Një studim i studiuesve në Universitetin e Southampton sugjeron që numri i rasteve të COVID-19 në atë vend mund të kishte rënë 86 për qind nëse do të ishin ndërmarrë hapat e parë. Reporterët pa Kufij, ndërkohë, sqaruan se si ishte procesi i heshtjes ai që e bëri këtë shpërthimin kaq vdekjeprurës.

Në një raport të publikuar, organizata Reporterët pa Kufij (RSF) tregon sesi, pa kontrollin dhe censurimin e imponuar nga autoritetet e regjimit kinez, media lokale mund të kishte njoftuar shumë më herët mbi ashpërsinë e epidemisë së coronavirusit, duke shpëtuar kështu mijëra jetë dhe duke shmangur, ndoshta, pandeminë aktuale, transmeton Telegrafi.

Në një analizë të publikuar në 13 mars, studiuesit e Universitetit të Southampton sugjerojnë se numri i rasteve të COVID-19 në Kinë mund të ishte zvogëluar me 86% nëse masat e para, të marra në 20 janar, do të ishin zbatuar dy javë më parë.

Bazuar në atë që ndodhi në ditët e para të krizës, RSF thekson se, pa kontrollin dhe censurimin e imponuar nga autoritetet, mediat kineze do ta kishin informuar publikun shumë përpara seriozitetit të epidemisë, duke shpëtuar mijëra jetë dhe ndoshta shmangia e pandemisë aktuale.

Për shembull, Pekini detyroi rrjetin social WeChat – të kontrolluar nga regjimi kinez – të fshijë fjalët kyçe që aluduan për shpërthimin e gripit ndërsa qeveria raportoi në Organizatën Botërore të Shëndetit (WHO) për shfaqjen e pneumonisë me origjinë të panjohur.

Në të vërtetë, origjina tanimë ishte identifikuar.

Autoritetet morën javë të vlefshme për të transmetuar informacione në lidhje me virusin e ri dhe numrin e rëndësishëm të rasteve që lidhen me tregun në Wuhan.

“Nëse autoritetet nuk do të kishin fshehur nga media ekzistencën e një shpërthimi epidemie të lidhur me një treg shumë të popullarizuar, publiku do të kishte ndaluar të vizitonte këtë vend shumë kohë para mbylljes së tij zyrtare, më 1 janar”, thotë RSF.

Censura ishte e tillë, madje edhe kur mjekët dhe infermierët kinezë që dëshironin të lajmërojnë popullatën dhe ata që janë përgjegjës për sistemin shëndetësor të regjimit për një virus të ri të ngjashëm me SARS, thjesht u dënuan.

Ishte rasti i njohur i mjekut Li Wenliang, për shembull, dhe ai i Dr. Lu Xiaohong, drejtues i gastroenterologjisë në spitalin e qytetit Wuhan, i cili që nga 25 dhjetori, mund të kishte bërë publike dyshimet e tij se virusi mund të transmetohej midis njerëzve.

Censura kineze atëherë ndikoi në aftësinë e pjesës tjetër të planetit për të përballuar atë që po bëhej një pandemi.

“Nëse media ndërkombëtare do të kishte qasje të plotë në informacionet që autoritetet kineze kishin në shkallën e epidemisë para 13 janarit, ka të ngjarë që bashkësia ndërkombëtare do ta kishte vlerësuar krizën dhe do ta parashikonte atë më mirë, duke zvogëluar rrezikun që epidemia do të përhapet jashtë Kinës dhe, ndoshta, duke parandaluar shndërrimin e saj në një pandemi”, përfundon RSF.

Reporterët pa Kufij renditën episodet më të ndjeshme që shënuan bllokimin e informacionit nga Xi Jinping dhe Partia Komuniste Kineze (PCC) për popullatën e saj, para dhe gjatë zgjerimit të shpërthimit të COVID-19.

Sikur të kishin siguruar informacion të saktë pa fshehje, njerëzit e Wuhan do të kishin marrë masa të tjera së pari dhe më pas pjesa tjetër e botës.

Sidomos komuniteti shkencor që mori disa ditë të dhëna të vonuara kryesore për mënyrën se si ishte ky virus i ri.

– 18 tetor

Shtypi kinez mund të ketë raportuar rezultatet e frikshme të një smundje pandemike.

Universiteti Hopkins për Siguri dhe Shëndetësi, në partneritet me Forumin Ekonomik Botëror dhe Fondacioni Bill dhe Melinda Gates, kryen një imitim pandemik të coronavirusit më 18 tetor 2019 dhe duke paralajmëruar komunitetin ndërkombëtar në lidhje me rezultatet trishtuese: 65 milionë vdekje në 18 muaj. Nëse “interneti kinez” nuk e do ta kishte izoluar këtë virus, gjërat nuk do të kishin shkuar kështu.

– 20 dhjetor

Autoritetet e qytetit Wuhan mund t’u kishin thënë gazetarëve.

Një muaj pas rasteve të para të dokumentuara, qyteti i Wuhan tashmë kishte 60 pacientë me pneumoni të panjohur në formë SARS; disa prej tyre kanë frekuentuar tregun e peshkut Huanan.

Pavarësisht situatës, autoritetet nuk e konsiderojnë të përshtatshme për t’ia komunikuar këtë informacion mediave.

Nëse autoritetet nuk do të kishin fshehur nga media ekzistencën e një shpërthimi të lidhur me një treg shumë të njohur, publiku do të kishte ndaluar vizitën në këtë vend shumë kohë para mbylljes së tij zyrtare më 1 janar.

– 25 dhjetor

Dr Lu Xiaohong mund të shprehte frikën e tij për shtyp.

Më 25 dhjetor, Dr. Lu Xiaohong , shefi i gastroenterologjisë në spitalin nr. 5 të qytetit Wuhan, fillon të mësojë për raste të infeksionit që prekin personelin mjekësor dhe të dyshuarit që nga java e parë e janarit se infeksioni mund të transmetohet midis njerëzve.

Nëse burimet e gazetarëve në Kinë nuk do të ishin të ekspozuar ndaj dënimeve të ashpra – duke filluar nga qortimi profesional deri në kushtet e burgut – Dr. Lu Xiaohong do të kishte marrë përsipër përgjegjësinë e paralajmërimit të mediave, duke detyruar autoritetet të ndërmarrin veprime. Kjo nuk ndodhi deri tre javë më vonë.

– 30 dhjetor

Media thuhet nuk u informua saktë nga autoritete kineze

Drejtori i departamentit të urgjencës së Spitalit Qendror Wuhan, Ai Fen dhe një grup mjekësh lëshojnë një alarm për një “coronavirus të ngjashëm me SARS “.

Tetë prej tyre, duke përfshirë Dr Li Wenliang , i cili vdiq më vonë për shkak të sëmundjes, të ndaluar nga policia në Wuhan më 3 janar për kisne “lajme të rreme”.

Nëse shtypi dhe rrjetet sociale do të kishin qenë në gjendje të shpërndanin lirshëm informacionin, publiku do ta kishte kuptuar rrezikun dhe do të kishte bërë presion tek autoritetet për të marrë masa për të kufizuar përhapjen e virusit.

– 31 dhjetor

Kina njoftoi OBSH-në, por prap mediat ishin të censuruara

Kina njofton zyrtarisht Organizatën Botërore të Shëndetit (WHO) më 31 dhjetor, por në të njëjtën kohë detyron platformën e diskutimit të WeChat për të censuruar një numër të madh të fjalëve kyçe që i referohen epidemisë.

– 5 janar

Mjetet shkencore do të kishin sekuencuar më parë gjenomin e coronavirusit.

Ekipi i profesorit Zhang Yongzhen në Qendrën Klinike të Shëndetit Publik në Shanghai arrin të rendisë virusin në 5 janar, por autoritetet duket se nuk dëshirojnë ta bëjnë gjenomin publik.

Më 11 janar, në ditën kur Kina konfirmon vdekjen e saj të parë nga virusi, studiuesit zbulojnë informacion në platformat me burim të hapur, duke rezultuar në mbylljen ndëshkuese të laboratorit të tyre.

Nëse autoritetet kineze do të ishin transparente, ata do të kishin raportuar menjëherë sekuencën e gjenomit coronavirus në median lokale, duke kursyer kohën e çmuar të bashkësisë ndërkombëtare në hulumtimin e saj për zhvillimin e vaksinave.

– 13 janar

Komuniteti ndërkombëtar do të parashikonte rrezikun e një pandemie.

Rasti i parë i infeksionit coronavirus jashtë Kinës, një turist nga Wuhan, raportohet në Tajlandë.

Nëse mediat ndërkombëtare do të kishin qasje të plotë në informacionet që autoritetet kineze kishin në shkallën e epidemisë para 13 janarit, ka të ngjarë që bashkësia ndërkombëtare do ta kishte vlerësuar krizën dhe do ta parashikonte atë më mirë, duke zvogëluar rrezikun që kriza epidemike të përhapet jashtë Kinës dhe mundësisht të parandalonte shndërrimin e saj në një pandemi./blic/