Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj të NATO-s po armatosin me zell Ukrainën dhe po angazhohen në veprime të tjera që inkurajojnë liderët në Kiev të besojnë se kanë mbështetje të fortë perëndimore në konfrontimin e tyre me Rusinë dhe separatistët e mbështetur nga Rusia.

Konflikti midis qeverisë ukrainase dhe forcave separatiste në rajonin e Donbasit, i cili ka mbetur në përplasje të ulët vitet e fundit, falë marrëveshjeve të brishta të Minskut, tregon shenja të pagabueshme të nxehjes. Ky zhvillim po përkeqëson tensionet tashmë të rrezikshme midis Kievit dhe Moskës. Ka spekulime në rritje se Rusia mund të nisë edhe një pushtim të Ukrainës.

Udhëheqësit perëndimorë po ndjekin një strategji të pamatur që po gjeneron paralajmërime gjithnjë e më të mprehta nga zyrtarët e Kremlinit. Në dy raste që nga fillimi i prillit, Rusia gjithashtu ka bërë dislokim ushtarak pranë kufirit të saj me Ukrainën. Pak para episodit të mëparshëm, administrata Biden kishte njoftuar një shitje të re armësh prej 125 milionë dollarësh në Ukrainë. Megjithëse transaksioni u pezullua përkohësisht në qershor, 60 milionë dollarë nga kjo paketë u dorëzuan gjatë vizitës së sekretarit amerikan të mbrojtjes Lloyd Austin në Kiev në fund të tetorit.

Shtetet e Bashkuara nuk janë i vetmi anëtar i NATO-s që ka bërë shitje destabilizuese të armëve në Ukrainë. Turqia po pajis ushtrinë ukrainase me dronë dhe në fund të tetorit, forcat e Kievit filluan një sulm me dron që shkatërroi bateritë e artilerisë rebele në Donbas. Moska lëshoi protesta të forta për përshkallëzimin si në Ukrainë ashtu edhe në Turqi. Një dislokim i ri i forcave ruse pranë kufirit ukrainas gjithashtu pasoi dhe sekretari amerikan i shtetit Antony Blinken shprehu shqetësimin se Rusia mund të ekzekutonte një “përsëritje” të ofensivës së saj ushtarake të vitit 2014 kur qeveria e Vladimir Putin pushtoi Krimenë dhe më pas ofroi mbështetje ushtarake për separatistët në lindje.

Shitjet e armëve janë vetëm një komponent i mbështetjes në rritje për Kievin nga ana e Shteteve të Bashkuara dhe disa prej aleatëve të saj të NATO-s. Presidenti Joe Biden ka shprehur vazhdimisht angazhimin e Uashingtonit për sovranitetin dhe integritetin territorial të Ukrainës kundër “agresionit rus”. Trupat amerikane dhe ukrainase kanë kryer stërvitje të përbashkëta ushtarake (lojëra lufte) në disa raste dhe forcat e Ukrainës janë përfshirë në stërvitjet ushtarake të NATO-s. Në të vërtetë, Ukraina priti versionin më të fundit të këtyre manovrave në shtator 2021. Në përgjigje të presionit të Uashingtonit,

Ukraina po trajtohet si një anëtare e NATO-s në të gjitha, përveç emrit.

Veprime të tilla janë pa nevojë destabilizuese. Udhëheqësit e Ukrainës, përfshirë presidentin Volodymyr Zelenskyy, tashmë po bëjnë deklarata për rifitimin e Krimesë dhe shtypjen e separatistëve në Donbas. Dokumenti zyrtar i strategjisë së mbrojtjes së vendit i miratuar në mars 2021 përfshin në mënyrë eksplicite këto synime.

Logjikisht, mburrje të tilla janë pa përmbajtje; Forcat ushtarake të Ukrainës nuk përputhen me ato të Rusisë as në sasi, as në cilësi. Megjithatë, besimi në mbështetjen ushtarake të SHBA-së ose NATO-s mund t’i bëjë udhëheqësit ukrainas të braktisin maturinë dhe të zhvillojnë një konfrontim të keq. Një herë më parë, Shtetet e Bashkuara udhëhoqën një klient tepër të etur të supozonte se kishte mbështetjen e Uashingtonit dhe rezultati ishte një luftë e panevojshme në të cilën klienti doli i mavijosur dhe i poshtëruar.

Administrata e Xhorxh W. Bush inkurajoi Presidentin e Gjeorgjisë Mikheil Saakashvili që të besonte se vendi i tij ishte një aleat i rëndësishëm i SHBA-së dhe se Shtetet e Bashkuara dhe NATO do ta ndihmonin Gjeorgjinë nëse ajo përfshihej në një konflikt me Rusinë. Uashingtoni siguroi miliona dollarë armatime për Tbilisin dhe madje trajnoi trupat gjeorgjiane. Bush gjithashtu i kishte shtyrë aleatët e SHBA-së në NATO që t’i jepnin Gjeorgjisë (dhe Ukrainës) anëtarësimin në aleancë, megjithëse pa sukses.

Në gusht 2008, Saakashvili nisi një ofensivë ushtarake për të rimarrë kontrollin e Osetisë së Jugut (një nga dy rajonet secesioniste). Ofensiva gjeorgjiane shkaktoi viktima në trupat paqeruajtëse ruse që ishin vendosur atje që nga fillimi i viteve 1990 dhe Moska u përgjigj me një kundërofensivë të plotë që shpejt çoi në pushtimin e disa qyteteve gjeorgjiane dhe solli trupat ruse në periferi të kryeqytetit. Pavarësisht retorikës së mëparshme mbështetëse të Uashingtonit, Saakashvili zbuloi se Shtetet e Bashkuara nuk ishin të gatshme të bënin një luftë në emër të Gjeorgjisë dhe ai duhej të nënshkruante një marrëveshje paqeje sipas kushteve të Rusisë.

Paralelet midis atij fiasko dhe politikës aktuale perëndimore, veçanërisht të SHBA-së, në lidhje me Ukrainën janë alarmante. Shitjet e armëve të Uashingtonit veçanërisht po ndihmojnë në krijimin e një situate të rrezikshme që përfshin Ukrainën. Presidenti Barack Obama me sa duket e kuptoi potencialin e shitjeve të tilla për të provokuar Rusinë dhe për të shkaktuar një konflikt të armatosur. Ai nuk pranoi të zbatonte transferimin e armëve në Kiev, pavarësisht legjislacionit të Kongresit që autorizonte atë hap.

Fatkeqësisht, pasardhësit e Obamës nuk ishin aq të mençur apo aq të kujdesshëm. Megjithë kritikën e përhapur se Donald Trump ishte i butë ndaj Rusisë, administrata e tij ekzekutoi shitje të shumta armësh në Ukrainë. Si në vitin 2017 ashtu edhe në vitin 2019, ato pako përfshinin madje edhe raketa të sofistikuara antitank Javelin, për shkak të protestave të ashpra të Moskës. Shitje të ngjashme bujare armësh kanë vazhduar edhe nën Biden.

Uashingtoni dhe partnerët e tij në NATO duhet të tërhiqen nga politikat e tyre gjithnjë e më të rrezikshme. Kremlini e ka bërë të qartë disa herë se e konsideron Ukrainën si një shqetësim thelbësor të sigurisë ruse dhe se përpjekjet për ta bërë atë vend një aleat ushtarak perëndimor rrezikojnë të kalojnë një vijë të kuqe të ndezur. Miratimi i masave që inkurajojnë një klient të paqëndrueshëm për t’u përfshirë në provokime që ai nuk mund t’i përballojë nëse kundërshtari i tij më i fortë përgjigjet duke përshkallëzuar konfrontimin është keqpërdorim i jashtëzakonshëm i politikës së jashtme. Armatosja e Ukrainës me armatim të sofistikuar është një shembull tekstual i një marrëzie të tillë. Shtetet e Bashkuara, Turqia dhe fuqizuesit e tjerë të Kievit duhet të ndryshojnë kursin përpara se ta kthejnë konfliktin e zjarrtë të Ukrainës në një zjarr./shekulli/