Google ADS

Prej nga rrjedhin termat politikë ‘krahu i majtë’ dhe ‘krahu i djathtë’

21:20 | 3 Janar 2020
Trina Galanxhi

Termat politikë si ‘krahu i majtë’ dhe ‘krahu i djathtë’, përdoren si etiketa simbolike për liberalët dhe konservatorët, por ato fillimisht u krijuan në lidhje me rregullimet fizike të politikanëve gjatë Revolucionit Francez.

Ndarja daton që nga viti 1789, kur anëtarët e Asamblesë Kombëtare Franceze u mblodhën për të filluar hartimin e një kushtetute. Delegatët ishin thellësisht të ndarë në lidhje me çështjen se sa autoritet duhet të kishte mbreti Louis XVI dhe përderisa debati zhvillohej, të dy fraksionet kryesore krijuan territor në sallën e kuvendit, transmeton portal arbresh.info

Revolucionarët anti-mbretëror u ulën në të majtën e oficerit kryesues, ndërsa mbështetësit më konservatorë, aristokratë të monarkisë u mblodhën në të djathtë.

“Unë u përpoqa që të ulem në pjesë të ndryshmë të sallës dhe mos të përvetësoja ndonjë pikë të theksuar, në mënyrë që të mbetej më mendimi im”, shkroi një baron i krahut të djathtë, “por, unë isha i detyruar që të brakstisja anën e majtë, ose do të dënohesha gjithmonë që të votoja i vetëm”.

Ndarjet vazhduan vetëm gjatë viteve 1790, kur gazetat filluan t’i referohen “të djathtës” progresive dhe “të djathtë” tradicionale të kuvendit francez. Dallimet më vonë u zhdukën për disa vjet gjatë mbretërimit të Napoleon Bonaparte, por me Rivendosjen e Bourbon-it dhe fillimin e një monarkie kushtetuese në 1814, përfaqësuesit liberalë dhe konservatorë morën edhe një herë postet e tyre përkatëse në të majtë dhe të djathtë të dhomës legjislative. Nga mesi i shekullit të 19-të, “e majta” dhe “e djathta” kishin hyrë në termin politik francez.

Partitë politike madje filluan të identifikohen si “e majta e qendrës”, “qendra e djathtë”, “e majta ekstreme” dhe “e djathta ekstreme”.

Termat u përhapën në botë gjatë viteve 1800, por ato nuk ishin të zakonshme në vendet që flasin anglisht deri në fillim të shekullit të 20-të.

Tani termat përdoren për të përshkruar skajet e kundërta të spektrit politik, por origjina e tyre është akoma e dukshme në marrëveshjet e ulëseve të shumë organeve legjislative. Në Kongresin e SHBA, për shembull, demokratët dhe republikanët tradicionalisht ulen në anët e kundërta të Senatit./arbresh.info/

Të ngjashme