Kolegji i Komisionit Evropian ka miratuar sot një propozim për një metodologji të re për negociatat e pranimit.

“I gjithë procesi duhet të jetë më i besueshëm, më i parashikueshëm, më dinamik dhe më politik”, deklaroi Komisioneri Evropian për Fqinjësi dhe Zgjerim Olivér Várhelyi ndërsa prezantoi propozimin e Komisionit në një konferencë për shtyp sot.

Ai shpjegoi se qëllimi i propozimit është të rivendosë perspektivën e besueshme të BE për Ballkanin Perëndimor.

Pikat kryesore të dokumentit përfshijnë grumbullimin e kapitujve negociues në fusha tematike, mundësinë e shpërblimit të reformave me më shumë fonde dhe faza të kandidatëve për politika individuale, por edhe sanksionimin e mungesës së përparimit duke i mbajtur negociatat në fusha të caktuara, ose në rastet më të rënda, pezullimi i përgjithshëm i tyre.

Një fokus edhe më i fortë duhet t’i jepet bazave, me hartat rrugore për sundimin e ligjit dhe institucionet demokratike, propozon Komisioni. Sipas dokumentit, BE duhet të japë përkushtimin e saj të palëkundur për një proces të bazuar në meritë, dhe natyra politike e procesit duhet të vihet përpara dhe qendra me mekanizma të tillë si samite e rregullta BE-Ballkan Perëndimor, konferenca ndërqeveritare specifike për vendin dhe më shumë përqendrim në çështjet politike nga organet e Stabilizim Asociimit.

Një nga propozimet e dukshme është që angazhimi politik publik i autoriteteve të tyre për qëllimin strategjik të pranimit në BE do të vlerësohet më qartë në raportet vjetore.

Sipas Komisionit, procesi duhet të jetë i pajisur më mirë për t’u marrë me dobësitë strukturore në vendet, veçanërisht në fushën e bazave, duke përfshirë sundimin e ligjit dhe ekonominë funksionuese të tregut.

Ndryshimet e propozuara nuk përfshijnë automatikisht vendet që kanë filluar proceset e tyre të pranimit, Serbia dhe Mali i Zi. Sidoqoftë, ata mund të vendosen brenda kornizave ekzistuese me marrëveshjen e këtyre dy vendeve.

Reforma e metodologjisë së zgjerimit është një përpjekje e vazhdueshme e nisur vjeshtën e kaluar me dështimin e Këshillit Evropian për të hapur negociatat e pranimit me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë si motivi i menjëhershëm.

“Mesazh i mirë për miqtë tanë të Ballkanit Perëndimor për procesin e zgjerimit të BE: Sot Komisioni Evropian propozon një plan të besueshëm dhe dinamik, duke i hapur rrugën hapjes së bisedimeve të pranimit me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë. Zgjerimi i BE-së është një situatë WIN-WIN ”, postoi në Twitter Ursula von der Leyen, Presidentja e Komisionit Evropian.

Çfarë është në propozimin e Komisionit?

“Të gjitha palët duhet të përmbahen nga keqpërdorimi i çështjeve të pazgjidhura në procesin e pranimit në BE. Në të njëjtën mënyrë, Shtetet anëtare dhe institucionet duhet të flasin me një zë në rajon, duke dërguar sinjale të qarta mbështetjeje dhe inkurajimi dhe të flasin qartë dhe sinqerisht për të metat kur ato ndodhin “, propozon Komisioni Evropian.

Sipas dokumentit, fokus edhe më i fortë duhet të jetë në reformat themelore. Si më parë, negociatat në këto fusha do të hapen së pari dhe të mbyllura së fundmi, dhe do të ketë hartat e rrugës për sundimin e ligjit dhe institucionet funksionuese demokratike, si dhe lidhje më të forta me procesin e programit të reformës ekonomike.

Për më tepër, të gjitha përpjekjet duhet të bëhen për të zgjidhur mosmarrëveshjet bilaterale, me një theks të veçantë në dialogun e lehtësuar nga BE midis Beogradit dhe Prishtinës, i cili duhet të përmbyllet me një marrëveshje gjithëpërfshirëse, ligjërisht të detyrueshme për normalizimin.

Natyra politike e procesit para dhe qendra

Komisioni dëshiron të sjellë natyrën politike të procesit në ballë përmes samiteve të rregullta BE-Ballkan Perëndimor dhe kontakteve të intensifikuara ministrore. Në këtë mënyrë, Shtetet Anëtare do të ftohen të kontribuojnë më sistematikisht në procesin e pranimit, ndërsa ata gjithashtu do të kenë një mundësi për të monitoruar dhe rishikuar më ngushtë procesin.

Qëllimi është të përcaktohet që aderimi nuk po shkon drejt autopilotit, por duhet të reflektojë një zgjedhje aktive shoqërore nga ana e kandidatëve për të arritur dhe respektuar standardet dhe vlerat më të larta evropiane.

KE gjithashtu propozon më shumë përqendrim politik nga organet e krijuara nga Marrëveshjet e Stabilizim Asociimit. Një tjetër risi është prezantimi i Konferencave Ndërqeveritare (IGC), të cilat “duhet të sigurojnë një udhëheqje më të fortë politike të procesit të negociatave të pranimit”.

Konferencat do të zhvillohen pas publikimit të pakos vjetore të raporteve të Komisionit për secilin vend, do të marrin pjesë në procesin e përgjithshëm të pranimit dhe do të përcaktojnë planifikimin për vitin e ardhshëm, përfshirë hapjen dhe mbylljen e kapitujve.

Nga ana tjetër, Këshillat e Stabilizim-Asociimit që do të lejojnë një monitorim më të fortë të përparimit dhe adresimin e aspekteve të integrimit të përshpejtuar në grupimet përkatëse./TCH