Sarajevë – Pas përfundimit të takimit me Grupin Punues për Hulumtim dhe Zhvillim (R & D) të Ballkanit Perëndimor, që u zhvillua në Bruksel më 13 qershor 2018, ministritë përgjegjëse për Shkencën e Ballkanit Perëndimor Gjashtë, përgatitën dhe lëshuan një deklaratë fillestare mbi Pjesëmarrjen e Ballkanit Perëndimor në Horizontin Evropë, një program financimi prestigjioz dhe inovativ nga Komisioni Evropian prej 100 miliardë eurosh.

“Pa i dëmtuar kriteret dhe përsosmëritë në përzgjedhjen e të gjitha projekteve të Horizontit të Evropës, ne bëjmë thirrje për një përhapje të ekuilbruar gjeografike për rreth investimeve kërkimore dhe inovative në të gjithë Evropën, duke përfshirë Ballkanin Perëndimor si një rajon aderimi. Për të ndihmuar edhe në përmbushjen e premtimit të “Sharing Excellence”, ne bëjmë thirrje për caktimin e 3% të këtij instrumenti, “thuhet në deklaratën fillestare të Ballkanit Perëndimor.

Kjo mirëpritet fokus të vendosur në inovacion, duke inkurajuar gjithashtu përfshirjen në të dyja llojet e inovacionit – evolucionare dhe revolucionare, kështu për t’i siguruar që bizneset dhe institucionet kërkimore në të gjithë Evropën të mund të përdorin instrumentet e parashikuara të inovacionit për rritjen strategjike dhe krijimin e vendeve të punës.

Hulumtimi dhe inovacioni midis BE-së dhe BB-së vazhdon të rritet.

Prandaj, përmbyllja është thelbësore për të siguruar në të njëjtën kohë zhvillimin në shkencë dhe arsimim me cilësi të lartë, pra të udhëhequr nga hulumtimi. Për këtë qëllim, propozimet e ministrive të rajonit mirëpresin objektivat e Horizontit të Evropës, duke e theksuar rëndësinë e rritjes së konsiderueshme të investimit në kërkues, duke i përfshirë kërkuesit e rinj dhe infrastrukturën e kërkimit, si parakusht për ndërtimin e përsosmërisë afatgjatë dhe të qëndrueshme në kërkime, por gjithashtu stimulojnë përsosmërinë Bazuar në konkursin e kërkimit përgjatë kufijve, për të sjellë së bashku kërkuesit më të mirë për të bashkëpunuar në kërkimet më të fundit në Evropë.

Për më tepër, cilësia në shkencë dhe hulumtim është thelbësore për ndryshimin e modelit të rritjes së BB në një inovacion të udhëhequr, me vlerë të shtuar, ekonomi të ndarjes, qe do të kontribuonte në ndarje ekonomike midis Ballkanit Perëndimor dhe Bashkimit Evropian dhe për të siguruar që BB6 të jetë gati për të përmbushur presionet konkuruese të anëtarësimit në BE.

“Horizonti Evropë është një instrument kyç, i cili mundeson që hulumtimet e Ballkanit Perëndimor të përfshihen në hulumtimet e klasit botëror dhe në institucionet kërkimore kryesore që kryhen nga shtetet anëtare të BE. Megjithatë, ekonomitë e Ballkanit Perëndimor përballen me sfida të kapaciteteve ët mjaftueshme për të konkurruar në mënyrë të barabartë me vendet anëtare të BE-së, pra të financuara mirë”, tha Vanja Ivosheviç, Eksperti i Lartë i RCC për Aftësitë dhe Lëvizjen.

Ivosheviç tha se ka pasur masa të shtuara për institucionet e BE-së dhe Shteteve Anëtare të cilat mund t’i ndërmarrin masa për t’i adresuar disa nga sfidat që Ballkani Perëndimor ka dhe për t’i ndarë me disa nga vendet e reja anëtare të BE-së, duke e ripërsëritur se RCC është gati për të lehtësuar procesin e përgatitjes së një pozicionin te përbashkët në Horizontin Evropë dhe se do të mbështes përpjekjet lobuese të qeverive të Ballkanit Perëndimor.

Përgatitja e Deklaratës u përkrahë nga Këshilli i Bashkëpunimit Rajonal i cili ishte i ngarkuar për të përhapur Deklaratën me institucionet përkatëse Evropiane, në përpjekje për të lobuar në të mirë të rajonit, institucioneve të BE edhe Shteteve Anëtare të BE.

Programi Horizonti Evropë synon t’i forcojë bazat shkencore dhe teknologjike të BE-së përgjatë periudhës shtatëvjeçare (2021-2027), për të shtuar kapacitetin dhe ndryshimin në Evropë, konkurrencën dhe vendet e punës, për t’i përmbushur kërkesat e qytetarëve dhe për të mbështetur modelin me vlerat socio-ekonomike evropiane.