Mesazhe të forta ndaj Tajip Erdoganit për të drejtat e njeriut, sundimin e ligjit dhe S-400 i dërgoi Joe Biden Taip Erdoganit, gjatë takimit të tyre një orë e dhjetë minuta në Romë, pa deklarata nga të dy liderët.

Në tavolinë ishte edhe situata në Mesdheun Lindor, siç njoftoi Shtëpia e Bardhë, pa përmendur as më të voglin fakt për përmbajtjen e bisedimeve mes dy liderëve. Megjithatë, para takimit, zyrtarët amerikanë kishin njoftuar se Biden do t’i kërkonte Erdoganit t’i jepte fund politikës së tensionit në rajon – siç po bën Turqia në lindje të Kretës dhe në perëndim të Qipros, me rastin e shpimit të ardhshëm të planifikuar nga Kirgistani. Demokracia në një zonë detare brenda ZEE-së së saj.

Vlen të përmendet se deklarata e Shtëpisë së Bardhë nuk bën as më të voglin referencë për kërkesën e fundit të Ankarasë për blerjen e një gjenerate të re avionësh luftarakë F-16, pas përjashtimit të Turqisë nga programi F-35: “udhëheqësi planetar” konfirmoi, bashkëpunimin e mbrojtjes të dy vendeve dhe rëndësinë e veçantë të Turqisë si aleate e NATO-s, por përsëriti “shqetësimet e SHBA” për blerjen e sistemit rus kundërajror S-400 nga Turqia.

Në vazhdën e kërcënimeve të Erdoganit për dëbimin e 10 ambasadorëve – përfshirë amerikanin, për ndërhyrjen e tyre të përbashkët në paraburgimin jashtëgjyqësor të biznesmenit Osman Kavala – Biden theksoi rëndësinë për Shtetet e Bashkuara të “institucioneve të forta demokratike dhe respektit për të drejtat e njeriut dhe sundimin e ligji për paqe dhe prosperitet”.

Nga ana e tyre, zyrtarët turq kanë përcjellë një “atmosferë shumë pozitive” nga takimi, por karakteristike është se janë kufizuar vetëm duke përmendur se është rënë dakord për një mekanizëm për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve dypalëshe, si dhe për thellimin e marrëdhënieve tregtare mes dy vendeve, pa as më të voglin referencë për përparim në “gjembat” e mëdhenj të marrëdhënieve SHBA-Turke.

Pak para se të hynin në sallën e takimit, dhe teksa qëndronin së bashku para gazetarëve për fotot, njëri prej tyre e pyeti Biden nëse Amerika “ka në plan t’i japë F-16” Turqisë, me presidentin amerikan duke shmangur përgjigjen, duke thënë “ne planifikojmë të kemi një diskutim të mirë”.

Gazetarë të tjerë pyetën nëse takimi do të trajtonte çështjen e të drejtave të njeriut në Turqi dhe gjithashtu nuk morën përgjigje.

Të dy krerët u takuan për herë të fundit veçmas në qershor, në margjinat e samitit vjetor të NATO-s. Meqë ra fjala, zoti Biden nuk e priti zotin Erdogan, siç kishte shpresuar ky i fundit, në shtator, kur mori pjesë në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së në Nju Jork./shekulli/.