Hulumtuesit kanë identifikuar mbetjet e njerëzve të njohur si modernë që kanë lënë Afrikën më herët sesa mendohej më parë.

Të dhënat e reja të fosileve nga Izraeli tregojnë se specia jonë (Homo sapiens) jetonte jashtë Afrikës rreth 185.000 vjet më parë, rreth 80.000 vjet më parë sesa dëshmitë e mëparshme.

Detajet shfaqen në revistën Science. Studiuesi bashkë-udhëheqës, Prof Israel Hershkovitz, i tha BBC Neës se zbulimi do të ndryshonte rrënjësisht idetë e evolucionit të fundit njerëzor.

“Ne duhet të rishkruajmë gjithë historinë e evolucionit njerëzor, jo vetëm për speciet tona, por për të gjitha llojet e tjera që jetuan jashtë Afrikës në atë kohë”, shpjegoi studiuesi, nga Universiteti i Tel Avivit.

Prof Chris Stringer i Muzeut Historik Natyror të Londrës, i cili nuk ishte i përfshirë në studim, tha: “Gjetja e thyen kufirin e vendosur prej 130.000 vjetësh mbi njerëzit modernë jashtë Afrikës.

“Takimi i ri tregon se mund të ketë edhe Homo Sapiens më të vjetër që vijnë nga rajoni i Azisë Perëndimore”.

Dëshmitë e reja shkencore ngrejnë hipotezën se njerëzit modernë kanë bashkëvepruar me lloje të tjera të njerëzve të zhdukur për dhjetëra mijëra vjet. Ajo gjithashtu përshtatet me zbulimet e fundit të eshtrave dhe studimeve gjenetike që gjithashtu tregojnë një largim më të hershëm nga Afrika.

Hulumtuesit analizuan një fragment të një nofulle me tetë dhëmbë, të gjetur në shpellën Misliya në vitin 2002. Dhëmbi dukej sikur ishte nga një njeri modern dhe jo nga një nga llojet e tjera të njeriut që ekzistonte në atë kohë.

Hulumtuesit konfirmuan se nofullat i përkisnin një njeriu modern duke kryer skanime të CT-së, duke ndërtuar një model virtual 3D dhe duke e krahasuar atë me fosile njerëzore arkaike nga Afrika, Evropa dhe Azia – si dhe mbetjet moderne të njeriut. Skanime të veçanta gjithashtu u mundësuan hulumtuesve që të provonin indet nën kurorën e dhëmbëve, gjë që u konstatua të jetë unike në lidhje me njerëzit modernë.

Tre metoda të veçanta takimi, të kryera në tri laboratorë të veçantë, të pavetëdijshëm për rezultatet e të tjerëve, përfunduan se mbetjet fosile ishin midis 177,000 dhe 194,000 vjeç.

Para kësaj, dëshmia më e vjetër e njerëzve jashtë Afrikës erdhi nga vendet arkeologjike të Skhul dhe Qafzeh në Izrael, dhe datonin në mes 90,000 dhe 125,000 vjet më parë.

Mbetjet e Misliya u gjetën në një shtresë që përmban mjete guri që i përkasin tipit Levallois, i cili u përdor në rajon midis 250,000 dhe 140,000 vjet më parë. Nëse mjetet Levallois shoqërohen me përhapjen e njerëzve modernë në zonë, sugjeron që speciet tona mund të kenë udhëtuar përtej Afrikës edhe më herët seç thonë të dhënat për materialin Misliya.

Deri vonë, dëshmitë e hershme për lëvizje jashtë Afrikës nga Homo Sapiens ishin të kufizuara në Levant. Por në vitet e fundit, zbulimet e fosileve moderne të njeriut nga Daoxian dhe Zhirendong në Kinë, të datuara në mes 80.000 dhe 120.000 vite më parë, sugjerojnë që valët e hershme të migrimit të shtyhen më tej në Euroazi sesa supozohet më parë.

Përveç kësaj, studimet gjenetike kanë zbuluar shenja të ndërthurjes së hershme mes njerëzve afrikanë dhe të afërmve tanë evolucionistë të Neandertalit.

“Tani me zbulimin e ri, të gjitha pjesët bien në vend – një eksod ndoshta deri në 250.000 vite më parë, që është data e mjeteve të gjetura në shpellën Misliya”, tha Prof Hershkovitz.

Kjo është shumë më herët sesa data e pranuar përgjithësisht 200,000-vjeçare për origjinën e specieve tona, e cila bazohet në studime gjenetike dhe gjetjet fosile të tilla si Omo 195,000-vjeçar që mbetet nga Etiopia. Dhe është e mundur që zbulimet e ardhshme mund të shtyjnë datën edhe më tej./gsh/