Kaledonia e Re mohon pavarësinë nga Franca

Votuesit ne territorin Paqësor të Kaledonisë së Re kanë hedhur poshtë një ofertë për pavarësi shkruan BBC përcjell arbresh.info

Rezultetet finale kanë treguar se 56.4% kanë zgjedhur që  të jenë ende pjesë e Frances kurse 43.6% kanë votuar për t’u shkëputur nga Franca.

Pjesëmarrja ishte rreth 81%. Vota u premtua nga një marrëveshje e vitit 1988 qe i dha fund një fushate te dhunshme për pavarësi.

Presidenti Emmanuel Macron tha se kjo tregoi “besimin ne republikën franceze”.

“Me duhet te ju them se jam shume krenar qe me ne fund kemi kaluar këtë hap te madh historik se bashku,” shtoi ai.

Kaledonia e Re ka depozita të mëdha të nikelit, një komponent vital në elektronikë prodhuese dhe shihet nga Franca si një aset strategjik politik dhe ekonomik në rajon.

Është një nga 17 vendet “jo-vetë-qeverisëse” të OKB-së – ku procesi i dekolonizimit nuk është përfunduar.

Rreth 175.000 vetë kishin të drejtë të votonin ne referendumin e se dielës në Kaledoninë e Re, në lindje të Australisë, ku vendasit përbejnë 39.1% të popullsisë franceze.

Nacionalizmi francez është i forte ne mesin e territorit etnik evropian – përbën 27.1% të popullsisë.

Pjesa e mbetur e popullsisë së 268,000 banorëve të Kaledonisë së Re thuhet se  kundërshton pavarësinë.

Ishujt e largët marrin çdo vit nga qeveria franceze rreth 1.3 miliardë euro (£ 1.1bn; $ 1.5bn).

Gjatë një vizite në kryeqytet, Nouméa, në maj, Z. Macron tha se Franca do të ishte “më pak e bukur pa Kaledoninë e Re”.

Franca fillimisht pretendonte se  ishujt në 1853 dikur i përdori ato si koloni penale.

Në vitet 1980, pati përplasje vdekjeprurëse midis forcave franceze dhe kanakëve.

Kulmi i atij konflikti erdhi kur separatistët e Kanakut vranë katër xhandarë francezë dhe morën 23 pengje në një shpellë. Sulmi i mëvonshëm francez kushtoi jetën e 19 kanakëve dhe dy ushtarëve./arbresh.info/