Shkruan: EDWARD P. JOSEPH

Shtëpia e Bardhë po pret liderët e Serbisë dhe Kosovës këtë javë për atë që quhet si një negociatë e madhe. Sidoqoftë, rezultati ka të ngjarë të jetë përmbytës. Edhe nëse administrata Trump arrin të ndërmjetësojë një marrëveshje mbi investimet e ndërsjellta dhe bashkëpunimin ekonomik, barra e rëndë e bindjes së Serbisë për të normalizuar marrëdhëniet me ish-provincën e saj të larguar me hidhërim i lihet BE. Negociatat aktuale janë në thelb pozicionuese: Serbia pretendon të angazhohet seriozisht dhe Kosova pretendon të ketë një rrugë drejt njohjes. Rritja shumë e nevojshme ekonomike, nëse vjen, nuk do ta ndryshojë atë.

Pa një korrigjim të kursit, bisedimet përfundimisht do t’i nënshtrohen të njëjtës pyetje për të “kompensuar” Beogradin për humbjen e Kosovës që çoi në shkëmbimin e tokës destabilizuese të administratës të mbështetur deri vitin e kaluar. Për fat të mirë, një qasje krejtësisht e re është në dispozicion, e frymëzuar nga përparimi i fundit midis Emirateve të bashkuara dhe Izraelit, transmeton Arbresh.info

Në të dy situatat, një kërcënim i përbashkët – Irani në Lindjen e Mesme dhe Rusia, Kina dhe Turqia në Evropë – mund të shndërrojë një problem të pazgjidhshëm në një zgjidhje unifikuese. Shkeljet e sovranitetit të Moskës nga Balltikët në Ballkan, nga Ukraina në Mbretërinë e Bashkuar, e kanë kthyer çështjen e Kosovës në një katalizator. Perspektiva alarmante e forcave pro-ruse që ndajnë pushtetin në një aleat të NATO-s, Malin e Zi, pas zgjedhjeve mahnitëse të kësaj jave përforcon urgjencën për të thyer përfundimisht përmbytjen eMoskës mbi Kosovën dhe rajonin. Një dialog i përhershëm SHBA-BE-NATO mbi sovranitetin, integritetin territorial dhe të drejtat e njeriut do të forconte normat ndërkombëtare kundër shkëputjes, duke krijuar hapësirë ​​për njohjen e plotë të Kosovës nga të gjithë anëtarët e BE dhe NATO. Kjo do të hapte dyert për pranimin e Prishtinës në NATO, duke anashkaluar veton e Ruso-Kinezëve të Këshillit të Sigurimit të KB dhe duke mbyllur çështjen e Kosovës.

Në vend që të kuptojë realitetin dhe të krijojë një shteg për njohjen e Kosovës, administrata Trump qëndron tek i njëjti besim në “normalizimin ekonomik” që pësoi të ashtuquajturën marrëveshje të dështuar të shekullit. Pavarësisht qëllimit të marrëveshjes ekonomike të administratës të zbuluar këtë javë, ajo nuk do të transformojë marrëdhëniet midis Serbisë dhe Kosovës. Ndryshe nga ekonomitë e përputhura të Emirateve të Bashkuara Arabe dhe Izraelit, ekonomia e Kosovës është thjesht shumë e vogël për t’i dhënë rëndësi fqinjit të saj më të madh. Rritja e tregtisë pa rritur konkurrencën në të vërtetë mund t’i bëjë gjërat më keq për Kosovën, e cila ka deficitin më të madh tregtar në rajon. Ndërsa projektet e infrastrukturës së administratës mund të krijojnë vende pune në një rajon që ka shumë nevojë për to, një infuzion masiv i fondeve mund të përkeqësojë korrupsionin endemik në rajon. Në fund, teatrot negociuese do të vazhdojnë ndërsa Presidenti serb Aleksandar Vuçiç merr pjesë me lumturi në projekte ekonomike ndërsa vazhdon të zgjasë bisedimet. Metoda e provuar për tërheqjen e investimeve është përfundimi i procesit rigoroz të pranimit për anëtarësimin në NATO dhe BE. Serbia nuk mund të hyjë në BE derisa të normalizojë marrëdhëniet me Kosovën. Dhe Kosova nuk mund të fillojë as procesin e NATO-s ose BE-së, ose të hyjë plotësisht në sistemin ndërkombëtar, derisa Serbia të heqë bllokadën e saj diplomatike. Me fjalë të tjera, pengesa politike që përbën administrata – njohja reciproke – është gjithashtu pengesa kryesore e rritjes ekonomike.

As premtimi i largët i anëtarësimit në BE nuk do ta sjellë Serbinë pranë njohjes së shpejti. Beogradi ka mbyllur vetëm dy nga 35 kapitujt e kërkuar të reformës, duke e bërë një datë të planifikuar të pranimit në 2025 edhe më të pabesueshme. Nën udhëheqjen e Vuçiç autokratik, tendencat janë në drejtimin e gabuar. Për herë të parë që kur hapi negociatat e BE në 2013, Serbia ka kaluar plot gjashtë muaj pa hapur një kapitull të ri. Përveç kësaj, Vuçiç ka deklaruar që anëtarësimi në BE – nuk është e mjaftueshme për të bindur Serbinë të njohë Kosovën, një kujtesë e thirrjes së vazhdueshme të ndarjes. Kina dhe Rusia po dëshmojnë si partnerët më të afërt për Vuçiç sesa Perëndimi.

Serbia tani është “spiranca strategjike” për ambiciet më të gjera rajonale dhe evropiane të Pekinit. Marrëdhënia përfshin sektorët ekonomikë, të mbrojtjes dhe të sigurisë, të kryera kryesisht përmes kredive kineze. Dhe në kundërshtim me spekulimet në Beograd për një prishje të supozuar me Moskën, të dy kryeqytetet mbeten në një vijë të afërt me Kosovën. Në qershor, Vuçiç dhe Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov deklaruan secili se çdo marrëveshje mbi Kosovën do të kishte pëlqimin e Rusisë dhe Serbisë. Në fakt, ngërçi i gjatë për Kosovën qëndron vetëm për një arsye: mbështetjen diplomatike që Serbia merr nga Rusia dhe Kina.

Duke bllokuar me vendosmëri anëtarësimin e Kosovës në Kombet e Bashkuara, këta dy anëtarë të Këshillit të Sigurimit mbështesin refuzimin e Beogradit, duke siguruar që negociatat të vazhdojnë me kushtet serbe dhe të vërtiten rreth kërkimit të pëlqimit të Beogradit. SHBA dhe BE duhet të krijojnë një kornizë krejtësisht të re përmes së cilës Serbia nuk mund të mohojë më qasjen e Kosovës në sistemin ndërkombëtar. Qëllimi nuk është të ndëshkojë Beogradin, por t’u japë mundësi palëve më në fund të negociojnë në një fushë të barabartë loje. Në këtë kontekst të ri, Serbia do të ketë aftësinë dhe nxitjen, me ndihmën e SHBA-ve dhe BE-së, për të negociuar mbrojtjen e interesave të saj të përhershme, legjitime në një Kosovë sovrane, integrale dhe të barabartë – të mos diktojë ndarjen e saj.

Lehtësimi i Beogradit nga aftësia – dhe nevoja – për të mohuar ambiciet e saj do të lejonte Prishtinën të bënte lëshime, simbolike dhe praktike, që do të nderonin lidhjen e përhershme të Serbisë me ish-provincën e saj.

Ndërrimi i Emirateve të Bashkuara Arabe – duke lënë mënjanë një negociatë të kotë në favor të njohjes diplomatike të palës së tretë – e arrin këtë qëllim. Duke marrë rolin e Emirateve të Bashkuara Arabe janë katër vendet e BE-së që nuk e njohin ende Kosovën: Spanja, Sllovakia, Rumania dhe Greqia. Qipro, e cila gjithashtu nuk e njeh Kosovën, është e panevojshme në këtë pikë. Qiproja nuk është anëtare e NATO-s dhe, siç ka vërejtur eksperti dhe ambasadori kosovar Lulzim Peci, pranimi i republikës në NATO është gjithçka që ka rëndësi tani.

Anëtarësimi në NATO do t’i siguronte Kosovës atë që i nevojitet më shumë: siguri, stabilitet dhe legjitimitet ndërkombëtar, të arritur përmes një perspektive euro-atlantike. Anëtarësimi në Kombet e Bashkuara, siç tregohet nga tre precedentë, nuk kërkohet për t’u bashkuar me NATO-n. Anëtarësimi në aleancë ka qenë prej kohësh themeli i përmbushjes së procesit më të gjatë të bashkimit me BE, i cili gjithashtu nuk paraqet ndonjë kërkesë për anëtarësim në KB. Edhe fillimi i gjurmës së NATO-s do të ishte një sinjal i stabilitetit për investitorët e huaj, më i fuqishëm se gjithçka që administrata Trump po propozon./foreignpolicy/Arbresh.info/