Një protestues iranian i cili vdiq në paraburgim u detyrua të merrte hapa që e bënin të sëmurë, sipas familjes së viktimës, pasi vdekjet e ngjashme kanë ndodhur edhe me burgosurit të tjerë.

Pak dihet për rrethanat që çuan në vdekjen e të paktën pesë protestuesve të rrumbullakosur në arrestime masive gjatë protestave më të mëdha të Iranit në gati një dekadë.

Të paktën 25 vetë vdiqën gjatë përleshjeve gjatë trazirave, të cilat filluan më 28 dhjetor lidhur me ankesat ekonomike dhe u përhapën në të gjithë vendin. Pas dy javësh protestat vdiqen përballë forcave të sigurisë, transmeton portali arbresh.info.

Mahmoud Sadeghi, një deputet i sinqertë i cili ka shqyrtuar sjelljen e autoriteteve të sigurisë, ka thënë se rreth 3,700 njerëz u arrestuan gjatë protestave. Një seri tweets nga Sadeghi që nga trazirat kanë qenë një burim i rrallë informacioni nga brenda vendit.

“Sipas të afërmve të një të burgosurit që vdiq në burg, ai i kishte thënë familjes së tij gjatë një bisede telefonike [para vdekjes së tij] se autoritetet e kishin detyruar atë dhe të burgosurit e tjerë të merrnin hapa që i bënin të sëmurë”, shtoi Sadeghi.

Të enjten organizata përgjegjëse për burgjet iraniane mohoi se të burgosurit ishin detyruar të merrnin hapa, duke i quajtur pretendimet “gënjeshtra dhe akuza të mëdha”, njoftoi agjencia gjysmë zyrtare e lajmeve Isna.

Deputeti nuk ka zbuluar identitetin e të burgosurit, por së paku tre nga ata që kanë vdekur në burg janë identifikuar.

Sina Ghanbari, 23 vjeçe, vdiq në burgun e Evin të Teheranit, i cili cilësohet si burgu më famëkeq i vendit. Autoritetet thanë se ai vrau veten. Agjencia gjysmë zyrtare e lajmeve Fars botoi një letër që pretendonte se ishte shkruar nga familja e Ghanbari në të cilën ata thanë se nuk kishin plane për të mbajtur një ceremoni funerale sepse “armiqtë” po planifikonin ta rrëmbenin atë. Nuk ishte e mundur që në mënyrë të pavarur të verifikohej nëse letra ishte shkruar nga familja e Ghanbarit ose, nëse e kanë shkruar atë vullnetarisht, transmeton portali arbresh.info.

Një i burgosur i vdekur u emërua si Saro Ghahramani, 24. Të afërmit e tij kanë pohuar se trupi i tij u dorëzua 11 ditë pasi u zhduk gjatë protestave anti-qeveritare në qytetin perëndimor të Sanandaj. Megjithatë, agjencitë e lajmeve iraniane lëshuan një video që pretendonte të tregonte babanë e Gahramanit duke thënë se kishte lidhje me një grup opozitar kurdësh të ndaluar që luftonin kundër republikës islame dhe ishin vrarë në përleshjet e armatosura.

Aktivistët e të drejtave të njeriut hedhin dyshime mbi vërtetësinë e kërkesës së videos, duke thënë se babai i Ghahramanit ishte detyruar. Qendra për të Drejtat e Njeriut në Iran, me seli në Nju Jork, citoi një të afërm të emëruar të Ghahramanit që tha se videoja tregonte “rrëfimin e detyruar të babait kundër djalit të tij”.

Irani ka një histori të përdorimit të rrëfimeve të detyruara, një model të njohur të përdorur kundër të burgosurve të ndërgjegjes dhe bashkëpunëtorëve të tyre. Nëna e Ghahramani më parë pohoi se trupi i djalit të saj mbante shenja të torturës dhe rrahjeve. Vetëm prindërit e tij u lejuan të ndiqnin një funeral, sipas raporteve të medies.

Rasti tërhoqi vëmendje të gjerë pasi Bahareh Rahnama, një aktor i mirënjohur në Iran, tha në Twitter se Ghahramani kishte punuar si një njeri i dorëzimit për një restorant që zotëron. Rahnama e përshkroi atë si një person “i qetë dhe i trembur” i cili “shpesh ishte i shqetësuar për nënën e tij”.

https://twitter.com/ehsan_soltani/status/952271341889179649

Ajo më vonë ka shkruar në tweeter se autoritetet lokale e kishin kontaktuar atë për të thënë Ghahramani “u vra për shkak të bashkëpunimit të tij me një organizatë terroriste”. Disa agjenci gjysmë-zyrtare të lajmeve publikuan fotot e paverifikuara të Ghahramanit që duket se paraqisnin me pistoletë, transmeton portali arbresh.info.

Një tjetër i burgosur ishte Mohammad Heydari, 22 vjeç, i cili vdiq ndërsa ishte mbajtur në paraburgim në një stacion policor në qytetin Arak. Autoritetet thanë se ai kishte marrë jetën e tij.

Ish-presidenti i Iranit, Mohammad Khatami, tha këtë javë se të gjitha institucionet politike në Iran duhet të ndajnë fajin për pakënaqësinë publike dhe u kërkoi zyrtarëve të mos i poshtërojnë njerëzit dhe të përmbahen nga “derdhja e kripës në plagët e tyre”.

Sadeghi dhe më shumë se 40 deputetë të tjerë i kanë shkruar kryetarit të parlamentit duke kërkuar një hetim të pavarur për vdekjet e dyshimta.

Doli të mërkurën se një studente femër, Leila Hosseinzadeh, rasti i të cilës tërhoqi vëmendjen mbarëkombëtare, ishte liruar./Arbresh.info/