Një ushtrim ushtarak në shkallë të gjerë dhe thirrja e një pakti rajonal të mbrojtjes kanë çuar Venezuelën dhe Kolumbinë në ethe. Sa ka të ngjarë një konfrontim ushtarak midis fqinjëve të Amerikës së Jugut?

Çfarë po e shtyn tensionin aktual?

Helikopterët, automjetet e blinduara, bateritë anti-ajrore, lëshuesit e raketave të lëvizshme dhe trupat – javën e kaluar Presidenti Venezuelës Nicolas Maduro nisi një manovrim ushtarak në kufirin me Kolumbinë për të demonstruar se Venezuela është e aftë të shmangë një pushtim të mundshëm. Remigio Ceballos, kreu i Komandës së Lartë të forcave të armatosura, drejtoi ditën e parë të stërvitjeve dhe tha se Venezuela “kishte miq në të gjithë botën” – duke iu referuar pranisë së supozuar të oficerëve rusë dhe kubanë midis 150,000 ushtarëve.

Pastaj më 12 shtator, Shtetet e Bashkuara thirrën Traktatin Ndër-Amerikan për Ndihmën e Ndërveprimit (TIAR), i njohur gjithashtu si Traktati i Rio-s. Uashingtoni tha se thirrja për të thirrur paktin rajonal të mbrojtjes, i cili mund të lehtësonte një sulm ushtarak kundër qeverisë Maduro, erdhi nga opozita. Lideri i opozitës së Venezuelës Juan Guaido dhe shtetet që e mbështesin atë nuk e kanë njohur zgjedhjen e fundit të Maduro për një mandat të dytë, duke pretenduar se votimi ishte i manipuluar. Qeveria e Venezuelës, e cila u tërhoq nga TIAR në 2013, përshkruan thirrjen e opozitës për zbatimin e marrëveshjes si një “akt armiqësor” kundër sovranitetit kombëtar.

Sa ka të ngjarë lufta?

Sabine Kurtenbach, zv / drejtoreshë e Institutit GIGA për Studime Amerikane Latine me qendër në Hamburg, e sheh mosmarrëveshjen e TIAR si burimin e tensioneve aktuale. “Ushtrimet ushtarake janë përgjigja e Maduro ndaj thirrjes së Guaido për anëtarët e Organizatës së Shteteve Amerikane për të zbatuar marrëveshjen TIAR kundër Maduro”, tha Kurtenbach, duke shtuar se Ivan Duque, presidenti i Kolumbisë, ka akuzuar Maduro për strehimin e guerileve kolumbianë në territorin e Venezuelës.

Por nuk ka të ngjarë që të fillojë luftë midis këtyre dy vendeve, tha ajo. “Në të vërtetë nuk e dëshirojnë këtë – njerëzit në Bogota dhe Karakas janë të vetëdijshëm se do të ishte një fatkeqësi, dhe askush në kontinent nuk është në favor të ndërhyrjes ushtarake shumëpalëshe në Venezuelë, pavarësisht nëse TIAR është aktivizuar apo jo”. Përveç kësaj, tha Kurtenbach, është e pamundur të imagjinohet një ndërhyrje ushtarake rajonale në Venezuelë pa pjesëmarrjen e Shteteve të Bashkuara. Shtëpia e Bardhë sapo ka larguar këshilltarin e tij të sigurisë kombëtare, John Bolton – pikërisht për shkak të qëndrimit të tij luftarak, theksoi ajo. “Uashingtoni nuk duket se dëshiron të nisë një aventurë tjetër ushtarake.”

‘Lufta nuk mund të përjashtohet’

Sidoqoftë, Detlef Nolte, ekspert i Amerikës Latine nga Këshilli gjerman për Marrëdhëniet me Jashtë në Berlin, vuri në dukje se këto lloj konfliktesh “shpesh zhvillojnë dinamikën e tyre”. Kjo është arsyeja pse, tha ai, “një luftë nuk mund të përjashtohet plotësisht.” Marrëdhëniet bilaterale gjithashtu janë ndërlikuar, shtoi ai. “Në kufirin e përbashkët, kolumbianët ELN dhe FARC, ushtria kolumbiane dhe ushtria venezuelase që po merr pjesë në stërvitjen ushtarake po afrohen,” tha ai.

Ndërhyrja nga SH.B.A është gjithashtu e mundshme, tha Nolte, i cili beson se shkarkimi i Bolton është “jo aq i rëndësishëm”. Nëse Maduro mbizotëron, Shtetet e Bashkuara ndoshta do të kryejnë sulme selektive pa ndërhyrë në një shkallë të gjerë, tha ai.

Konflikti jo “zgjedhja e parë” në TIAR

Phil Gunson i Grupit Ndërkombëtar të Krizave, një organizatë joqeveritare e përkushtuar për parandalimin e konflikteve në të gjithë botën, pajtohet që rikthimi i mundshëm i Venezuelës në marrëveshjen TIAR nuk do të thotë se anëtarët e tij janë të gatshëm të rrëzojnë Maduro. “Marrëveshja TIAR nuk e shpall ndërhyrjen ushtarake si zgjidhja e parë për zgjidhjen e konfliktit,” tha ai.

“Përkundrazi, marrëveshja kërkon që të gjitha aspiratat paqësore të rraskapiten para se të përdorin një opsion ushtarak,” tha Gunson, duke theksuar se ndërhyrja ushtarake në Venezuelë do të kërkonte miratimin e Këshillit të Sigurimit të KB. “Dhe kjo nuk do të ndodhë,” tha ai.

“Nëse të dy palët dëgjojnë arsyen, nuk do të ketë luftë midis Kolumbisë dhe Venezuelës,” tha Nolte.

Burimi: Deutsche Welle

Përktheu dhe përshtati portali arbresh.info