Dy aktivistë mjedisorë në Kosovë po përballen me padi të pabazuara për shpifje të cilat janë krijuar për t’i frikësuar dhe heshtur ata, tha Amnesty International sot. Organizata po i bën thirrje Kelkos Energy, e cila operon hidrocentrale në një zonë të mbrojtur natyrore në Kosovën perëndimore, të tërheqë dy procese gjyqësore kundër Shpresa Loshaj dhe Adriatik Gacaferi, aktivistë që kanë folur publikisht kundër ndikimit në mjedis të projekteve.

Kelkos Energy është një filial i ofruesit të energjisë publike me bazë në Austri Kelag International. Amnesty International analizoi dokumentet ligjore dhe materialet e tjera në lidhje me çështjet dhe arriti në përfundimin se proceset gjyqësore mbajnë të gjitha shenjat dalluese të padive Strategjike Kundër Pjesëmarrjes Publike (SLAPP). SLAPP-të po përdoren gjithnjë e më shumë nga qeveritë dhe korporatat në të gjithë botën për të censuruar kritikat dhe për të dekurajuar të tjerët që të mos flasin.

“Shpresa Loshaj dhe Adriatik Gacaferi kanë bërë një fushatë të palodhshme për të ngritur shqetësime në lidhje me ndikimin mjedisor të hidrocentraleve në rajonin e mbrojtur të Deçanit. Këta aktivistë po qëndrojnë me guxim për komunitetet e tyre dhe mjedisin e tyre, dhe paditë e Kelkos Energy duket se janë një përpjekje cinike për të heshtur ata “, tha Jelena Sesar, Studiuese e Ballkanit Perëndimor në Amnesty International.

“Ne po i bëjmë thirrje Kelkos Energy të tërheqë këto procese gjyqësore dhe autoritetet kosovare të sigurojnë që mbrojtësit e mjedisit mund të shprehin shqetësimet e tyre pa frikë nga hakmarrja.”

Loshaj dhe Gacaferi argumentuan se qeveria kishte dështuar të vlerësonte rrezikun mjedisor të impianteve dhe kishte dështuar të konsultohej me komunitetet që jetonin në fshatrat ku veprojnë – siç kërkohet nga ligji. Aktivistët gjithashtu bënë thirrje për transparencë më të madhe në procesin e licencimit dhe mbikëqyrje më të mirë të operacioneve të kompanive të energjisë në Kosovë.

Si përgjigje, Kelkos Energy ngriti dy procese gjyqësore për shpifje kundër aktivistëve. Në qershor të vitit 2020 kompania akuzoi Loshaj për qëllim të përpjekjes për të dëmtuar reputacionin e kompanisë me “deklarata të pavërteta”. Kompania kërkoi 100,000 EUR si dëmshpërblim, si dhe një falje publike dhe të përmbahej nga deklarimi i “fakteve të pavërteta” në lidhje me kompaninë në të ardhmen. Në janar 2020, Kelkos Energy paditi Gacaferi për një postim në Facebook në të cilin ai kritikoi operacionet e kompanisë, duke kërkuar tërheqjen e postit dhe 10,000 EUR dëmshpërblim.

Të dyja çështjet janë ende pezull në gjykatat në Kosovë.

Kelkos Energy i tha Amnesty International se proceset gjyqësore ishin masa e fundit për t’u mbrojtur nga “deklaratat e shpifura” në gjykatë. Kompania mohoi që paditë e tyre të ishin SLAPP dhe thanë se ranë dakord që SLAPP të përfaqësojnë një kufizim të padrejtë të së drejtës për lirinë e shprehjes.

“Këto procese gjyqësore ilustrojnë prirjen në rritje të korporatave të fuqishme dhe zyrtarëve publikë që keqpërdorin sistemin e drejtësisë për të frikësuar të drejtën e njeriut”/arbresh.info/