Kushdo qoftë. Kudo qoftë. Sa herë qoftë. Gjithkush ka të drejtë të kërkojë siguri.

Dita Botërore e Refugjatëve është një ditë ndërkombëtare e caktuar nga Kombet e Bashkuara për të nderuar refugjatët anembanë globit. Ai bie çdo vit më 20 qershor dhe feston forcën dhe guximin e njerëzve që janë detyruar të largohen nga vendi i tyre për t’i shpëtuar konfliktit ose persekutimit. Dita Botërore e Refugjatëve është një rast për të krijuar ndjeshmëri dhe mirëkuptim për gjendjen e tyre të vështirë dhe për të njohur qëndrueshmërinë e tyre në rindërtimin e jetës së tyre, transmeton arbresh.info.

Dita Botërore e Refugjatëve 2022

Kushdo qofshin ata, njerëzit e detyruar të ikin duhet të trajtohen me dinjitet. Çdokush mund të kërkojë mbrojtje, pavarësisht se kush është apo çfarë beson. Është e panegociueshme: kërkimi i sigurisë është një e drejtë njerëzore.

Ngado që vijnë, njerëzit e detyruar të ikin duhet të mirëpriten. Refugjatët vijnë nga e gjithë bota. Për të shpëtuar nga rreziku, ata mund të marrin një avion, një varkë ose të udhëtojnë në këmbë. Ajo që mbetet universale është e drejta për të kërkuar siguri.

Sa herë që njerëzit detyrohen të ikin, ata kanë të drejtë të mbrohen. Cilido qoftë kërcënimi – lufta, dhuna, persekutimi – të gjithë meritojnë mbrojtje. Gjithkush ka të drejtë të jetë i sigurt.

Sfondi

Çdo minutë 20 njerëz lënë gjithçka pas për t’i shpëtuar luftës, persekutimit apo terrorit. Ekzistojnë disa lloje të personave të zhvendosur me forcë:

Refugjatët

Refugjat është dikush që u largua nga shtëpia dhe vendi i tij/saj për shkak të “frikës së bazuar nga persekutimi për shkak të racës, fesë, kombësisë, anëtarësimit në një grup të caktuar shoqëror ose opinionit politik”, sipas Kombeve të Bashkuara. Konventa e 1951 për Refugjatët. Shumë refugjatë janë në mërgim për t’i shpëtuar efekteve të fatkeqësive natyrore ose të shkaktuara nga njeriu.

Kerkuesit e azilit

Azilkërkuesit thonë se janë refugjatë dhe kanë ikur nga shtëpitë e tyre siç bëjnë refugjatët, por kërkesa e tyre për statusin e refugjatit nuk është vlerësuar ende përfundimisht në vendin ku ata kanë ikur.

Personat e zhvendosur brenda vendit

Personat e zhvendosur brenda vendit (PZHBV) janë njerëz që nuk kanë kaluar kufirin ndërkombëtar, por janë zhvendosur në një rajon të ndryshëm nga ai që ata e quajnë shtëpi brenda vendit të tyre.

Personat pa shtetësi

Personat pa shtetësi nuk kanë një shtetësi të njohur dhe nuk i përkasin asnjë shteti.

Situatat e pashtetësisë zakonisht shkaktohen nga diskriminimi ndaj grupeve të caktuara. Mungesa e tyre e identifikimit – një certifikatë shtetësie – mund t’i përjashtojë ata nga aksesi në shërbime të rëndësishme qeveritare, duke përfshirë kujdesin shëndetësor, arsimin ose punësimin.

Të kthyerit

Të kthyerit janë ish-refugjatë që kthehen në vendet ose rajonet e tyre të origjinës pas një kohe në mërgim. Të kthyerit kanë nevojë për mbështetje të vazhdueshme dhe ndihmë riintegruese për t’u siguruar që ata mund të rindërtojnë jetën e tyre në shtëpi.

Veprimi i OKB-së

Konventa e 1951 për Refugjatët dhe Protokolli i saj i 1967

Refugjatët janë ndër njerëzit më të rrezikuar në botë. Konventa e 1951 për Refugjatët dhe Protokolli i saj i 1967 ndihmon në mbrojtjen e tyre. Ato janë të vetmet instrumente ligjore globale që mbulojnë në mënyrë eksplicite aspektet më të rëndësishme të jetës së një refugjati. Sipas dispozitave të tyre, refugjatët meritojnë, minimalisht, të njëjtat standarde trajtimi që gëzojnë shtetasit e tjerë të huaj në një vend të caktuar dhe, në shumë raste, të njëjtin trajtim si shtetasit.

Konventa e 1951 përmban një sërë të drejtash dhe gjithashtu thekson detyrimet e refugjatëve ndaj vendit të tyre pritës. Guri i themelit i Konventës së 1951 është parimi i mos-kthimit. Sipas këtij parimi, një refugjat nuk duhet të kthehet në një vend ku ai ose ajo përballet me kërcënime serioze për jetën ose lirinë e tij. Kjo mbrojtje nuk mund të kërkohet nga refugjatët që konsiderohen në mënyrë të arsyeshme si rrezik për sigurinë e vendit, ose që janë dënuar për një krim veçanërisht të rëndë, konsiderohen si rrezik për komunitetin.

Të drejtat e përfshira në Konventën e 1951 përfshijnë:

E drejta për të mos u dëbuar, përveç në kushte të caktuara, të përcaktuara rreptësisht;
E drejta për të mos u ndëshkuar për hyrje të paligjshme në territorin e një shteti kontraktues;
E drejta për punë;
E drejta për strehim;
E drejta për arsimim;
E drejta për ndihmë dhe ndihmë publike;
E drejta për lirinë e fesë;
E drejta për të hyrë në gjykata;
E drejta për lirinë e lëvizjes brenda territorit;
E drejta për t’u lëshuar dokumente identiteti dhe udhëtimi.
Disa të drejta themelore, duke përfshirë të drejtën për t’u mbrojtur nga rikthimi, vlejnë për të gjithë refugjatët. Një refugjat ka të drejta të tjera sa më gjatë të qëndrojë në vendin pritës, gjë që bazohet në njohjen se sa më gjatë të qëndrojnë si refugjatë, aq më shumë të drejta i duhen./arbresh.info/