Ishte një vit turbulent për presidentin amerikan Donald Trump.

Nga konkluzioni i hetimit të FBI-së mbi pretendimet se fushata e tij zgjedhore e 2016-ës kishte bashkëpunuar me Rusinë deri te shkarkimi i tij, Trump mund të ketë kaluar shumicën e kohës duke e mbrojtur presidencën e tij dhe veprimet sesa që ka qeverisur më 2019, transmeton portali arbresh.info.

Por kishte kishte edhe shumë vendimet që administrata e tij bëri të mos marrin edhe aq shumë vëmëndje.

Më poshtë keni 10 gjërat që administrata Trump bëri që mund t’ju kenë humbur:

Këshilltari i lartë i lidhur me nacionalistë të bardhë?

Stephen Miller, këshilltari i lartë i Trumpit, ishte një forcë shtytëse prapa politikave të imigrimit të Trumpit. Një ish ndihmës në Senat, Miller iu bashkua fushatës së Trumpit thuajse në fillim dhe ka ndihmuar në formësimin e gati krejt politikave vendore të administratës.

Miller konsiderohet një nga arkitektët e ndalimit të ashtuquajtur të myslimanëve ku u ndalohet hyrja në SHBA shtetasve që vijnë në shtetet me shumicë myslimane si Irani, Libia, Somalia, Siria dhe Jemeni dhe kufizimi i numrit të njerëzve që shkojnë nga Koreja e Veriut dhe Venezuela. Ai gjithashtu ishte një nga propozuesit kryesorë të praktikës së ndarjes së fëmijëve të emigrantëve nga prindërit në kufirin jugor amerikan.

Por Miller gjithashtu është akuzuar se ka lidhje me organizatat e bardha nacionaliste. Sipas një raporti hetimor të nëntorit nga Qendra Ligjore për varfërinë e Jugut (SPLC), një grup mbikëqyrës me qendër në SHBA, përpara se të merrte punën në Shtëpinë e Bardhë, Miller u dërgonte rregullisht reporterëve lidhje me grupet e bardha supremaciste si “kërkime” për të mbështetur argumentet e tij mbi emigracionin . Kjo përfshinte një numër emailesh të dërguara në faqen e internetit të krahut të djathtë Breitbart. Një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë mbrojti Millerin, duke thënë se ai “urren fanatizmin në të gjitha format” përkundër thirrjeve të anëtarëve të Kongresit për ta shkarkuar.

Shitja e teknologjisë bërthamore Arabisë Saudite

Gjersa SHBA me ngulm drejton gishtin nga Irani e Koreja e Veriut për përpjekjet për të zhvilluar programin e armëve bërthamore, ajo në fshehtësi ka dhënë pëlqimin për shitjen e teknologjisë bërthamore dhe ekspertizën tek Arabia Saudite, që planifikon të ndërtojë të paktën dy uzina bërthamore. Në muajin mars, raportimet zbuluan që SHBA kishte miratuar gjashtë autorizime për kompani për të shitur teknologji të fuqisë bërthamore tek Arabia Saudite.

Por ndërsa tensionet zien midis mbretërisë Saudite dhe Iranit rivalit të saj rajonal, ekziston shqetësimi se ndarja e teknologjisë bërthamore me Riadin mund të çojë në një garë të armëve bërthamore në Lindjen e Mesme. Shqetësimet u ndërlikuan pasi Princi i Kurorës Saudite Mohammed bin Salman (MBS) tha në një intervistë për vitin 2018 se ai do të zhvillonte armë bërthamore nëse Irani do ta bënte këtë.

Trump zëvendësoi planin e ndryshimeve klimatike të epokës së Obamës

Trump ka bërë një fushatë për të hequr kufizimet mjedisore industritë e mëdha të vendosura nga paraardhësi i tij Barack Obama. Trump ishte posaçërisht i zëshëm në mbrojtjen e industrisë së thëngjillit, armiku numër një publik për shumë ambientalistë kur vjen puna të luftimi i ndryshimeve klimatike.

Në qershor, administrata Trump zyrtarisht i dha fund Planit të Fuqisë së Pastër (CPP). E vendosur nga administrata Obama më 2015, CPP pretendon të shkurtojë emetimet e karbonit prej më shumë se një të tretën deri më 2030 duke i nxitur kompanitë të heqin qymyrin në favor të karburanteve më të pastra si gazi natyral, diellor e fuqitë me erë.

Administrata Trump argumentoi se ishte një shembull i mbingarkimit, duke kufizuar aftësinë e kompanive amerikane për të garuar globalisht. Ai zëvendësoi CPP me rregullin e përballueshëm të Energjisë së Pastër, e cila nuk frenon emetimet në rritje të karbonit nga termocentralet dhe zgjat funksionimin e impianteve të qymyrit.

Inspektori Gjeneral thotë se Departamenti i Shtetit targetonte punonjësit për prapavijën etnike

Inspektori i Përgjithshëm i Departamentit të Shtetit lëshoi një raport në nëntor që zbuloi se një punonjës i departamentit ishte larguar në mënyrë të padrejtë nga posti i saj nga zyrtarët për prejardhjen e saj etnike, perceptonte pikëpamjet politike dhe rolin paraprak në administratën Obama.

Sahar Nowrouzzadeh është një specialiste e sigurisë së Departamentit të Shtetit i cili ka lindur në Connecticut, por prindërit e të cilës kanë emigruar nga Irani. Raporti zbuloi se punonjësit në administratë kishin qarkulluar artikuj konservatorë të lajmeve me pretendime të rreme se ajo kishte lindur në Iran dhe ishte një “spiune myslimane”.

Nowrouzzadeh u zhvendos nga departamenti nën drejtimin e përfaqësuesit të posaçëm amerikan për Iranin, Brian Hook, i cili mohoi se vendimi ishte bazuar në prejardhjen e saj. Por IG nxori një përfundim të ndryshëm dhe rekomandoi disiplinë për një numër zyrtarësh të lartë të departamentit të shtetit.

Raporti është i dyti nga IG në temën e hakmarrjes politike. Një raport i hershëm në gusht zbuloi se dy zyrtarë të emëruar nga Trump kishin zhvlerësuar në mënyrë rutinore punonjësit e karrierës për mendimet e tyre politike të perceptuara dhe punën për administratën e mëparshme.

Trump rrëzoi numrin e refugjatëve në SHBA

Trump e ka bërë zvogëlimin e emigracionit një fokus kryesor të presidencës së tij dhe fushatës së rizgjedhjes. Numri i refugjatëve të pranuar në SHBA ka rënë në rënie historike që kur ai mori detyrën. Në vitin fiskal 2019, 30,000 refugjatë u pranuan në vend, një rekord i ulët. Dhe Departamenti i Shtetit njoftoi në Shtator se do të kapë numrin e refugjatëve të lejuar në vend në vitin 2020 në 18,000, numri më i ulët që nga krijimi i programit të rivendosjes në 1980.

Administrata Trump gjithashtu u dha shteteve dhe qarqeve të drejtën për të bllokuar çdo zhvendosje të refugjatëve në juridiksionin e tyre.

Zyrtarët thanë se ka shumë raste që gjykatat dhe agjentët të trajtojnë. “Kundërvajtja dërrmuese është plotësisht e paqëndrueshme dhe duhet të adresohet para se të pranojmë një numër të madh refugjatësh,” thuhet në një deklaratë të Shtëpisë së Bardhë.

Samiti i paqes në Lindjen e Mesme në Bahrejn

Plani i Trump për të negociuar një marrëveshje paqeje mes palestinezëve dhe izraelitëve është ngecur në mënyrë të përsëritur që kur ai mori detyrën. Në shkurt të 2017, Trump u ndal me Kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu në Shtëpinë e Bardhë dhe premtoi: “Ne do të punojmë në të shumë, me shumë zell”.

Ai vendosi dhëndrin e tij dhe këshilltarin e lartë, Jared Kushner, për çështjen. Që atëherë, Kushner ka udhëtuar në rajon disa herë.

Administrata Trump ka zbuluar një plan ekonomik 50 miliardë dollarë për t’i dhënë fund konfliktit disa vjeçar midis izraelitëve dhe palestinezëve. Në qershor, Kushner hapi një konferencë dy-ditore në Bahrejn për të mbledhur mbështetje për planin, i cili pret që kombet e donatorëve dhe investitorët të kontribuojnë fonde drejt projekteve në territoret e okupuara palestineze, si dhe Jordaninë, Egjiptin dhe Libanin.

Udhëheqësit palestinezë hodhën poshtë planin dhe bojkotuan konferencën, duke e akuzuar atë për paragjykim pro-Izraelit pasi mbylli konsullatën e saj në Jerusalem dhe urdhëroi që misioni palestinez në Uashington, DC, të mbyllet. Më parë në vitin 2019, SH.B.A. shkurtoi të gjitha ndihmat për territoret palestineze.

Kritikët thonë se përpjekja e Kushner për të vendosur përparësitë ekonomike së pari ndërsa fillimisht anashkalimi i politikës injoron realitetet e konfliktit.

Pjesa politike e planit të paqes nuk është lëshuar.

Shtyrja e Koresë Jugore drejt Kinës

SHBA ka mbajtur trupa në Korenë e Jugut që nga armëpushimi midis Koresë së Veriut dhe Jugut në 1953. Në 1991, Uashingtoni dhe Seuli nënshkruan Marrëveshjen për Masat Speciale (SMA), e cila përcakton se si të dy vendet mbulojnë shpenzimet që lidhen me mbrojtjen e Gadishullit Korean.

SMA ishte planifikuar të skadojë në fund të vitit 2019 dhe Trump raportohet se shfrytëzoi rastin për të rritur çmimin. Në gusht të vitit 2019, Trump shkroi se Koreja e Jugut nuk po paguan pjesën e saj të drejtë. Në nëntor, bisedimet midis dy vendeve për ndarjen e ngarkesave u prishën pasi SHBA thuhet se kërkuan pesë herë shumën nga Seul për të mbajtur trupat amerikane atje. Po atë javë, Koreja e Jugut nënshkroi një marrëveshje me Kinën për më shumë bashkëpunim ushtarak, duke e shtyrë një aleat të ngushtë të SHBA drejt një kundërshtari amerikan.

Konfliktet e interesit

Trump, një ish biznesmen, shpesh krahason drejtimin e qeverisë me drejtimin e një biznesi. Por ai ka rënë vazhdimisht nën zjarr për përdorimin e pozicionit të tij si president për të promovuar bizneset e tij, shumë prej të cilave mbajnë emrin e tyre mbi to.

Në shtator, Forcat Ajrore të SHBA hynë nën kontroll pasi u zbulua se ekuipazhet kishin qëndruar në vendpushimin skocez të Trumpit në Turnberry gjatë ndalesave, duke injoruar opsionet më të lira. Një hetim i Pentagonit konkludoi se qëndrimet ishin brenda udhëzimeve.

Në tetor, një raport tjetër u shfaq që ai po nxiste të kishte samitin e G7 në vendpushimin e tij të golfit në Doral, Florida. Trump anuloi planin pas reagimeve të konsiderueshme, por ishte në mëdyshje pse ishte bërë një punë kaq e madhe. “Unë isha i gatshëm ta bëja këtë falas,” u tha Trump gazetarëve gjatë një mbledhje të kabinetit.

Ai e përdori takimin për të hedhur poshtë atë që ai e quan, “kjo klauzolë fonolle emocionale”, një artikull në kushtetutën e SHBA që ndalon presidentin të pranojë dhurata ose “embolument” nga drejtuesit e huaj gjatë kohës që ishte në detyrë.

Në korrik, një gjykatë federale e apelit hodhi poshtë një çështje ngulitëse kundër tij që argumentoi se fitimet nga hoteli i tij në Uashington ishin një shkelje e klauzolës.

Nënshkrimi i projektligjit të Hong Kongut

Pushimi i Ditës së Falënderimeve në SHBA është një kohë e mirë për administratat presidenciale të varrosin lajme. Në nëntor, Trump e përdori festën për të nënshkruar Aktin e të Drejtave të Njeriut dhe Demokracisë në Hong Kong. Legjislacioni, i miratuar nga Kongresi, pasoi me muaj protesta masive pro-demokracisë që tronditën qeverinë kineze. Legjislacioni kërcënon të ndalojë hyrjen e personave që “shkelin të drejtat e njeriut të njohura ndërkombëtarisht”.

Por legjislacioni gjithashtu e vendos Trump në një detyrim politik. Erdhi ndërsa SHBA dhe Kina zhvilluan bisedime për një marrëveshje të mundshme tregtare. Pekini tha se “ndërhyri seriozisht në punët e Hong Kongut, ndërhyri seriozisht në punët e brendshme të Kinës dhe shkelte seriozisht ligjin ndërkombëtar dhe normat themelore të marrëdhënieve ndërkombëtare”. Trump tha se ai mbështeti protestuesit pro-demokracisë, por Kina ishte “një mik”.

Legjislacioni gjithashtu kaloi me shumicën e provave të vetos në të dy dhomat e Kongresit.

Rritja e borxhit dhe deficitit

Si një biznesmen-kandidat për Shtëpinë e Bardhë në vitin 2016, Trump premtoi të përdorë përvojën e tij për të hequr qafe borxhin kombëtar “brenda tetë vjetësh” nëse zgjidhet.

Por si president, borxhi kombëtar i SHBA është rritur.

Në Janar 2017, kur Trump mori detyrën, borxhi u ul rreth 19 trilionë dollarë. Që nga dhjetori 2019, ai total është pak më shumë se 23 trilionë dollarë, një rritje prej 21 përqind. Deficiti federal vazhdon të rritet me shpenzime masive për ushtrinë amerikane duke shkaktuar një pjesë të madhe të tij.

Në vitin 2019, deficiti ishte më i madhi i tij në shtatë vjet me një edhe më të madh të parashikuar në vitin 2020. Trump premtoi se një ulje e taksave për vitin 2017 do të ndihmojë në pagimin e borxhit dhe deficitit, pasi ekonomia të përmirësohej./arbresh.info/

Burimi: Al Jazeera

Përktheu dhe përshtati: F. Hajdari