Vetëm dy ditë para se partia e tij, Lëvizja Evropa Tani (PES), në Parlamentin e Malit të Zi të votonte Rezolutën për gjenocidin në Jasenovac dhe në kampet Dachau dhe Mathausen, kryeministri malazez Milojko Spajiq pranoi në Bruksel se ky dokument do t’i shkaktojë dëme vendit të tij. “Na dëmton, definitivisht nuk na ndihmon”, tha kryeministri Spajic për Politico.

Siç qëndrojnë gjërat, Rezoluta e sipërpërmendur mund t’i shkaktojë dëm vetë kryeministrit Spajiq: pavarësisht se Mali i Zi, në Konferencën Ndërqeveritare në Bruksel, më 26 qershor mori një raport pozitiv të shumëpritur për vlerësimin e përmbushjes së standardeve të përkohshme për Në kapitujt 23 dhe 24 (IBAR), analistët besojnë se qeveria e Milojko Spajiqit, në vend të rindërtimit të paralajmëruar, po numëron ditët e fundit.

MIRATOJMË, MË SE NORMALE

Që kur u shfaq para publikut malazez në vitin 2020, gjatë një vale mitingjesh të organizuara nga Kisha Shtetërore e Serbisë (KPS), kryeministri Spajiç ka thënë një gjë në Podgoricë, një tjetër në Bruksel, një të tretën në Uashington dhe një të katërt. në Beograd. Në fund të fundit, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, duke mohuar fuqishëm se ka ndikuar në miratimin e rezolutës e cila, në përputhje me interesat e Beogradit dhe Moskës, kërcënon të ndalojë rrugën e Malit të Zi drejt BE-së, tha se kryeministri Spajiq i ka konfirmuar se Dokumenti do të miratohet në parlament.

“Një herë e pyeta Spajiqin se çfarë do të bënin me të, ai tha – po, po, po adoptojmë, më normalja”, tha presidenti i Serbisë, duke shtuar se edhe kryeministri Spajiq edhe presidenti i Malit të Zi Jakov Milatoviq janë gënjeshtarë. .

Analisti politik nga Zagrebi Davor Gjenero thotë për RTK se nuk ka besim te presidenti i Serbisë.

“Diskursi i Vuçiqit ka qenë gjithmonë një ndërthurje e gjysmë të vërtetave dhe gënjeshtrave të plota”, shpjegon Gjenero, i cili as nuk beson se presidenti Milatoviq dhe kryeministri Spajiq do t’i përgjigjen sulmit të presidentit serb.

“Nuk besoj se dy klientë të varfër të zotit Vuçiq do të guxojnë të mohojnë deklaratat e tij. Sepse sado që i poshtëron tani, Vuçiq i krijoi si figura politike dhe mbijetojnë në skenën politike vetëm për aq kohë sa ai ka nevojë për to”.

RELATIVIZIM I GJENOCIDIT NË SREBRENICË

Qeveria e kryeministrit Milojko Spajic mbështetet nga Fronti Demokratik pro-rus (DF), i cili – si politikisht ashtu edhe financiarisht – varet nga vullneti i presidentit serb Aleksandar Vuçiq. Ishte një nga liderët e DF-së, kryetari i Parlamentit të Malit të Zi dhe duka çetnik Andrija Mandiq, më 28 qershor në Vidovdan, ai që caktoi një seancë të parlamentit ku me shumicë të ngushtë – 41 vota “pro” – u miratua Rezoluta për gjenocidin në Jasenovac dhe kampet e Dachau. Partia Demokratike e Socialistëve (DPS), Social Demokratët USD, Iniciativa Qytetare Kroate (HGI), URA e Dritan Abazovicit, ashtu si disa nga partitë shqiptare që janë pjesë e mazhorancës në pushtet, u larguan nga salla gjatë votimit të rezolutës. në. Opozita pretendon se ky dokument është përgjigje ndaj Rezolutës së OKB-së për gjenocidin në Srebrenicë, e cila u mbështet nga Mali i Zi zyrtar.

Ngjashëm mendojnë edhe në Kroaci, e cila përmes Ministrisë së Punëve të Jashtme i dërgoi një mesazh të qartë Malit të Zi.

“Rezoluta për Jasenovacin u miratua me qëllim të zhvlerësimit dhe relativizimit të Rezolutës së OKB-së për gjenocidin në Srebrenicë, e cila u përcaktua nga një sërë vendimesh të Gjykatës Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë dhe në vendimin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë së 26 shkurt 2007. Ky veprim i Malit të Zi nuk mund të konsiderohet dashamirës dhe fqinjësor në raport me Republikën e Kroacisë dhe as nuk është në përputhje me qëllimin e deklaruar për anëtarësim të Malit të Zi në Bashkimin Evropian”, është thënë nga Zagrebi.

Ndryshe nga Serbia dhe entiteti boshnjak Republika Srpska, të cilat nuk e njohin gjenocidin në Srebrenicë, Republika e Kroacisë prej dekadash feston Ditën e Përkujtimit të viktimave të krimeve ustashane në Luftën e Dytë Botërore. Gjithashtu, çdo vit, të gjithë presidentët, kryeministrat dhe kryetarët e parlamenteve të Republikës së Kroacisë shprehin nderimet e tyre për viktimat e Shtetit të Pavarur Ustashi të Kroacisë (NDH), në të cilin, gjatë Luftës së Dytë Botërore, popullsia serbe ishte sistematikisht. i vrarë.

MESAZH NGA BRUKSELI

Reagimi i parë i Brukselit ndaj rezolutës malazeze ishte anulimi i vizitës së paralajmëruar të kryetarit të Këshillit Evropian Charles Michel në Podgoricë. Dy ditë më vonë, presidenti Milatoviq, i cili paralajmëroi shumicën parlamentare nga e cila e ka origjinën politikisht për pasojat e miratimit të Rezolutës për Jasenovacin, u takua me Mishelin në Bruksel. Pas takimit, presidenti malazez përsëriti se qytetarët e Malit të Zi janë të interesuar për anëtarësim të shpejtë në BE dhe se “asnjë interes i vogël partiak apo tregti partiake nuk duhet të pengojë këtë”.

“BE është partneri ynë strategjik, miku ynë. E falënderova z. Mišel për gjithçka që Këshilli Evropian me të 27 liderët, si dhe Komisioni Evropian, bënë që Mali i Zi të marrë një IBAR pozitiv javën e kaluar. Ne nuk duhet ta humbim këtë mundësi”, tha presidenti Milatoviq.

REFUZIM I ZËSHËM

Ndërkohë, deputeti i parlamentit kroat Miro Bulj propozoi që deputetët e Kuvendit të Malit të Zi që votuan për Rezolutën për Jasenovacin të shpallen “persona non grata”.

“Miro Bulj është kryetar popullist i Sinjit, një person krejtësisht margjinal në politikën kroate dhe nuk ka asnjë komunikim me diplomacinë kroate, me kryeministrin Andrej Plenkoviq dhe qeverinë e tij”, thotë për RTK, Davor Gjenero.

Gjenero thekson se kryeministri kroat Plenkoviq është shumë i zgjuar për të rënë në kurthin e përmendur popullist. Sipas autoriteteve malazeze, parashikon Gjenero, dhe kjo që nga presidenti Milatoviq dhe kryeministri Spajiq, zëvendëskryeministri Alekse Beçiç, deri tek dy të dënuarit në shkallën e parë për përpjekjen për grusht shteti në tetor 2016 – kryetari i parlamentit Mandiq dhe zëdhënësi më i zëshëm i interesave proruse dhe proserbe Milan Knezeviq, do të zbatohet e njëjta taktikë si ajo ndaj Serbisë dhe regjimit të presidentit Vuçiq, urdhëruesit të vërtetë të Rezolutës për Jasenovacin – injorim i zëshëm.

“Planifikuesit e politikës kroate e dinë se qëllimi i atyre që miratuan Rezolutën për Jasenovacin është pikërisht bllokimi i negociatave të anëtarësimit të Malit të Zi: këta njerëz nuk duan as anëtarësim në BE, as anëtarësim në NATO. Për ta penguar atë, Mandiq dhe Knezeviq, kujtoj, me agjencitë ruse dhe serbe, në vitin 2016 tentuan grusht shteti në Malin e Zi. Synimi i tyre është të bllokojnë negociatat e anëtarësimit dhe qëllimi i patronit të tyre Vuçiq është të fajësojë Kroacinë për këtë, ta portretizojë atë si një vend që nuk respekton detyrimin që ka marrë përsipër: se për shkak të problemeve dypalëshe, nuk do të bllokojë procesin e anëtarësimit të vendeve fqinje”, pohon Gjenero dhe kujton mesazhet që me të njëjtin rast mori Podgorica zyrtare nga BE-ja.

“Kryeministri Plenkoviq tregoi në ditët e para pas miratimit të Rezolutës për Jasenovacin se nuk është e nevojshme që ai personalisht të bëjë diçka: kolegu i tij, presidenti i Këshillit Evropian, anuloi vizitën në Mal të Zi, dhe seksioni për Malin e Zi dhe progresin e saj të supozuar evropian u fshi nga deklarata e Këshillit Evropian. Gjithashtu, këto ditë është bërë e ditur se bashkëpunëtori i gjatë i Plenkoviqit, kreu i Agjencisë Kroate të Sigurisë dhe Inteligjencës, Daniel Markiç, merr vendin në ekipin më të ngushtë të Përfaqësueses së ardhshme të Lartë, Kaja Kallas. Markiç është një person i përgatitur dhe i mirë informuar, i cili di gjithçka për shkatërrimin e standardeve të NATO-së në sistemin malazez të sigurisë dhe inteligjencës, dhe nga pozita e re mund të jetë shumë i pakëndshëm për mbështetësit dhe drejtuesit aktualë të Dejan Vukshiçit, i cili, si kreu i shërbimeve sekrete, në vitin 2020 shkatërroi sistemin malazez të inteligjencës dhe sigurisë,” thotë Gjenero.

BJELLORUSIA SERBE

Disa media malazeze shkruajnë se ish-shefi i Agjencisë Kombëtare të Sigurisë së Malit të Zi (ANB), Dejan Vukshiç, është i afërt jo vetëm me kishën shtetërore të Serbisë (SPC), por edhe me Agjencinë Inteligjencës dhe Sigurisë të Serbisë (BIA). Që nga viti 2023, Vukshiç është këshilltar i presidentit Milatoviq për siguri dhe mbrojtje.

Si do të veprojë më tej Kroacia, mbetet për t’u parë. Kryeministri kroat Andrej Plenkoviq, në reagimin e tij të parë pas miratimit të Rezolutës për Jasenovacin, kujtoi se Mali i Zi në vitet ’90 udhëhiqte politikën e të tjerëve, ruante interesat e mëdha shtetërore të të tjerëve. Në atë kohë, rezervistët malazezë nën komandën e JNA-së dhe Sllobodan Millosheviqit, me mbështetjen e udhëheqjes politike të atëhershme të Malit të Zi, sulmuan ushtarakisht, plaçkitën dhe shkatërruan Dubrovnikun dhe Konavlen. Presidenti Milo Gjukanoviq kërkoi falje për këtë sulm të turpshëm në vitin 2000 në Cavtat ndaj Republikës së Kroacisë. Zagrebi e pranoi kërkimfaljen.

Duke komentuar situatën aktuale politike dhe pasojat e miratimit të Rezolutës për Jasenovacin në parlamentin malazez, gazeta me ndikim nga Zagrebi, ‘Jutarnji list’, e quajti Malin e Zi – Bjellorusia serbe./rtk