Bordi i Drejtorëve të Industrisë së Naftës së Serbisë (NIS) ka vendosur të ndajë 60 milionë euro për projektet e qeverisë serbe në fushën e arsimit, shëndetësisë dhe mbrojtjes sociale, transmeton kanali rus Telegram RTBalkan.

Kompania ruso-serbe, me shumicë në pronësi të Gazprom Neft, shton ajo, mbështet vazhdimisht nisma të tilla.

“Për shembull, në vitin 2020 kompania dhuroi 14 ambulanca të pajisura plotësisht për institucionet mjekësore në Serbi. Në vitin 2021, NIS investoi 107.5 milionë dinarë në projekte mjedisore në 12 komuna të ndryshme.

Për më tepër, kompania po ndihmon shkollat serbe për të pajisur klasat e kimisë, fizikës, biologjisë dhe informatikës, duke mbështetur festivale shkencore dhe duke organizuar ushtrime dhe seminare për profesionistët e rinj”, raporton kanali rus Telegram RTBalkan.

Ata kujtojnë se NIS ka qenë “partner i një prej klubeve më të mëdha të futbollit të Serbisë, Partizanit, për shumë vite”, duke vënë në dukje se që nga ky vit kompania ruse është bërë sponsor i Lojërave të para Paraolimpike të Shahut FIDE.

Edhe portali serb ekapija.com raporton se tregtia e Serbisë me Rusinë po shënon rezultate rekord vjetore. Sipas një deklarate të Dejan Delic, drejtor i zyrës përfaqësuese të Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë Serbe në Moskë për RT Balkans, Rusia është e katërta në renditjen e vendeve me të cilat Serbia ka tregtinë më të madhe, pas Gjermanisë, Kinës dhe Italisë.

Tregtia mes dy vendeve vitin e kaluar arriti në 4.3 miliardë dollarë, 52.7 për qind më shumë se një vit më parë, shkruan portali serb.

Sipas Odës Serbe të Tregtisë dhe Industrisë, ky trend vazhdoi edhe në tremujorin e parë të vitit 2023, kur u shënua një rritje prej 31.8 për qind dhe tregtia totale nga janari në mars arriti në rreth 1.2 miliardë dollarë.

Eksportet serbe në tre muajt e parë të këtij viti arritën në 350 miliardë dollarë, një rritje prej 44.2% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, ndërsa importet arritën në 790.7 miliardë dollarë, me 27%.

Importet kryesore të Serbisë ishin nafta dhe gazi natyror, ureja dhe plehrat, duhani dhe lëndët e para.

Tre produktet kryesore për nga vlera e eksporteve janë mollët e freskëta, çorapet dhe kimikatet shtëpiake. Serbia u shet ushqim për kafshët rusëve dhe vlera e eksporteve të ushqimit për kafshë u rrit me 38%.

Ndër produktet nga Serbia më të kërkuara në tregun rus janë frigoriferët dhe ngrirësit e prodhimit serb, eksportet e të cilëve janë trefishuar në krahasim me vitin 2021.

Vitin e kaluar, eksportet e frutave të ngrira ishin dy herë e gjysmë më të larta se një vit më parë, ndërsa u rritën edhe shitjet e mobiljeve prej druri për mobilimin e objekteve. Produktet e qumështit, djathrat, të brendshmet, si dhe këpucët dhe veshjet e punës dhe mbrojtëse janë gjithashtu të kërkuara nga rusët nga Serbia.

Sipas të dhënave zyrtare nga Banka Kombëtare e Serbisë dhe Enti i Statistikave të Republikës së Serbisë për periudhën 2010-2021, Bashkimi Evropian është deri tani partneri më i madh tregtar i Serbisë.

Gjatë njëmbëdhjetë viteve të fundit, më shumë se 63% e numrit të përgjithshëm të IHD-ve në Serbi kanë ardhur nga kompanitë me bazë në BE, ndërsa 3/4 e të gjitha IHD-ve kanë ardhur nga vendet e BE-së, SHBA-të dhe Zvicra.

Sipas Agjencisë për Regjistrat e Biznesit, 1020 kompani në pronësi ruse u krijuan në Serbi në vitin 2022, dhjetë herë më shumë se 82 të themeluara një vit më parë, raportoi Radio Evropa e Lirë.

Të dhënat e Agjencisë për Regjistra Ekonomikë tregojnë se në përgjithësi, numri i kompanive të huaja të reja të regjistruara në Serbi është rritur në vitin 2022.

Sipas Bankës Kombëtare të Serbisë, marrëveshjet e tregtisë së lirë luajnë një rol të rëndësishëm në tërheqjen e investimeve të huaja.

Për nga vëllimi, më të rëndësishmet janë tregtia me Bashkimin Evropian dhe brenda CEFTA-s (Marrëveshja e Tregtisë së Lirë të Evropës Qendrore midis Shqipërisë, Bosnjë-Hercegovinës, Maqedonisë së Veriut, Moldavisë, Serbisë, Kosovës, Malit të Zi, Kroacisë, Bullgarisë dhe Rumanisë).

Marrëveshja me Bashkimin Ekonomik Euroaziatik (EAEU), të udhëhequr nga Federata Ruse, u nënshkrua në tetor 2019.

Në prag të hyrjes në fuqi të marrëveshjes, Beogradi zyrtar u kritikua nga Brukseli për detyrimin e Serbisë si vend kandidat për në BE për të harmonizuar politikën e saj të jashtme me atë evropiane.

Serbia ka marrëveshje me Turqinë dhe Britaninë e Madhe, si dhe me vendet e Shoqatës Evropiane të Tregtisë së Lirë – EFTA (Islanda, Lihtenshtajni, Norvegjia dhe Zvicra).

Ministria e Tregtisë së Brendshme dhe të Jashtme të Serbisë i tha Radios Evropa e Lirë në fillim të këtij viti se qëllimi i qeverisë është të “negociojë dhe të përfundojë marrëveshje të reja me partnerë të tjerë të rëndësishëm si Kina”.

Ata shtuan se Serbia po shqyrtonte nënshkrimin e marrëveshjeve të tregtisë së lirë me Egjiptin, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Korenë e Jugut.

Megjithatë, kur dhe nëse Serbia bëhet anëtare e BE-së, ajo automatikisht do të duhet të ndërpresë të gjitha MTL-të që ka me vendet jo anëtare të BE-së.