Drejtuesit e Bashkimit Evropian (BE) dhe shteteve anëtare të saj, në konsultim me drejtuesit e Ballkanit Perëndimor, dhe në prani të palëve të interesuara rajonale dhe ndërkombëtare, kanë ardhur në përfundim të 20 pikave.

Në Deklaratën e Zagrebit thuhet se ndihma e rritur në BE do të lidhet me përparimin e prekshëm në sundimin e ligjit dhe në reformat socio-ekonomike, si dhe me respektimin e partnerëve të Ballkanit Perëndimor ndaj vlerave, rregullave dhe standardeve të BE-së, shkruan arbresh.info.

“Drejtuesit e Ballkanit Perëndimor duhet të sigurojnë që vlerat themelore, parimet demokratike dhe rregulli i ligjit të mbështeten dhe zbatohen rreptësisht, duke përfshirë ndërsa masa të veçanta dhe të jashtëzakonshme për të përmirësuar pandeminë e koronavirusit.”

Liderët kanë mirëpritur emërimin e fundit të Përfaqësuesit Special të BE-së për Dialogun Beograd-Prishtinë dhe çështje të tjera rajonale të Ballkanit Perëndimor.

“Përpjekje të mëtejshme dhe vendimtare duhet t’i kushtohen pajtimit dhe stabilitetit rajonal, si dhe gjetjes dhe zbatimit të zgjidhjeve përfundimtare, gjithëpërfshirëse dhe detyruese për mosmarrëveshjet dhe çështjet bilaterale të partnerëve, të rrënjosura në trashëgiminë e së kaluarës, në përputhje me të drejtën ndërkombëtare dhe parimet e vendosura , përfshirë Marrëveshjen për çështjet e Suksesit.”

Aty po ashtu u theksua se siguria e energjisë duhet të ketë përparësi, përfshirë diversifikimin e burimeve dhe rrugëve, shkruan arbresh.info.

Për të promovuar më tej interesat e përbashkëta, liderët e BE shprehin gatishmërinë për të riorganizuar dialogun politik, përfshirë rregullisht në një nivel të lartë, midis BE-së dhe Ballkanit Perëndimor.

Deklarata e Zagrebit, 6 maj 2020

Ne, drejtuesit e Bashkimit Evropian (BE) dhe shteteve anëtare të saj, në konsultim me drejtuesit e Ballkanit Perëndimor, dhe në prani të palëve të interesuara rajonale dhe ndërkombëtare, sot ritheksojmë solidaritetin tonë të fortë me partnerët tanë në kontekstin e krizës koronavirus.

Në këto kohë të pashembullt, ne kemi konkluduar si vijon:

1. Duke kujtuar 2000 Zagreb, Selanikun 2003 dhe Samitin e Sofjes 2018, BE edhe një herë riafirmon mbështetjen e saj të paanshme për perspektivën evropiane të Ballkanit Perëndimor. Partnerët e Ballkanit Perëndimor përsëritën angazhimin e tyre ndaj perspektivës evropiane si zgjidhja e tyre e fortë strategjike. Besueshmëria e këtij angazhimi varet gjithashtu nga komunikimi i qartë publik dhe zbatimi i reformave të nevojshme.
2. Shkalla e krizës së koronavirusit kërkon bashkimin dhe solidaritetin tonë. BE qëndron pranë partnerëve të saj të Ballkanit Perëndimor dhe mbetet e përkushtuar të mbështesë në mënyrë aktive përpjekjet e tyre për të luftuar shpërthimin e koronavirusit dhe ndikimet e saj në shoqëritë dhe ekonomitë.
3. BE dhe Ballkani Perëndimor janë së bashku duke luftuar koronavirusin dhe efektet e tij. BE ka mobilizuar me shpejtësi një paketë mbi 3,3 miliardë euro në dobi të Ballkanit Perëndimor, siç përshkruhet në Komunikatën e Komisionit të 29 Prillit për Mbështetjen e Ballkanit Perëndimor në trajtimin e COVID-19 dhe shërimin pas pandemisë. Kjo përfshin mbështetje të menjëhershme për sektorin e shëndetësisë, veçanërisht përmes ofrimit të furnizimeve thelbësore për të shpëtuar jetë dhe mbështetje të konsiderueshme për nevojat e rimëkëmbjes sociale dhe ekonomike të partnerëve tanë, si dhe një paketë prej 750 milion Euro të Ndihmës Makro-Financiare dhe 1.7 miliardë EUR paketë ndihme nga Banka Evropiane e Investimeve.
4. Pandemia në vazhdim tregon se si BE dhe Ballkani Perëndimor së bashku po përballen me sfidat e përbashkëta. Ky bashkëpunim përfshin prokurimin e përbashkët dhe rrjedhën e pakufizuar të tregtisë së pajisjeve personale mbrojtëse, duke siguruar qarkullimin e shpejtë të mallrave thelbësorë përmes Linjave të Gjelbra që lidh BE dhe Ballkanin Perëndimor, furnizimin nga ana e BE-së me materiale testimi për të kontrolluar funksionimin e saktë të koronavirusit. Teste në Ballkanin Perëndimor si dhe bashkëpunim të ngushtë me organet përkatëse shëndetësore.
5. Fakti që kjo mbështetje dhe bashkëpunim tejkalon atë që çdo partner tjetër i ka dhënë rajonit meriton një njohje publike. BE gjithashtu njeh mbështetjen e vlefshme që Ballkani Perëndimor i ka dhënë gjatë pandemisë fqinjëve të tyre të afërt dhe drejt BE. Kjo pasqyron solidaritetin dhe mbështetjen e ndërsjellë mbi të cilën ndërtohet BE-ja. Ky bashkëpunim dhe koordinim duhet të vazhdojë edhe në të ardhmen, përfshirë tërë fazën e daljes dhe rikuperimit.
6. BE dhe partnerët e Ballkanit Perëndimor ndajnë objektivin e një Evrope paqësore, të fortë, të qëndrueshme dhe të bashkuar, mbështetur nga lidhjet tona historike, kulturore dhe gjeografike dhe nga interesat tona të ndërsjella politike, të sigurisë dhe ekonomike. BE është e vendosur të intensifikojë më tej angazhimin e saj në të gjitha nivelet për të mbështetur transformimin politik, ekonomik dhe shoqëror të rajonit dhe mirëpret premtimin e partnerëve të Ballkanit Perëndimor për të mbështetur vlerat dhe parimet evropiane dhe për të kryer reformat e nevojshme në mënyrë të plotë dhe energjike. Ndihma e rritur në BE do të lidhet me përparimin e prekshëm në sundimin e ligjit dhe në reformat socio-ekonomike, si dhe me respektimin e partnerëve të Ballkanit Perëndimor ndaj vlerave, rregullave dhe standardeve të BE-së.
7. BE mirëpret angazhimin e fortë të partnerëve të Ballkanit Perëndimor për parësinë e demokracisë dhe sundimit të ligjit, veçanërisht luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, qeverisje të mirë, si dhe respektimin e të drejtave të njeriut, barazinë gjinore dhe për të drejtat e personat që u përkasin pakicave. Drejtuesit e Ballkanit Perëndimor duhet të sigurojnë që vlerat themelore, parimet demokratike dhe rregulli i ligjit të mbështeten dhe zbatohen rreptësishtë, duke përfshirë ndërsa masa të veçanta dhe të jashtëzakonshme për të përmirësuar pandeminë e koronavirusit. Transformimi shoqëror dhe zbatimi efektiv i reformave mbështeten në këto themele. Shoqëria civile dhe media e pavarur dhe pluraliste, si dhe liria e shprehjes dhe mbrojtja e gazetarëve luajnë një rol vendimtar në procesin e demokratizimit.
8. Ne do të forcojmë bashkëpunimin tonë në adresimin e dezinformimit dhe aktiviteteve të tjera hibride, që vijnë veçanërisht nga aktorët e shtetit të tretë që kërkojnë të minojnë perspektivën evropiane të rajonit. Një bashkëpunim më i ngushtë është i nevojshëm në ndërtimin e rezistencës dhe sigurisë në internet. Komunikimi strategjik është thelbësor në këtë drejtim.
9. BE mbështet plotësisht angazhimin e partnerëve të Ballkanit Perëndimor për bashkëpunim gjithëpërfshirës rajonal dhe forcimin e marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë, përfshirë me shtetet anëtare të BE-së. Zbatimi i marrëveshjeve bilaterale në mirëbesim dhe me rezultate të prekshme, përfshirë Marrëveshjen e Prespës me Greqinë dhe Traktatin për marrëdhënie të mira fqinjësore me Bullgarinë, mbetet e rëndësishme në këtë drejtim. Përpjekje të mëtejshme dhe vendimtare duhet t’i kushtohen pajtimit dhe stabilitetit rajonal, si dhe gjetjes dhe zbatimit të zgjidhjeve përfundimtare, gjithëpërfshirëse dhe detyruese për mosmarrëveshjet dhe çështjet bilaterale të partnerëve, të rrënjosura në trashëgiminë e së kaluarës, në përputhje me të drejtën ndërkombëtare dhe parimet e vendosura , përfshirë Marrëveshjen për çështjet e Suksesit. Ne mirëpresim emërimin e fundit të Përfaqësuesit Special të BE-së për Dialogun Beograd-Prishtinë dhe çështje të tjera rajonale të Ballkanit Perëndimor.
10. Bashkëpunimi i ngushtë i Ballkanit Perëndimor në kuadrin e strukturave ekzistuese rajonale ka treguar vlerën e tij në përballjen me krizën COVID-19. BE do të vazhdojë të mbështesë një bashkëpunim të tillë gjithëpërfshirës rajonal dhe u kërkon udhëheqësve të Ballkanit Perëndimor të shfrytëzojnë plotësisht potencialin e bashkëpunimit rajonal për të lehtësuar rimëkëmbjen ekonomike pas krizës. Kjo kërkon një angazhim të fortë nga i gjithë rajoni për të vazhduar thellimin e integrimit ekonomik rajonal, duke u mbështetur në rregulla dhe standarde të BE-së dhe duke sjellë kështu rajonin dhe kompanitë e tij më afër Tregut të Brendshëm të BE-së. Zhvillimi i këtij dimensioni, përfshirë përmes Zonës Rajonale Ekonomike (REA), mund të ndihmojë që rajoni të jetë më tërheqës për investime.
11. Sapo të dalim nga masat e menjëhershme për të përmbajtur pandeminë COVID-19, do të pasojë një fazë e re e bashkëpunimit të ngushtë për të trajtuar ndikimin e rëndësishëm socio-ekonomik të krizës. Duke u bazuar në Komunikimin e 29 Prillit, Komisioni Evropian është i ftuar të paraqesë një plan të fuqishëm ekonomik dhe investimesh për rajonin që synon të forcojë ekonomitë duke përmirësuar konkurrencën e tyre, për t’i lidhur ato më mirë brenda rajonit dhe BE-së. Investimi ka një rëndësi të madhe për të nxitur rimëkëmbjen afatgjatë të rajonit dhe për të mbështetur reformat e nevojshme për të vazhduar lëvizjen në rrugën evropiane dhe për të mbyllur pabarazitë duke sjellë përfitimet në rajon më shpejt. Ballkani Perëndimor duhet të shndërrohet në ekonomi funksionale të tregut, të afta të lidhen plotësisht me tregun e vetëm të BE-së, të krijojnë vende pune dhe mundësi sipërmarrëse për të përmirësuar klimën e biznesit dhe investimeve dhe për të promovuar sundimin e ligjit. Në këtë përpjekje, një rol të spikatur duhet t’i jepet shoqatës së rajonit ambicieve të BE-së lidhur me klimën, në përputhje me Marrëveshjen e Parisit, për të promovuar Axhendën e Gjelbër për Ballkanin Perëndimor, si dhe për të çuar përpara ekonominë dixhitale dhe , forcimin e lidhjes në të gjitha dimensionet e saj: transportin, energjinë, dixhitalin dhe njerëzit nga njerëzit, përfshirë turizmin dhe kulturën. Fokusi duhet të vihet gjithashtu në zhvillimin shoqëror, dhe në veçanti në masat në fushat e shëndetit, arsimit, politikës sociale dhe krijimin e mundësive të mëtejshme për të rinjtë.
12. BE dhe Ballkani Perëndimor ndajnë një numër sfidash të sigurisë që kërkojnë veprim të koordinuar individual dhe kolektiv. Ne jemi dakord për të çuar përpara bashkëpunimin tonë për çështje thelbësore të sigurisë me më shumë vendosmëri dhe në një mënyrë më sistematike, përfshirë në nivelin operacional. Partnerët zotohen të plotësojnë këto përpjekje duke krijuar instrumente gjithëpërfshirëse për bashkëpunimin brenda Ballkanit Perëndimor, duke tërhequr, aty ku është e nevojshme, në mjetet dhe kornizat e BE-së.
13. Parandalimi dhe kundërshtimi i terrorizmit dhe ekstremizmit, përfshirë financimin, radikalizimin dhe kthimin e luftëtarëve të huaj terroristë kërkojnë vëmendje të veçantë.
14. Partnerët e BE-së dhe Ballkanit Perëndimor pranojnë se rezultatet në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar janë thelbësore për transformimin politik dhe social-ekonomik të rajonit dhe për stabilitetin dhe sigurinë rajonale, të cilat janë në interesin më të mirë të njerëzve të tyre. Përpjekje më të forta dhe një rekord solid duhet në këto fusha, duke u mbështetur në rezultatet domethënëse të arritura përmes aktiviteteve të financuara nga IPA.
15. Partnerët e Ballkanit Perëndimor, në bashkëpunim me BE dhe njëri-tjetrin, do të vazhdojnë të ndërmarrin veprime të vendosura kundër trafikimit të qenieve njerëzore, kultivimit të drogës, pastrimit të parave dhe kontrabandës së qenieve njerëzore dhe drogës. Lufta kundër trafikimit të paligjshëm të armëve jep një shembull të shkëlqyeshëm se si mund ta rrisim sigurinë kur punojmë së bashku drejt një objektivi të përbashkët.
16. Bashkëpunimi ynë për të trajtuar sfidat e migracionit, përfshirë luftimin e kontrabandës së migrantëve ka treguar vlerën e tij dhe do të zhvillohet më tej dhe të përfitojë nga mjete të tilla si bashkëpunimi me Frontex, EASO dhe Europol. Marrëveshjet e mbetura të statusit Frontex duhet të lidhen pa vonesë. BE do të vazhdojë të mbështesë përmirësimin e kapaciteteve pritëse në Ballkanin Perëndimor.
17. Siguria e energjisë duhet të ketë përparësi, përfshirë diversifikimin e burimeve dhe rrugëve.
18. BE mirëpret kontributin e partnerëve të Ballkanit Perëndimor në misionet dhe operacionet e BE-së. BE pret një thellim të mëtejshëm të bashkëpunimit në fushën e Politikës së Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë (CFSP) dhe rithekson thirrjet e saj për të gjithë partnerët që të përparojnë drejt përafrimit të plotë me pozicionet e politikës së jashtme të BE-së, veçanërisht në çështjet ku interesat kryesore të përbashkëta janë në diskutim, dhe të veprojë në përputhje me rrethanat.
19. Për të promovuar më tej interesat tona të përbashkëta, liderët e BE shprehin gatishmërinë për të riorganizuar dialogun politik, përfshirë rregullisht në një nivel të lartë, midis BE-së dhe Ballkanit Perëndimor.
20. Ne mirëpresim që partnerët tanë të Ballkanit Perëndimor të rreshtohen me pikat e mësipërme./arbresh.info/