të Shqipërisë në arenën ndërkombëtare. Shpresoj se Turqia dhe Shqipëria do të lundrojnë për ditë më të ndritshme, duke përcjellë një marrëdhënie miqësie dhe partneriteti brezave të ardhshëm bazuar në parimin win-win./tch