Buxheti i Kosovës për vitin 2019, sipas projektimit aktual të tij, pritet të arrijë vlerën 2.3 miliardë euro. Ky pritet të jetë buxheti më i lartë që ka pasur ndonjëherë Kosova, thonë zyrtarë të Ministrisë së Financave në Qeverinë e Kosovës.

Buxheti prej 2.3 miliardë euro, nga zyrtarët e qeverisë konsiderohet të jetë i realizueshëm, i qëndrueshëm dhe që ruan stabilitetin fiskal.

Lulzim Rafuna, këshilltar i ministrit të Financave, Bedri Hamza, tha për Radion Evropa e Lirë se janë duke u punuar detajet e fundit të finalizimit të projekt-buxhetit të vitit 2019 dhe se deri në fund të javës do të dërgohet për aprovim në Qeverinë e Kosovës.

Rafuna bën të ditur se projekt-buxheti i vitit 2019, prioritet i jep sistemit të drejtësisë, arsimit dhe shëndetësisë. Kurse, investimet kapitale do të adresojnë nevojat në infrastrukturë rrugore, hekurudha, në trajtimin e ujërave të zeza dhe menaxhim të mbeturinave.

“Qeveria, përkatësisht Ministria e Financave, konform programit qeverisës në këtë vit, prioritet do t’i jep fushës së drejtësisë, sundimit të rendit dhe ligjit, shëndetësisë dhe shtresës sociale. Buxheti për vitin 2019 do të jetë më i madhi që ka pasur ndonjëherë Kosova prej vitit 2000 dhe do të arrijë vlerën në 2.3 miliardë euro”, tha Rafuna.

“Në këtë buxhet pozitive është mbajtja e shpenzimeve kapitale në nivel shumë të lartë. Investimet kapitale kapin shifrën e rreth 775 milionë euro, ku do të adresojnë nevojat në infrastrukturë rrugore, hekurudha në trajtimin e ujërave të zeza, mbeturinat e të tjera”, tha ai.

Përderisa buxheti për vitin e ardhshëm vlerësohet të arrijë në 2.3 miliardë euro, buxheti për këtë vit ka qenë 1.8 miliard euro.

Nga ekspertë të fushës, për vite me radhë ishte vlerësuar se buxheti i Kosovës nuk ishte orientuar në drejtimin e duhur.

Infrastruktura rrugore, siç ishte ndërtimi i autostradave, ndonëse ishte cilësuar si i nevojshëm, nuk kishte ndihmuar, siç thonë ekspertët, në zbutjen e problemeve ekonomike dhe sociale të vendit.

Investime të shumta në infrastrukturë rrugore janë bërë për ndërtimin e autostradës që lidh Kosovën me Shqipërinë, autostrada që lidh Kosovën me Maqedoninë, si dhe në zgjerimin e rrugëve nacionale dhe shumë projekte tjera.

Eksperti i çështjeve ekonomike, Naim Gashi, thotë për Radion Evropa e Lirë se dedikimi i buxhetit për investimet kapitale në autostrada dhe rrugë është i gabuar.

Ai thekson se edhe pse rrugët dhe autostradat janë të nevojshme për një ekonomi nacionale, nuk do të duhej që i tërë buxheti të shpenzohet në këta sektorë.

“Investimet kapitale po keqkuptohen në Kosovë pasi që kryesisht me investime kapitale po nënkuptohen vetëm rrugët. Investimet kapitale nuk janë vetëm rrugët, por janë të gjitha ato projekte që gjenerojnë të ardhura dhe kanë efektet ekonomike në një periudhë afatgjate. Ne nuk jemi kundër autostradave dhe rrugëve, por ajo që po shohim është se investimet kapitale po shkojnë vetëm në ndërtimin e rrugëve”, thekson Gashi.

Ai shton se arsimi, shëndetësia dhe punësimi i të rinjve duhet të jenë prioritete nacionale në buxhetin e vitit 2019.

Kosova po ashtu, shton Gashi, ka nevojë për investime në fushën e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme, në subvencionimin e të rinjve me projekte dhe grante të vogla, investime në sektorin e turizmit dhe bujqësisë.

“Problematikën më të madhe e shoh shpenzimin e këtyre mjeteve në sektorin e drejtësisë ku po shpenzohen dhjetëra e qindra miliona euro dhe në fakt drejtësia në Kosovë blihet me para. Prioritet nacional do të duhej të ishte shëndetësia, arsimi dhe punësimi i të rinjve pasi që pjesa dërmuese e të rinjve janë të papunë. Një problem tjetër është sektori i bujqësisë ku po investohen miliona euro dhe keqpërdorimet janë të mëdha dhe mjetet nuk po shkojnë tek bujqit”, shton Gashi.

Shëndetësia dhe arsimi në Kosovë në vazhdimësi janë konsideruar si dy sektorët më të pazhvilluar dhe me buxhet të vogël përgjatë viteve. Por, kësaj radhe, këta dy sektorë janë futur në linjat buxhetore me prioritet në buxhetin e vitit të ardhshëm.

Në kuadër të shpenzimeve kapitale që kapin shumën mbi 700 milionë euro, sipas Lulzim Rafunës, këshilltar i ministrit të Financave, Bedri Hamza, do të ketë projekte që do të zhvillohen në koherencë me reformat në shëndetësi dhe arsim, rrjedhimisht në përmirësimin e infrastrukturës në këta dy sektorë.

“Buxheti i vitit 2019 do të adresojë edhe nevojat e tjera të qytetarëve të Kosovës, por do të adresojë edhe nevojat e zhvillimit të sektorit privat. Gjatë një viti Qeveria e Kosovës ka ndërmarrë shumë vendime për lirimin nga tatimi doganor, tatimi i akcizës, dhe së fundi reforma nga lirimi i tatimit mbi vlerën e shtuar dhe të gjitha këto janë të inkorporuara në buxhetin e vitit 2019, dhe përkundër të gjitha këtyre lirimeve ne kemi një buxhet më të madh se viti 2018”, thekson Rafuna.

Ndryshe, sipas Ligjit për menaxhimin e financave publike, Qeveria e Kosovës deri në fund të muajit tetor duhet të miratojë buxhetin e propozuar për të dërguar në Kuvend, i cili duhet të miratohet deri në fund të muajit dhjetor.

Dogana dhe Administrata Tatimore e Kosovës, janë dy institucione nga të cilat varet edhe mbushja e buxhetit të vendit. /REL/