Hëna është duke u ndryshkur.

Shkencëtarët patën të njëjtin reagim që ju ndoshta bëtë kur arritën në këtë përfundim, transmeton portali arbresh.info.

Nuk duhet të jetë e mundur – në fund të fundit, nuk ka oksigjen në Hënë, njëri nga dy elementët thelbësorë për të krijuar ndryshk, tjetri është ujë.

Por provat ishin aty.

Sonda hënore e Indisë, Chandrayaan-1, rrotulloi Hënën në 2008, duke mbledhur të dhëna që kanë çuar në zbulime të shumta gjatë viteve – duke përfshirë zbulimin se ka molekula uji në sipërfaqen e saj. Sonda gjithashtu mbante një instrument të ndërtuar nga NASA që mund të analizonte përbërjen minerale të hënës.

Kur studiuesit në NASA dhe Institutin e Gjeofizikës dhe Planetologjisë të Hawai’i analizuan të dhënat kohët e fundit, ata u shtangën kur gjetën aluzione të hematitit, një formë e oksidit të hekurit të njohur si ndryshk.

Ka shumë shkëmbinj të pasur me hekur në Hënë – por ndryshku prodhohet vetëm kur hekuri është i ekspozuar ndaj oksigjenit dhe ujit.

“Në fillim, nuk e besoja plotësisht. Nuk duhet të ekzistonte bazuar në kushtet e pranishme në Hënë”, tha Abigail Fraeman, një shkencëtar në Laboratorin e Jet Propulsionit të NASA-s, në një njoftim për shtyp.

Jo vetëm që nuk ka ajër në Hënë, por ajo është e përmbytur me hidrogjen që rrjedh nga dielli, i bartur nga era diellore. Ndryshku prodhohet kur oksigjeni largon elektronet nga hekuri; hidrogjeni bën të kundërtën duke shtuar elektrone, që do të thotë se është gjithnjë e më e vështirë që të formohet ndryshku në hënën e pasur me hidrogjen.

“Është shumë e çuditshme”, tha Shuai Li i Universitetit të Hawaii, autori kryesor i studimit, i cili u botua të mërkurën në revistën Science Advances. “Hëna është një mjedis i tmerrshëm për të formuar hematitin”.

Pas muajsh kërkimesh, Li dhe shkencëtarët e NASA-s mendojnë se e kanë zbërthyer atë – dhe përgjigjja e misterit qëndron në planetin tonë./arbresh.info/