Historia e vërtetë e një vejushe të luftës në Kosovë, e cila sfidoi traditën për të nisur një sipërmarrje të suksesshme biznesi, tregohet në “Hive (Zgjoi)”, një film që regjisorja e tij shpreson se do të edukojë shikuesit për tejkalimin e pasojave traumatike të konfliktit.

Fahrije Hoti ishte 28 vjeçe kur humbi burrin e saj, së bashku me pothuajse të gjithë popullsinë mashkullore të fshatit të saj, në kryengritjen e shumicës etnike shqiptare të Kosovës në vitet 1998-99 kundër sundimit represiv serb.

Duke pasur nevojë të siguronte familjen e saj, nëna e dy fëmijëve themeloi kooperativën e parë bujqësore në Kosovë vetëm për femra me të veja të tjera të luftës, shkruan Reuters.

Historia e saj është sjellë në ekranin e madh nga Blerta Basholli, 39 vjeçe, duke debutuar si regjisore e filmit artistik me filmin “Hive (Zgjoi)”. Basholli ishte 16 vjeçe dhe u detyrua të largohej nga kryeqyteti i Kosovës, Prishtina kur filloi konflikti.

Plagët e luftës u rishfaqën kur ajo mblodhi ekipin e saj për të xhiruar filmin, i cili pati shfaqje speciale në të gjithë Britaninë në Ditën Ndërkombëtare të Gruas të martën, e ndjekur nga një shfaqje më e gjerë kinematografike në Mbretërinë e Bashkuar më 18 Mars.

“Mendova se do të merreshim me të. Mendova se folëm për të dhe e tejkaluam atë. Por nuk mendoj se e bëmë”, tha regjisorja Basholli për Reuters.

“Kur kishte një skenë të vështirë në xhirime, i gjithë ekipi ishte shumë i qetë dhe shumë njerëz po qanin. Ishte vërtet e vështirë, por në një farë mënyre na ndihmoi të flisnim për të dhe të shpresojmë të shërohemi nga ajo duke e diskutuar më shumë”, tha tutje regjisorja e njohur.

Mbi 13,000 njerëz besohet se kanë vdekur gjatë luftës në Kosovë, me qindra ende të pagjetur. Luftimet përfunduan pasi sulmet ajrore të NATO-s mbi objektivat serbe dhe Kosova, një ish-provincë jugore e Serbisë, fitoi pavarësinë në vitin 2008.

Në film, Hoti, rol i luajtur nga Yllka Gashi, jeton në një komunitet patriarkal që nuk i miraton gratë që punojnë në tregti dhe nuk ka arsim formal për biznes.

Më pas ajo i merr gjërat në duart e veta, duke mësuar të drejtojë veturën dhe duke frymëzuar gratë përreth saj që të fillojnë të prodhojnë “ajvar”, një salcë popullore lokale që ata e shesin në një supermarket lokal.

“(Hoti) më frymëzoi shumë. Ajo me të vërtetë më inkurajon që të mos ndalem kurrë. Kështu që dua të jetë linja kryesore e filmit”, tha Basholli. Dhe pastaj, përmes saj, duke treguar pasojat e luftës, vetëm për të thënë se si ajo luftë nuk i sjell dobi askujt; në Ukrainë, në Kosovë, askund.

“Hive” fitoi tri çmime kur u shfaq premierë në Festivalin e Filmit Sundance 2021.

“Ishte një festë e vërtetë për mbarë Kosovën”, tha Basholli. “Historia e Fahrijes, por edhe udhëtimi i filmit ‘Hive (Zgjoi)’, u dha njerëzve shpresë se nëse punoni shumë, mund të bëni diçka”, përfundoi ajo.