Me vdekjen, truri nuk pushon plotësisht së funksionuari? Jo menjëherë.

Disa funksione qelizore të qarkullimit të gjakut në trurin e një derri janë riaktivizuar pjesërisht katër orë pas vdekjes: një eksperiment që vë në pikëpyetje përkufizimin e kufirit të vdekjes dhe hap rrugën për një platformë të re studimi për sëmundjet neurologjike.

Në një eksperiment të përshkruar në revistën “Nature”, një grup neuroshkencëtarëve nga Universiteti Yale rivendosi një pjesë të funksioneve qarkulluese dhe qelizore të truri të një derri, katër orë pas vdekjes së kafshës. Studimi hap mundësi të reja për reflektim në kohërat brenda të cilave truri ndalon së funksionuari pas vdekjes, dhe mbi pakthyeshmërinë e kësaj “fikjeje”.

Vdekja e qelizave konsiderohet një proces i papritur dhe i pakthyeshëm që fillon sapo truri mbetet pa rezerva gjaku dhe oksigjeni. Brenda pak sekondash aktiviteti elektrik pushon dhe çdo zhurmë e ndërgjegjes brenda pak minutash pushon rezervat e mbetura të energjisë, ndërkohë që fillon një zinxhir reaksionesh molekulare që çojnë në vdekjen e qelizave dhe rigjenerimin e indeve.

Dyshime të konfirmuara. Përkundër asaj që sugjeron literatura shkencore, studiuesit në laboratorin e Nenad Sestanit, kishin vërejtur në mënyrë të përsëritur shenja të mbijetesës së mundshme të qelizave në disa mostra të indeve të trurit të studiuara për kërkime të tjera.

Për të vëzhguar fenomenin në një tru të tërë, ata analizuan organin e një derri të therur katër orë më parë në një fabrikë të prodhimit të mishit. Ata qarkulluan një solucion kimik në sistemin e enëve të gjakut të organit, të formuluar posaçërisht për të ruajtur indet e tyre, ata vunë re se integriteti i qelizave nervore dukej se ishte i ruajtur dhe se funksioni i një pjese të neuroneve, të qelizave dhe qelizat e enëve të gjakut ishte restauruar.

Shërbime Shkencore. Platforma e re kërkimore e fituar, e quajtur “BrainEx”, mund të shërbejë në të ardhmen për të zgjidhur një problem të rëndësishëm për kërkime bazike neuro-shkencore si pamundësia në gjendjen aktuale për të studiuar trurin në tërësinë e tij pas vdekjes.

Deri më tani, qelizat e trurit janë studiuar kryesisht në kontekste dydimensionale, në grupe të vogla dhe të izoluara nga indi origjinal, një rrethanë që nuk lejon vëzhgime të hollësishme dhe rigoroze mbi origjinën e disa sëmundjeve të trurit.

Asnjë shenjë vetëdije. Nuk duket të ketë ndonjë aplikim klinik të menjëhershëm. Në trurin e trajtuar nuk janë vërejtur sinjale elektrike që lidhen me funksionin normal të trurit, dhe rifitimi i vetëdijes nuk ka qenë kurrë qëllimi i studiuesve. Në të vërtetë, ekipi ishte i gatshëm të ndërhynte me anestetikë dhe sisteme të ftohjes së temperaturës nëse do të dilnin shenja të një aktiviteti të organizuar elektrik – një skenar që do të kishte kaluar kufijtë e rëndësishëm etikë.

Larg nga njeriu. Për më tepër, nuk është e qartë nëse qasja e njëjtë mund të shtrihet edhe në një tru njeriu të vdekur kohët e fundit. Në zgjidhjen kimike të përdorur mungojnë shumë përbërës të domosdoshëm që gjenden në gjakun e njeriut, siç janë qelizat imune dhe qelizat e tjera të gjakut. Shkurtimisht, platforma e përdorur është shumë ndryshme nga kushtet normale në të cilat funksionon truri. Për të mos përmendur që çdo studim që përfshin mostra të indeve të trurit të njeriut duhet të ketë miratimin e një sërë komisionesh etike para fillimit /abcnews.al