Nëse prodhimi i karbonit mbetet i pandryshuar, kryeqyteti i Spanjës, Madridi, do të ketë një klimë të ngjashme me qytetin maroken Marrakesh deri në vitin 2050, thuhet në një studim të publikuar kohët e fundit nga studiuesit zviceranë.

Studimi i bërë nga “ETH Cyrih” dhe nga laboratori “Crowther” tregon se nëse bota nuk bashkëpunon brenda 11 viteve të ardhshme, kur është edhe e mos kthimit pas, për të reduktuar prodhimin e CO2-shit, Toka mund të jetë 2 deri në 2,5 gradë celsius më e nxehtë brenda disa dekadave. Në këtë skenar, temperatura e Madridit ka gjasa të rritet me një mesatare prej 2,1 gradë Celsius, ndërsa temperaturat më të nxehta do të rriten me 6,4 gradë Celcius.

Këtë vit, banorët e Madridit kanë kaluar nëpër temperatura të larta që kanë thyer rekordet, kur më 28 qershor u regjistrua temperatura maksimale më e lartë për muajin qershor 40,7 gradë Celsius, bazuar në të dhënat e shërbimit kombëtar meteorologjik të Spanjës.

Ekspertët nga Agjencia Europiane e Mjedisit (EEA) thonë se skenarët më ekstremë të klimës gjithashtu parashohin ulje të reshjeve në më shumë se 40% të territorit të Spanjës gjatë muajve të verës deri në fund të shekullit, duke çuar në thatësira më të gjata dhe më të vështira në Gadishulli Iberik.

Me të paktën 74% të Spanjës që është në rrezik të shndërrohet në shkretëtirë, prej të cilave 18% në rrezik të lartë sipas të dhënave zyrtare të vitit 2008, rreziku është që disa pjesë të Spanjës të mund të ngjasojnë më shumë me Saharanë Marokene brenda pakë vitesh.

Aktiviteti njerëzor është shkaku kryesor i shkretëtirëzimit, siç quhet procesi i shndërrimit të tokës në shkretëtirë. Ky proces shkaktohet nga mbi përdorimi i burimeve të kufizuara natyrore të cilat është vështirë të ripërtërihen. Përdorimi i tepërt i ujit është faktori kryesor, ndërsa një faktor tjetër është largimi i vegjetacionit.

“Rritja e shpejtë e temperaturës ka pasoja të mëdha për shkretëtirëzimin. Kur temperatura rritet, ashtu si njerëzit që djersinë më shumë, bimët rriten më shumë, kështu që uji avullon nga dheu dhe bimët. Këto kushte dobësojnë bimët, gjë që i bën ato më të ndjeshme ndaj epidemive”, tha Patricio Garcia Fayos, kreu i Qendrës për Studimin e Desertifikimit (CIDE) në Valencia, duke treguar për epideminë “Xylella” që ka qenë përgjegjëse për shkatërrimin e mijëra pemëve në juglindje të Spanjës në vitet e fundit.

“Edhe nëse bimët nuk goditen nga epidemitë, ato bëhen më të thata dhe më të prekshme nga zjarret. Kjo rrit frekuencën dhe intensitetin e zjarreve në pyje. Pastaj, pas zjarreve, me shumë mundësi, bimët më të thata mund të përhapen, sepse kushtet klimatike janë më të ashpra se normale. Është një rreth vicioz”, tha Fayos.

Për më tepër, ekspertët thonë se Evropa, veçanërisht në jug, ka mundësi të preket nga çrregullimi i reshjeve. Thatësira është një çështje e njohur, por shirat e dendur mund të shkaktojnë përmbytje dhe erozion të tokës, që përshpejtojnë procesin e shkretëtirëzimit.

Një raport i publikuar në fund të vitit 2018 nga auditorët e Bashkimit Europian zbuloi se mes viteve 2008 dhe 2017, madhësia e përgjithshme e territorit në Europë me ndjeshmëri të lartë ndaj shkretëtirëzimit u rrit në 177 mijë kilometra katrorë. Brenda Evropës, shtete si Bullgaria, Greqia, Spanja, Kroacia, Italia, Qiproja, Letonia, Hungaria, Malta, Portugalia, Rumania, Sllovenia dhe Sllovakia kanë deklaruar veten si të prekur nga procesi i shkretëtirëzimin.

I njëjti raport kritikon gjithashtu BE-në për koherencën e saj të kufizuar rreth kësaj teme. Në kundërpërgjigje, Komisioni Europian ka filluar një hetim për degradimin e tokës./atsh/